Historio di Zambia: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
kelka korektigi
kelka korektigi/modifiki
Lineo 1:
[[Arkivo:Rhodesian_Man.jpg|thumb|200px|Kranio dil ''Homo rhodesiensis'']]
La teritorio di nuna [[Zambia]] habitesis da [[Khoisan populi]] cirkum la yaro [[300]]. [[Bantuo|Bantua populi]] arivis dum la [[12ma yarcento]]. Populi ''Nkola'' arivis inter la 12ma e la 13ma yarcenti.
La teritorio di la nuna [[Zambia]] habitabis da anciena hominidi, nune nomizita ''Homo rhodesiensis'', cirkume 200 mil yari ante nun, segun indikas kranio trovita en 1921 che la regiono Kabwe.<ref>http://www.nhm.ac.uk/nature-online/collections-at-the-museum/museum-treasures/broken-hill-skull/index.html</ref> La teritorio habitesis da [[populi Khoisan]] til cirkume la yaro [[300]], kande [[Bantuo|populi bantua]]<ref>{{cite book|title= shaping the Society Christianity and Culiture: Special Reference to the African Culture of Buganda | publisher=Author House |year=2012| url= https://books.google.com/books?isbn=1468579959|pp=94}}</ref> komencis ekmigrar vers la regiono. La populi Tonga e Nkoya de bantua raso arivis che la regiono dum la [[12ma yarcento|12ma]] e la [[13ma yarcento|13ma]] yarcenti.
 
L'unesma [[Europa]]nano qua arivis en la regiono esis [[Portugal]]ana Francisco de Lacerda, endum la fino dil [[18ma yarcento]]. KomercistoLacerda Manuelkomandis Caetanoexpediciono Pereiraqua eniris de [[1796Mozambik]] til la regiono Kazembe en nuna Zambia. Ilu probis trairar la sudo di Afrika, edma exploreromortis ante finar ol. Lua amiko Francisco dePinto Lacerdafinis l'expediciono. En [[1796]] la komercisto Manuel Caetano Pereira , ed en [[1798]] l'explorero Francisco de Lacerda atingis la regiono de [[Tete]], [[Mozambik]]. Li probis establisar komercala voyo inter [[Angola]] e Mozambik.
 
[[Arkivo:Livingstone_statue2David Livingstone - Project Gutenberg eText 13103.jpg|thumb|180px200px|left|Statuo di [[David Livingstone]].]]
En [[1855]] l'Angla explorero [[David Livingstone]] deskovris la granda katarakti di [[Zambezi-fluvio Zambezi]], e nominis ol ''Victoria Falls'' ([[aquo-faloaquofalo di VictoriaViktoria]]). En [[1888]] [[Cecil Rhodes]] proklamis la regiono parto di [[Britanian imperio]].
 
[[Arkivo:Flag of Zambia.svg|200px|left|thumb|Flago di Zambia.]]
Til [[1964]] Zambia nomesis [[NordaNordala Rhodezia]]. Ol divenis nedependanta de [[Unionita Rejio]] ye la [[24ma di oktobro]] [[1964]]. L'unesma prezidanto esis [[Kenneth Kaunda]]. Dum la sequanta yardeko, Kaunda komence suportis [[UNITA]] en Angola<ref>{{cite web|url=https://matsheumhlope.wordpress.com/2010/05/14/zambias-support-for-liberation-movements-1964-1979/|title=Zambia’s Support for Liberation Movements; 1964-1979|accessdate=28ma di julio 2017}}</ref>, l'Uniono di Afrikana populi en ZimbabwePopuli (Angle: ZAPU) en Zimbabwe, l'[[Afrikana Nacionala Kongreso|ANK]] en [[Sudafrika]] e la [[SWAPO]] en [[Namibia]]. La guvernerio di Kaunda anke havismantenis forta diplomacala relati kun [[Sovietia]] e kun la rejimo di [[Saddam Hussein]] en [[Irak]].
 
Un konfliktoKonflikto kun [[Rhodezia]] rezultis en la klozado di la frontiero en [[1973]] e boikoto en la furniso di energio. Malgre ta, la mashinaro di Kariba hidroelektriko kontinuisduris funcionar. Un [[fervoyoferovoyo]] konstruktita kun la helpo di la [[Populala Republiko di Chinia]] til la portuo di [[Dar -es -Salaam]] en [[Tanzania]] helpis diminutar la dependesodependo dide Rhodezia.
 
EnDum la fino di la [[1970a yari 1970ma]] Portugalana kolonii en Afrika ja esis nedependanta, Rhodeziana rejimo finis e lando transformis su en [[Zimbabwe]], ma la problemi di Zambia ne finis. [[Interna milito|Interna militi]] en [[Angola]] e [[Mozambik]] rezultis en granda nombro di refujanti eed kauzisenduktis granda problemi en la sistemo di transporto.
 
En junio [[1990]] komencis revoltirebelesi kontre guvernerio di Kaunda. Multa manifesteri mortis kandeen laatempto di guvernerio probis kontrolar la protesti. En [[1991]] Kaunda aceptis riinstitucar plurapartisala [[demokratio]]. [[Frederick Chiluba]] elektesis prezidanto ed asumis povo ye la [[2ma di novembro]] [[1991]]. En [[1996]] iluil rielektesis e guvernis til [[2001]].
 
Dum 2000ala yari 2000ma, l'ekonomio stabileskis, l'[[inflaciono]] atingis singla cifro en [[2006]] e [[2007]], internaciona komerco kreskis e la procento di interesti diminutis.
 
== Referi ==
{{reflist}}
 
{{Historio di Afrika}}