Indo-Europana linguaro: Diferi inter la revizi

|Globala

|-

|-

| style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |Subdividuro:

|}

[[Arkivo:IndoEuropeanTree.svg|thumb|300px|Indo-Europana linguaro]]

 

== Identigo dil familio ==

 

 

Ica linguaro formacesas dal sequanta grupi di lingui: Albana, Armena, Balta, Kelta, Slava, Germana, Greka, Indo-Irana ed Itala (qua inkluzas la Latina e la Latinida lingui). Ol existas du altra familii, hodie desaparita: l'Anatolia e la Tokaria. Ek la duesma duono dil 19ma yarcento, e dum l'omna 19ma yarcento, la historiala linguistiko e la novo-gramatiko intencis rekoliar suficanta dati por desmostrar ke ta konjunto di lingui esis parto di unika familio.

Altralatere, la gramatikisti di India elaboris sistematala klasifiko di l'elementi qua konstitucis antique la Sanskrita. La studio realizita en India kompletesis lun altra sistematika e kompartaiva studio dil fonetika e gramatika sistemi di l'Europana lingui.

 

 

 

 

== Komuna karakteristiki ==

{{legendo|#FFD800|[[Nederlandana linguo|Nederlandana]]}} ]]

 

 

* Indo-Europana lingui esas multe fuzionanta.

* Morfo-sintaxe, li esas di tipo nominativo-akuzativo.

* Gramatikala kategorio di numero markas obligate en nomi, pronomi ed en personala formi dil verbo. La majoritato di lingui nur distingas singularo e pluralo, quankam ula lingui havas anke dualo.

 

== Gramatikala numero ==

La Sanskrita, la Latina e la Klasika Grekiana distingis tri gramatikala generi: maskulina, femenina e neutra. Quankam multa Indo-Europana lingui plu moderna perdabis ula di ta generi; en Latinida lingui, moderna Kelta lingui e Balta lingui, neutra genero asimilis al maskulino o femenino. En la Nederlanda e la Skandinava lingui, la femenina disaparis, mantenanta oposado inter maskulino e neutro. En l'Angliana, la distingo di genero nun existas en la pronomi di triesma persono di singularo, quankam en l'ancien Angliana genero anke existis en demonstrativi ed en l'artiklo. Ula moderna lingui, kam l'Armeniana, perdis komplete genero-distingo tanta en la nomi kam en la pronomi. En multa moderna Irania linguis existas nun du generi: en moderna Persiano, nun existas distingo inter humana e ne-humana genero ed en Pashto inter maskulino e femenino. Anke multa lingui di India perdis unu dil tri generi prezentita en Sanskrito, la Hindi e l'Urdu distingas inter maskulino e femenino, perdanta la neutro. En la Bangaliana la distingo di genero ne existas o morfologie ne esas produktiva, quankam existas resti en lexiko.

 

 

=== Gramatikala kazi ===

 

Multa moderna Indo-Europana lingui, quankam, perdabis granda parto dil kazo-sistemo e konjugacio qua karakterigis la maxim anciena Indo-Europana lingui. Do, inter Latinida lingui, idi di Latino, nun la Rumaniana konservas reducita sistemo di kazi. Germana lingui anke reduktis la numero di kazi kun distintiva formi, desaparanta komplete en l'Angliana la marki di kazo dil sustantivo. Indo-Iraniana lingui anke havis redukto dil kazi ed la hindi e l'urdu havas tri kazi: nominativo, vokativo ed oblikuo o prepozicionalo. Simila situeso existas en multa iraniana lingui, kam la Pashto en Afganistan. Moderna Grekiana reduktis lua numero di kazi respekte a l'anciena Grekiana e kun la Slavi lingui e la Lituaniana esas grupo di Indo-Europana lingui kun la maxim numero di kazi.

 

=== Verbala konjugado ===

 

* Quatro modi: Indikativo, subjuntivo, imperativo ed infinitivo.

* Du voci: Aktiva e pasiva.

 

Maximal-sistemo, nomizita Greko-Aria o Indo-Greka, esis konsiderita la rezulto di inovacioni tardala kande konocis plu bone la verbala sistemo di l'Anataloniana. La verbala sistemo dil plu anciena Indo-Europana rezultas, tamen, disfacila por rikonstruktar nam l'Anatoliana havas plu simpla sistemo di verbi, ed ol esas posibla distingar il qua punto devas al perdo di modi o tempi o til qua punto la sistemo di lingui kon konjugado plu amplia esas la rezulto di inovacioni.

 

 

=== Lexiakala komparo ===

|- style="background:#efefef; "

! !! [[Pra-Indo-Europana|Pra-IE]]

! [[Latina linguo|Latino]]

! [[Anciena Eklesiala Slavo|Anciena</br> Slavo]]

! [[Indo-Iraniana lingui|<small>PRA-</br>INDO-IRANIA</small>]]

#** Retoromaniana (Friulia, Ladin, Romansh)

#** Gala-Ibera-Romana lingui ([[Franciana linguo|Franciana]], [[Ocitaniana linguo|Ocitaniana]], Frankoprovencalana (=[[Arpitana linguo|Arpitana]]), [[Kataluniana linguo|Kataluniana]], [[Hispaniana linguo|Hispaniana]], Ladina, [[Galisiana linguo|Galisiana]], [[Portugalana linguo|Portugalana]])

# [[Germana lingui]] (12 lingui)

#* Nordala grupo ([[Daniana linguo|Daniana]], [[Suediana linguo|Suediana]], [[Norvegiana linguo|Norvegiana]], [[Islandana linguo|Islandana]], [[Faerana linguo|Faerana]])

#* Balta lingui ([[Latviana linguo|Latviana]], [[Lituaniana linguo|Lituaniana]])

#* [[Slava lingui]]

#** Westala grupo ([[Poloniana linguo|Poloniana]], Kashuba, Sorbiana, [[Chekiana linguo|Chekiana]], [[Slovakiana linguo|Slovakiana]]), Sileziana.

#** Sudala grupo ([[Bulgariana linguo|Bulgariana]], [[kroatiana linguo|Kroatiana]], [[Macedoniana linguo|Macedoniana]], [[Montenegrana linguo|Montenegrana]], [[Serbiana linguo|Serbiana]] (Serbo-Kroatiana†), [[Sloveniana linguo|Sloveniana]])

* [http://www.utexas.edu/cola/depts/lrc/iedocctr/ie.html Pagini di l'Indo-Europana Dokumentada Centro di l'Universitato di Texas (Usa)]

* [http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90017 generala linguo-familia lingvofamilia deskripto dil reteyo "Ethnologue"]

 

{{Indo-Europana linguaro}}