Duesma batalio di Marne: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m kelka korektigi +plusa texto ed imaji
kelka korektigi e/o modifiki
Lineo 23:
[[Arkivo:Bundesarchiv_Bild_183-P1013-316,_Westfront,_deutscher_Panzer_in_Roye.jpg|220px|left|thumb|Germana tanko A7V en Roye, Somme, ye la 26ma di marto 1918.]]
{{revizo}}
«Operaco Michael» komencis ye 4:35 kloke la [[21ma di marto]] [[1918]] en [[Pikardia]], per artilriala bombardo sat kurta ma tre grava. Germani uzis [[mustardogazo]], [[mortero|morteri]] e [[kloro]] kontre [[Unionita Rejio|Britaniana]] defensi. Soldati e [[kavalo|kavali]] sufris multe kun l'atako. [[Germania|Germana]] specala eskadroni di asalta trupi ekiris del nebulo e fumuro por atakar od anke cirkumirar la strategiala lineo-punti. Surprizita, debiligita, e submersita, la defensi retretis ek omna fronto, larja brecho apertis, permizintapermisinta germaniGermani avancar pluse 50 km. Plu kam 160,.000 Britaniani divenis nekapabla por kombatar.
 
Ma l'aperturo ne sucesis, pro ke [[Erich Ludendorff|Ludendorff]], qua ne subisis poka opozo sur lua sinistra, kontinuisduris koncentrar lua rezervi avan [[Arras]], ube la Britanian opozo divenis sempre plu multe. Malgre la desesperoza apeli di [[Douglas Haig|Haig]], Foch refuzis sendar lua poka rezervi. Haig recevis helpi de Unionita Rejio ed altra fronti rapide.
 
Pro to, nur ye la [[28ma di marto]] Ludendorff pensis bruske pri la posibleso quadi prizentisfacar su pro Somme-latero por efektar rapidesorapida e decidiganta marcho vers [[Paris]] alonge la fluvio Somme, ma lore ja esis tro tarde. Du dii ante, la federiti akordis kun generalo [[Ferdinand Foch]] pri unika komando por la westala fronto. Unesme lia decido esis placar lia rezervi ibe. April-debutoDum la komenco di aprilo, l'atako esis haltita cirkumproxim [[Montdidier]].
 
== Atako en Aisne ==
Ludendorff koncentris 42 divizioni sub komando di von Boehn, chefo dil 8ma armeo, qua tenis la fronto inter Pontoise e Berry-au-Bac. La sinistra alo prolongita da 4 divizioni di 1ma armeo (von Below) qua okupis la sektoro di Berry-au-Bac til Reims e partoprenis en l'atako.
 
Ye la [[27ma di mayo]] la German atako es apud [[rivero Aisne|Aisne]], en Chemin des Dames, ube ante-l'antea yaro Franci havis faliita dum mortala [[batalio di Chemin des Dames|atako]]. La preparo di artilrio komencis da gas-obusi, pos divenis mixita, ma kun plu kam 50% toxika. Pos la [[5ma di junio]], kin altra divizioni esis ankore en-irita, sive totale 47 divizioni, korespondinta proxim 60 Franci. L'atako haltis tale dek dii pose da tro fatiga asaltanti, ma to havis avancita 45 km, kaptita [[Château-Thierry]] ed proxim 70km de Paris. On divenis absolute laborar a rekte lia linei, da kaptinta la teranotereno inter du precipua salii cirkum Arras e Reims, ed altra plu mikra alonge Lys. Il aplikis komence sua eforti a du zoni qua kadris [[Compiègne]], da atakinta amba flanki ye la [[9ma di junio]]. Ma lua atako esis sat male organizita ed il atakis kun [[mustardogazo]], tale Franca trupi, bone helpita por la 2ma diviziono di infantrio Usana en Bois-Belleau et Vaux, povis rezistar.
 
== Friedensturm ==
Hastiginta konkluzar e hipnotigita per Paris quale en 1914, ke ul menacisminacis amba da norde Oise-valo, da este vali di Ourcq e Marne, la Germani decidis nova atako, plu granda ankore. To es «Friedensturm» o paco-batalio.
 
Ludendorff projektis, per frontal atako, separar la federita armei de norda e to de esta, da turninta parto [[Verdun]] tra [[Sainte-Menehould]] e supera Aisne-valo, di altra parto [[Reims]] e Reims-monto. Tamen tota jorno di 1515ma di julio, malgre densa fumar-kurteno qua celis li, federita avioni trovis la punti jetita sur Marne e bombardas a febla alto; ol destruktis multi, precipitinta trupi e konvoyi en rivero. Pos ul atakis kun [[mitralioso|mitraliosi]] la trupi qua atingis sud-rivo. Tridek ponteti min expoza esis instalita. Malgre legita taktika avantajo sud-esta di Reims e al Marne, l'atako di Luddendorf havis komplete faliita en Champagne. Renuncinta turnenda Reims da esta, il cherchigis transpasenda Reims-monto da sude. Il necesitis suceso.
 
Il probis dangeroza manovro, diktita tam neprudenta ke nekonoco di franca moyeni ke il kreis exhaustita : il atakis furioze vers Epernay ; ma en Ardre-valo devis mem defensar su kontre retroiri.