|
Unesma atesto dipri un rejolando en [[Burundi]] evasdatizas de la [[16ma yarcento]], proxim la monti eneste estode dila lando. Dum rejiola regno di Ntare la 4ma Rutaganzwa Rugamba (de cirkumcirkume [[1796]] til [[1850]]) la rejolando duoplikis lua totala surfaco. [[Europa]]na misioneri komencis arivar en [[1856]] e komparis l'organizuro di ta rejolando kun l'[[Anciena Grekia]].
[[GermanianGermana imperio]] komencis okupar la regiono en [[1890]], ed en [[1899]] transformis ol en parto di [[Germana West-Westal Afrika]], kequa anke enkorpigis [[Ruanda]]. Kontree Ruandana monarko, Burundiana rejo Mwezi la 4ma Gisabo ne aceptis Europan influo. Germania uzis la forco por submisar la teritorio.
En [[1916]] dum l'[[unesma mondomilito]] [[Belgia]] okupis Burundi. Pos la vinkeso di Germania, Ruanda e Burundi pasisdivenis akontrolita kontrolo dida Belgia, e formacis la kolonio nomizita [[Ruanda-Urundi]].
La lukto porpri nedependo en Burundi sufris influiinfluesis deper la konflikto inter la populi ''Hutu-populo'' e la ''Tutsi-populo'' en la vicina [[Rwanda]]. En novembro [[1959]] le ''Hutu'' atakis le ''Tutsi'' en Rwanda, e multa ''Tutsi'' fugis vers Burundi por eskapar la persekuto. Kande en Burundi, le ''Tutsi'' komencis atakar lokala ''Hutu''.
[[Arkivo:Flag_of_Burundi_(1962-1966).svg|200px|left|thumb|Flago di la Rejio di Burundi]]
[[arkivo:Mwambutsa_-_Ben_Zvi_1962Mwambutsa_1962.jpg|thumb|200px|Rejulo [[Mwami Mwambutsa la 4ma]] vizitas Israel.]]
Burundi divenis nedependanta de Belgia enye la [[11ma di julio]] [[1962]]<ref>http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2821.htm</ref> kom [[konstituco|konstitucala]] [[monarkio]], kun [[Mwami Mwambutsa la 4ma]] kom rejulo. En la parlamento, Hutu e Tutsi havis egalala sama nombroquanto di reprezentantideputati. Kande rejulo Mwabutsa eligisselektis un Tutsi kom [[chefministrochefa ministro]], le Hutu, qui havis la majoritato en la parlamento, revoltis su. Konseque la polico, komandita da Hutu, brutale supresesis e substitucesisremplasesis daper l'armeo komandita da un Tutsi,dal kapitano [[Michel Micombero]], Tutsi. La sequanta chefministrochefa ministro de Tutsiraso rasala grupo,Tutsi asasinesismortigesis.
La [[8ma di julio]]En [[1966]] rejulo MwabutsaMwambutsa renversesisrevokesis daper [[stato-stroko]] komandita da lialua filiulo, [[Ntare la 5ma di Burundi|Ntare]]. La [[28ma di novembro]] sam yaro lore chefministrochefa ministro, kapitano [[Michel Micombero]] (de la grupo ''Hima''-grupo, (subgrupo Tutsi qua vivas ensude sudode dila lando), renversisrevokis Ntare e deklaris Burundi un [[republiko]]. Civila desquieteso kontinuisduris til fino di la yardeko. Rumori pri stato-stroko komandita da le Hutu provokisefektigis l'aresto di multa politikala e militala figuri.
En junio [[1971]] un grupo di ''Banyaruguru'' (alta klaso di Tutsi) akuzesis pri konspiro da ''Hima''. En la 14ma di januaro [[1972]] quar militisti e kin civili de ''Banyaruguru''-grupo recevis [[mortopuniso]] e sep kondamnesis a dumvivantadumviva enkarcerigo.
La [[29ma di aprilo]] [[1972]] komencis violento en la sudo di lando kontre le ''Hima'' da Hutu. Tota laomna autoritati civila e militala dedel l'urbo di Bururi mortigesis. La violento kreskis e de la fino di aprilo til septembro on kalkulas ke de 200,.000 til 300,.000 Hutu mortigesis.<ref name=Lemarchand>{{cite web |title=Case Study: The Burundi Killings of 1972 |author=René Lemarchand |url=http://www.massviolence.org/The-Burundi-Killings-of-1972 |date=2008-07-2727ma di julio 2008|work= |publisher=Online Encyclopedia of Mass Violence |accessdate=30ma di junio 2009-06-30}}</ref> CirkumCirkume 300,.000 divenis refujanti, la majoritatomaxim multa fugis vers [[Tanzania]]. En esforco por atraktar la simpatio di [[Usa]], le ''Tutsi'' akuzis le ''Hutu'' dipri havar [[komunismo|komunistkomunista]] inklini. Historiisto René Lemarchand apuntas ke la masakro esis suceso por le ''Tutsi'': li eliminis la eliti Hutu e potenciala eliti, li transformis l'armeo e la polico en monopolo Tutsi, li impedis la riveno di la monarkio tra l'asasino di Ntare la 5ma, e kreis nova legitimeso por la stato kontrolita dadal grupo ''Hima''-grupo.<ref name=Lemarchand/>
En [[1976]] kolonelo [[Jean-Baptiste Bagaza]] asumis povo pos nesangozasensanga stato-stroko. Quankam Bagaza chefesis militala rejimo komandita da le ''Tutsi'', ilu stimulis agrala reformo, elektala reformo, e nacionala rikoncilio. En [[1981]] nova [[konstituco]] promulgesis, ma mantenis rejimo di unika partiso. En [[1984]] kolonelo Bagaza elektesis prezidanto, e supresis lialua opozanti e la religiala libereso.
[[Arkivo:Pierre Buyoya at Chatham House 2013 crop.jpg|thumb|200px|[[Pierre Buyoya]]]]
En [[1987]] mayoro [[Pierre Buyoya]] revokis Bagaza de povo, suspensis la konstituco e la partisi, e reinstalisriinstalis militarala guvernoguvernerio sub la Militara Komitato pri Nacionala Salvo. Rasala propagando kontre le Tutsi provokisstimulis la masakro di mili de Tutsi-rurani enche la nordo di lando dum agosto [[1988]].
Nur en junio [[1993]] okuriseventis l'unesma demokratial elekti en Burundi. Hutuo [[Melchior Ndadaye]] vinkis l'elekto, ma guvernis nur til [[21 di oktobro]] sam yaro, kande ilu mortigesis dum [[stato-stroko]].
== Referi ==
| 