Historio di Norvegia: Diferi inter la revizi

L'unesma habitanti di nuna [[Norvegia]] esis Ahrensburg-la kulturo Ahrensburg, de [[Paleolitiko]] (11 mil til 10 mil yari ante Kristo). Ahrensburg-kulturo nomizesis segun la vilajo di Ahrensburg, en nuna [[Schleswig-Holstein]], [[Germania]], ube restaji simile ad altra trovita en Norvegia trovesis por l'unesma foyo. Multa historiisti opinionas ke [[Skandinavia]]na populi originis de nuna Germania.<ref>http://hpgl.stanford.edu/publications/EJHG_2002_v10_521-529.pdf</ref>

Restaji di rezideyi datizita de cirkumcirkume 5,.000 yari aK trovesis en la sudo di la nuna Norvegia, e montris quale vivis chaseri e peskeri dum ta epoko. Imaji di animali, quale [[cervo|cervi]], [[karibuo|karibui]], [[alko|alki]], [[ucelo|uceli]], [[marohundo|marohundi]], [[urso|ursi]], [[baleno|baleni]], [[salmono|salmoni]] e halibuti* esis vivala por la vivo-moyeno di lokala populi.

Dum [[vikingo|Vikinga]] epoko ([[8ma yarcento|8ma]] til [[11ma yarcento]]) okuriseventis expanseso ed enmigrado di populo. Vikingi koloniigis [[Islando]], [[Faero]], [[Grenlando]] e parti di [[Britania]], [[Irlando]] e [[Francia]]. Nuna [[Limerick]], [[Dublin]] e Waterford, en Irlando, fondesis da Norvegiana Vikingi.<ref>RF Foster: "The Oxford History of Ireland", Oxford University Press, 1989</ref>

Dum la 14ma e la 15ma yarcenti, [[Dania]], [[Suedia]] e Norvegia [[monarkio|monarkii]] unionis e formacis [[Kalmar-Uniono]]. Suedia abandonis l'uniono en [[1523]], ma Norvegia sejornisrestis til [[1814]].

Norvegia divenis nedependanta de [[Dania]] en [[17 di mayo]] [[1814]] e nominis Daniana princo [[Christian Fredrik]] kom rejulo. Ica fakto esis motivo de SuedianaSueda-Norvegiana milito. Norvegia ne povis ganar milito, ed aceptis uniono kun Suedia.

Norvegia divenis nedependanta de [[Suedia]] en [[7 di junio]] [[1905]]. Dum [[Unesma mondomilito]] lando sejornisrestis neutrala, ma en [[1940]] [[nacional-socialista Germania]] invadis ol dum [[Duesma mondomilito]]. [[Vidkun Quisling]] instalis guvernerioguverno kunlaborantaqua kunlaboris kun GermanianiGermani, ma parto di la populo ne aceptis l'okupeso, e developis rezisto ed aktivesi die sabotosaboti kontre GermanianiGermani. En [[1945]] GermanianiGermani vinkesis, e Vidkun Quisling arestesis en [[9 di mayo]] [[1945]] e mortigesis en [[24 di oktobro]] sam yaro.

[[Einar Gerhardsen]] divenis l'unesma chefministro di la lando pos la milito, e guvernis de la [[2525ma di junio]] [[1945]] til la [[99ma di novembro]] [[1951]]. Il adoptis [[John Maynard Keynes|Keynesana]] teorii por rikonstruktar l'ekonomio.

En [[1969]] [[petrolo]] deskovresis en Norvegiana litoro. En [[1973]] la lando fondis susua propra petrolo-kompanio, Statoil.

En du referendiplebiciti - [[1972]] e [[1994]] - Norvegiana populo manifestis deziro pri ne partoprenar enenirar l'[[Europana Uniono]], quankam la lando partoprenas en la komuna merkato ed en la [[Schengen-konkordo Schengen]] kun EU. En [[1981]] la lando elektis lua unesma chefministrino: [[Gro Harlem Brundtland]] de la partiso Laborista, qua guvernis de februaro til novembro ta yaro. Elua sucedinto, la konservema [[Kåre Willoch]], adoptis liberala politiki e permisis stranjeri komprar acioni de Norvegian entraprezi. En 1986 dum ekonomiala krizo la stranjeri komencis vendar la [[kron di Norvegia|kron]], e to forcis la guverno augmentar la procento dil interesti, e fine forcis la renunco di Willoch.<ref>Stenersen, Ivar, and Oivind Libaek. ''History of Norway from the Ice Age to the Oil Age'' (3rd ed. Dinamo Forlag 2007)</ref> [[Gro Harlem Brundtland]] itere divenis chefministrino.

* Danielsen, Rolf; Ståle Dyrvik, Tore Grønlie, Knut Helle, y Edgar Hovland. 1995. ''Norway: A History from the Vikings to Our Own Times'' Scandinavian University Press ISBN 9788200218036

* Gunnes, Erik. 1976. ''Rikssamling og kristning'' en: Norges historie 2: ca.800 - 1177 –- J. W. Cappelen, Oslo.

* Moseng, Ole Georg; Erik Opsahl, Gunnar I. Pettersen y Erling Sandmo. 1999 ''Norsk historie I. 750-1537''. Aschehoug, Oslo. ISBN 978-82-518-3739-2.

* Krag, Claus. 1995. ''Vikingtid og rikssamling 800-1130'' (Norgeshistorien bd.2) –- Aschehoug, Oslo.

* Sturluson, Snorri. 1991 (reimpr.) ''Heimskringla : History of the Kings of Norway''. Traducción al inglés de Lee M. Hollander (repr. 1991). University of Texas Press. ISBN 0-292-73061-6

* Tamelander, Michael y Zetterling, Niklas. 2004. ''Den nionde April: Nazitysklands invasion av Norge 1940''. Historiska Media. ISBN 91-85057-95-9

* Þórðarson, Sturla. 1964 ''The Saga of Hakon and a Fragment of the Saga of Magnus with Appendices''. TraducciónTradukita alad inglésAngla de G.W. Dasent (1894, reimpr. 1964). Rerum Britannicarum Medii Ævi Scriptores, vol.88.4, LondresLondon.

[[Kategorio:Historio di Norvegia| ]]