Historio di Turkia: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
mikra modifiki
mikra korektigi e/o modifiki
Lineo 1:
[[Arkivo:Göbekli_Tepe,_Urfa.jpg|thumb|200px|[[Göbekli Tepe]].]]
La [[peninsulo di Anatolia]], qua kompreniskomprenas granda parto di la moderna [[Turkia]], esisesas un diek la maxim anciena regioni kontinue habitita regioni dildel mondo. [[Neolitiko|Neolitika]] kolonieti, exemple [[Çatal Höyük]], [[Çayönü]] e Nevalı Çori, esas un diek la maxim anciena homala kolonieti en tota mondo.
 
[[Arkivo:Odrysian.svg|thumb|left|180px|[[Trakia]], de 431 til 424 aK.]]
CirkumCirkume [[1200 aK]] [[Anciena Grekia|Greki]] koloniigis la litoro di [[Anatolia]], e fondis l'urbi [[Miletus]], Efesus, Smyrna (nune [[İzmir]]) e Bizanco (pos [[Konstantinoplo]] e nune [[Istanbul]]). En [[324]] Roman imperiestro [[Konstantinus la 1ma]] selektis [[Konstantinoplo|Bizanco]] kom chef-urbo di [[Roman imperio]]. Pos la falio di la [[Romana imperio dil Ocidento]], Bizanco divenis la chef-urbo di la Romana imperio dil Oriento ([[Bizancana Imperio]]).
 
En [[1037]] aparis l'[[imperio Seljuk]], establisita da populi Turka e Persa di religio [[islamo|islamaMohamedana]] turka e persa populi. L'imperio kreskis, e til la yaro [[1092]] konquestis granda parto di la nuna [[Azia]]na Turkia. En [[1243]] [[Mongolia|Mongoli]] vinkis la Seljuki, e l'imperio Seljuk komencis disintegrigar aden mikra princii. Un di ta mikra princii, guvernita da [[Osman la 1ma Gazi]] evolucionis, dum la sequanta 200 yari, en l'[[Otoman imperio]].
 
En [[1453]] l'Otomani finis lia konquesto di [[Bizancana Imperio]], kande li kaptis Bizancana chefurbo, [[Konstantinoplo]]. Pose, li kontinuisduris lia expanso tra la [[Balkani]], la nordo di Afrika e [[Proxim-Oriento]].
 
{{PA|Otoman imperio}}
Lineo 16:
Ye la [[23ma di oktobro]] [[1923]] [[Mustafa Kemal Atatürk]] proklamis la [[republiko]] di Turkia, qua sucedis Otoman imperio. Atatürk divenis lua unesma prezidanto, adoptis radikala reformi e transformis lando en laika stato.
 
Dum la [[duesma mondomilito]] Turkia sejornisrestis neutrala, ma enye la [[2323ma di februaro]] [[1945]] ol deklaris milito kontre [[nacional-socialista Germania]], kom simbolala gesto. Anke en [[1945]] ol signatis la charto di fondeso di [[Unionita Nacioni]]<ref>[http://www.un.org/Overview/growth.htm Growth in United Nations' membership (1945-2005)]</ref>. Desfacilesi afrontita da [[Grekia]] pos milito kontre [[komunismo|komunista]] revolto, e [[Sovietia|Sovietiana]] demandi por instalar militarala bazi en Turkiana stretaji instigis Usana prezidanto [[Harry Truman]] por furnisar ekonomiala e militarala helpo a Turkia e Grekia<ref>Houston, James A (1988)[http://books.google.com/?id=ID4E3Lm8TsgC&pg=PA198&lpg=PA198&dq=turkey+cold+war ''Outposts and Allies:US Army Logistics in the Cold War (1945-1953)'']</ref>.
 
Pos partoprenar en la [[milito endi Korea]], Turkia eniris [[NATO]] en [[1952]]. En [[1974]] la lando invadis [[Chipro]], e non yari pose ol helpis la kreado di [[Turkiana republiko di nordala Chipro]]. Dum lua recenta historio, Turkia sufrissubisis militarala [[stato-stroko|stato-stroki]] en [[1960]], [[1971]], [[1980]] e [[1997]]<ref>Hale, William Mathew (1994). ''Turkish Politics and the Military''. Routledge, UK</ref>. En [[1984]] [[Kurdi|Kurda]] grupo PKK komencis revolto kontre Turkiana guvernerio pri la nedependo di [[Kurdistan]]. Til nun cirkum 40,.000 personi mortis komkonseque rezulto dide la konflikto.
 
== Videz anke ==