Versiono ye 11:24, 16 jun. 2017 redaktar Algentem (diskutez \| kontributadi) 1 739 redaktoj m Plugrandigis flago ← Plu anciena versiono		Versiono ye 16:20, 18 di agosto. 2017 redaktar desfacez Joao Xavier (diskutez \| kontributadi) Administreri 115 947 redaktoj mNula rezumo di redakto Plu recenta versiono →
Lineo 15: \|Videz_anke = [[Indo-Europana linguaro]] }} '''Esperanto''' esas internaciona auxiliara [[linguo]], e ''l'avo'' di [[Ido]], olqua esis reformo en [[1907]] di la [[Delegitaro]]. La nomo venis de la pseudonimo ''Doktoro Esperanto'' uzita da [[Ludwig Zamenhof]], quo lu uzis kande lu publikigis l'unesma, e la bazo di la linguo, en [[1887]]. L'intenco di Zamenhof esis krear facila, flexebla, e neutra linguo por internaciona komuniko. La linguo nune havas cirkume 100,.000 til 1,.000,.000 parolanti kun cirkume 2,.000 ennaskita parolanti.<ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=epo Esperanto page at ethnologue.com]</ref> == Historio == Kande [[Volapük]] morteskesis, Esperanto komencis kreesar da la [[Polonia]]na okulo-mediko Ludwig Lazarus Zamenhof ye la fino di la [[~~1870a~~ yari~~\|1870a~~ 1870ma]] o la komenco di la [[~~1880a~~ yari 1880ma]]. Lu publikigis l'unesma gramatiko di Esperanto en julio 1887. Pos, lu developis la linguo por cirkume dek yari. Zamenhof tradukis literaturo, e skribis originala prozi e versi. La quanto di parolanti kreskis rapide dum la sequanta yardeki. La linguo komence kreskis en Rusiana Imperio, e pose extensesis aden estal Europa, e pose aden westa Europa, [[Amerika]], [[Chinia]] e [[Japonia]]. L'unesma kongreso di Esperanto-parolanti organizesis en [[Boulogne-sur-Mer]], en la nordo di [[Francia]]. Pose internaciona kongresi organizesis en kin kontinenti omna yari ecepte dum la [[duesma mondomilito]]. Generale partoprenis 2,.000 til 3,.000 Esperantisti en la kongresi, kelkafoye mem 6,.000. == L'alfabeto e "chapelo"-literi == Lineo 99: * Esperanto uzas sis plusa literi, ne trovita en altra lingui. Li esas: ''ĉ'', ''ĝ'', ''ĥ'', ''ĵ'', ''ŝ'', ''ŭ''. Multa homi questionas pro quo ne chanjus ''ĵ'' ad ''j'', e la nune ''j'' ad y (qua ne uzesas), e chanjus ''ŭ'' a ''w'', edc, amba exempli esas trovata en Ido. Pro ke Esperanto havas lua propra literi, on bezonas specala klavaro por skribar Esperanto, e por transmisar la letri en [[Morse-kodexo]], edc. * ''/x/'' (''ĥ'') nur tovesas en Hispaniana e Rusiana, ma altru de altra lingui havas tre desfacileso pri pronucar la sono. * Esperanto havas superflua vorti de anciena lingui. ''kaj'' ed ''-oj''/''-aj'' esas vorti qua devenas de [[Anciena Greka]], e ne trovesis en la [[Greka linguo\|~~nuna~~nuntempala Greka]] (''kaj'' en nuna ~~pronounesas~~pronuncesas ''ke'', e ''-oj/-aj'' nur trovesas en la maskulala pluralo ''-oi'', ma ne uzesas omnaloke.) Kande l'Idala vorto por ''kaj'', ''e/ed'', esas trovata en multa lingui (kom ''e'', ''ed'', ''et'', ''y'', ''i''), e ne sola Latina ([[wikt:e#I_Ido_.28konjunciono.29\|videz]]), e l'Idala vorto por ''-oj'', ''-i'', esas trovata en Italiana, ~~Rusiana~~Rusa e kelka altra Slavala lingui, e ~~Rumaniana~~Rumana. * Ne savata diveni. Vorti quala ''edzo'' (qua signifikas ''spozulo'') havas nesavata divino, anke ''ĝi'' - ''olu.'' Nula lingui havas simila vorto. * Deveni kun mutaci. Esperanto havas vorti kom ''farti'' - ''standar'', qua divenesas de Germaniana vorto ''Whohl<u>fahrt</u>'' - ''komforto''. La vorto ne semblas la Germaniana, e ne havas sama signifiko. ''Whohlfahrt'' esas kompozata vorto (''Whohl'' e ''Fahrt'') e la sekundo vorto ''Fahrt'' signifikas ''voyajo''. Do, pro ke Esperanto ne prenas l'unesma parto di la kompozata vorto, ''farti'' e ''fahrt'' esas la sama vorto, ma havas tota diferanta signifiki.

Esperanto: Diferi inter la revizi