Maldivi: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto
kelka korektigi +plusa texto
Lineo 17:
| Surfaco_aquo = neglijebla
| Habitanti = {{formatnum:393253}}<ref name=CIA>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mv.html |title="Maldives"|publisher=The World Factbook|language=Angla|accessdate=30 di agosto 2015}}</ref>
| Rango_lojantiRango_habitanti = 177
| Yaro = 2015
| Denseso di habitantaro = 1036,9
Lineo 25:
| Religii = [[islamo]], 99,2%
}}
'''Maldivi''' esas lando formacitakonsistanta perek 26 [[atolo|atoli]] kun 1192 mikra insuliinsuleti, sudosude didel [[insuli Lakshadweep insuli]], quaqui jacas cirkumcirkume 700 km sud-westoweste de [[Sri -Lanka]].
 
'''Bazala fakti pri Maldivi.'''
Lineo 33:
 
[[Arkivo:Gan_L03s1.jpg|thumb|left|200px|Budista ''Stupa'' (templo) konstruktita en l'insulo Gan.]]
[[Budismo]] adportesis al insuli endum la 3ma yarcento aK, dum la rejio di imperiestro [[Ashoka]]. Ol divenis la precipua religio dil insuli til la [[12ma yarcento]] kande [[islamo]] introduktesis en la regiono.
 
En [[1558]] [[Portugal]]ani establisis mikra garnizono en l'insuli e guvernis ol de [[Goa]], ma pos 15 yari, Muhammad Thakurufaanu Al-Azam ekpulsis Portugalani. Dum mezela duimo dil [[16ma yarcento]], [[Nederlando]] remplasis Portugal kom komercala povo en la regiono. En [[1796]] [[Unionita Rejio|Britaniani]] ekpulsis Nederlandani de vicina Ceylon ed inkluzis Maldivi en lua areo di influo.
 
[[Arkivo:Maumoon-Abdul-Gayoom.jpg|thumb|200px|left|[[Maumoon Abdul Gayoom]].]]
Quankam Maldivi restis nedependanta sultanio de [[1153]] til [[1968]], en [[1887]] [[Unionita Rejio|Britaniani]] transformis ol oficale en protektorato. En [[1953]] eventis atempto porprobesis transformar l'insuli en republiko, kun [[Muhammad Amin Didi]] kom prezidanto, ma sultanio riestablisesis. En [[1959]] habitanti di tri atoli revoltis e formacis Unionita Republiko di Suvadiva Insuli, ma la revolto faliis en [[1963]]. En [[2525ma di julio]] [[1965]] Maldivi divenis nedependanta de Unionita Rejio. EnYe la [[11ma di decembro]] [[1968]] sultanio abolisesis e Maldivi divenis [[republiko]], kun [[Ibrahim Nasir]] kom prezidanto. En [[1978]] [[Maumoon Abdul Gayoom]] remplasis Nazir en povola komprezidanteso elektitapos prezidantoelekto, e guvernis la lando dum 30 yari.
 
Violenta [[ondego]] devastis Maldivi la [[26ma di decembro]] [[2004]] pos [[ter-tremo]] en [[Indiana oceano]]. Nur 9 insuli eskapis dedel inundadi. En [[2008]] eventis elekto e [[Mohamed Nasheed]], opozanta a Gayoom, vinkis e divenis prezidanto. LaYe la [[7ma di februaro]] [[2012]] Nasheed renuncis. Pose ilu deklaris a stranjera jurnalaro ke ilu revokesis per [[stato-stroko]] komandita dal viceprezidanto [[Mohammed Waheed Hassan]]. En [[2013]] itere eventis elekti por prezidanteso, e [[Abdulla Yameen Abdul Gayoom]], fratulo di Maumoon Abdul Gayoom, vinkis.
 
=== Politiko ===
Lineo 54:
Maldivi konsistas ek 200 plana [[insulo|insuli]] ed [[atolo|atoli]]. Atoli di Maldivi de nordo a sudo esas sequanta: Haa Alifu, Haa Dhaalu, Shaviyani, Noonu, Raa, Lhaviyani, Baa, Ari, Male, Faafu, Vaavu, Dhaalu, Meenu, Thaa, Laamu, Gaafu Dhaalu, Gnaviyani, Seenu.
 
Lua [[klimato]] esas [[tropikala klimato|tropikala]]. Mezvalora yarala [[temperaturo]] esas 24[[Celsius|ºC]]. QuankqmQuankam l'insuli havas poka sovaja vivo, l'oceano proxim l'insuli havas pluplua kam 2,.000 speci di fishi, ed abundanta rekursimoyeni, komexemple [[atuno]].
 
Maldivi povas desaparar pro la levo di [[marala nivelo]] efektigata da [[globala varmesko]]. Lua maxim alta punto jacas nur 2.3 metri sur la [[marala nivelo]].
Lineo 60:
=== Ekonomio ===
{{PA|Ekonomio di Maldivi}}
La precipua exportacajo di Maldivi esas [[fisho|fishi]] e fisho-produkturi. Til la [[1970a yari 1970ma]], poka [[turismo|turisti]] vizitabis l'insuli. Nune, turismo reprezentas 28% de la [[KLP]] di la lando, e pluplua kam 60% dedel l'extera revenui. Lua monetaro esas la [[rupio di Maldivi]].
 
L'[[agrokultivo]] ed l'[[industrio]] havas poka ekonomial importi, pro la manko di kultivebla tereni e pro la manko di laboristi.
Lineo 66:
=== Demografio ===
[[Arkivo:Male-total.jpg|thumb|200px|[[Male]], chefurbo di Maldivi.]]
De omna habitantaro, cirkum 40% vivas en urbi, 1/3 ek omna habitanti vivas en [[Male]]. La habitantaro esas rezulto di mixo di sud-[[India]]ni, [[Ceylon]]ani ed [[Arabia|Arabi]]. En [[2008]] cirkumcirkume 70,.000 exterlanda laboristi vivis en Maldivi.
 
La mezvalora vivo-expekto esis 75.37 yari en [[2015]]. De la habitantaro, 99.3% savas lektar e skribar.<ref name=CIA/>
 
Plu kam 99% de la habitantaro esas [[islamo|islamaniMohamedani]]. Islamo adoptesis dum la [[12ma yarcento]]. [[Divehi linguo|Divehi]], [[Indo-Europana linguaro|Indo-Europana linguo]] skribata kun Thaana skripto ''Thaana'', esas l'ofical idiomo di la lando, ma l'[[AnglianaAngla linguo|AnglianaAngla]] esas larje uzata en komerco.
 
=== Kulturo ===
Maldivi havas kulturala influi de [[Sri -Lanka]] e delde sudola nordo di [[India]]. LuaLokala linguo[[muziko]] havas influi de Indiana muziko, dhivelie multafoye la liriki de Indiana muziki facile adaptesas lokale, apartenaspro la linguo dhiveli apartenar ad [[Indo-Europana linguaro]] e havar similesi kun [[Hindi-linguo]]. La [[danso|dansi]] de Maldivi havas influi de la danso ''Kathak'', de nordal India.
 
=== Referi ===