Bhutan: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
kelka korektigi + texto, imaji
kelka korektigi + texto, imaji
Lineo 1:
{{Landi|
| Nomo = Bhutan
| Lokala_nomo = [[Arkivo:Brug rGyal-Khab.svg|90px]]<br />Brug rGyal-Khab<br />Dru Gäkhap''
Lineo 10:
| Oficala_lingui = [[Dzongkha linguo|Dzongkha]]
| Guvernerio = [[Monarkio]]
| Nomo_listo_chefo_stato = Listo dipri monarki di Bhutan
| Titulo_chefo_stato = Rejo
| Chefo_di_stato = [[Jigme Khesar Namgyel Wangchuck]]
| Nomo_listo_chefo_guverno = Listo dipri chefa ministri di Bhutan
| Titulo_chefo_guverno = Chefa ministro
| chefo_guverno = [[JigmeTshering ThinleyTobgay]]
| Surfaco = {{formatnum:38394}}
| Rango_surfaco = 135
Lineo 28:
| Religii = [[Budismo]] 74%, [[Hinduismo]] 20,5%
}}
'''Bhutan''', rejio en [[Himalaya]], nomizita segun [[Sanskrita linguo|Sanskrita]] vorti ''Bhyot'' (Tibet) e ''anta'' ('fino'), nam ol jacas alaan la frontiero dikun [[Tibet]].
 
'''Bazala fakti pri Buthan:'''
=== Historio ===
{{PA|Historio di Bhutan}}
[[Arkivo:1786_-_A_map_of_Bengal,_Bahar,_Oude_%26_Allahabad_-_James_Rennell_-_William_Faden.jpg|thumb|left|250px|Mapo de 1786 montras Bengal, "Thibet" e "Bootan".]]
Unesma evento transskribita en Bhutan esis la paso di [[Budismo|budista]] santo Padma Sambhava en [[747]]. Granda parto di lua anciena historio esas nekonocata, pro fairo qua destruktis lua anciena chef-urbo, [[Punakha]], en [[1827]]<ref>[http://www.buddhistchannel.tv/index.php?id=18,963,0,0,1,0 "Taktshang: a Buddhist legend"] Buddhist Channel</ref>. En la [[10ma yarcento]] lua politikala developo subisis granda influo de la religio.
 
Dum [[Unionita Rejio|Britaniana]] dominacajo en [[India]], Britaniani probis kontrolar la teritorio di Bhutan, ma lua suvereni jeris por prezervar la nedependo. Kande India divenis nedependanta en [[1947]] Britaniani abandonis lua voli pri kontrolar la rejio, ed India divenis la protektero di Bhutan. Nur en [[1949]] la du landi signatis pakto qua agnoskis Bhutanana nedependo.
 
[[Arkivo:Tashichoedzong-Bhutan-2001.JPG|thumb|220px250px|left|Palaco Tashichoedzong, sideyo di Bhutanana guvernerio pos 1952.]]
En [[1953]], rejulo [[Jigme Dorji Wangchuck]] establisis lokala asemblajo kun 130 membri quale [[legifala povo]], por promocar plu demokratiala formo di guvernerio. Bhutan divenis membro di [[Unionita Nacioni]] en [[1971]], ankore dum la regno di Jigme Dorji Wangchuck. Lua sucedanto, rejulo [[Jigme Singye Wangchuck]] komencis politikala reformi, e alienis parto di lua povo a la Konsilantaro di Ministri. Ilu anke permitis l'akuzo kontre la rejo, per sanciono di 2/3 de la Nacional Asemblajo<ref>{{cite web|url=http://www.democracy-international.org/fileadmin/di/pdf/papers/di-bhutan.pdf |author=Klus Hoffman|yaro=2006|title= ''Democratization from above: The case of Bhutan''|publisher=democracy-international.org}}</ref>.
 
Linio 53 ⟶ 54:
 
=== Geografio ===
[[Arkivo:Bhutan CIA WFB 2010 map.png|thumb|180px220px|Mapo di Bhutan kun lua precipua urbi.]]
[[Arkivo:Himalayan_peak_from_Bumthang.jpg|thumb|250px|left|Monto de [[Himalaya]] vidita de Bumthang.]]
Norde de la lando, l'[[altitudo]] di granda parto di la monti superiras 7.000 metri. La maxim alta monto esas [[Gangkhar Puensum]], kun 7.570 metri di [[altitudo]].
Bhutan jacas an la sudala taludi de [[Himalaya]]. Norde jacas [[Tibet]] ed este, sude e weste jacas rispektive l'[[India]]na stati [[Sikkim]], [[Westal Bengal]], [[Assam]] ed [[Arunachal Pradesh]]. Norde de la lando l'[[altitudo|altitudi]] di granda parto di la monti superiras 7.000 metri, dum ke sude la minima altitudo esas 200 metri super la [[marala nivelo]]. La maxim alta monto esas [[Gangkhar Puensum]], kun 7.570 metri di [[altitudo]]. La vali inter la monti furnisas naturala pastureyo por la brutaro, e multa ek lua habitanti esas nomadi.
 
La centro di la lando kovresas per foresti di [[koniferi]], dum ke la sudo kovresas per subtropikala foresti, e per [[savano|savani]] an la regiono Dooars. La [[klimato]] varias de [[subtropikala klimato|subtropikala]] sude de la lando til la kolda [[polala klimato]] en la nordala monti, qui permanante havas [[nivo]] an lua somiti. La [[monsono]] portas de 60% til 90% de la [[pluvo|pluvi]] qui falas en la lando. Pro lua diversa peizaji, Bhutan havas richa [[biodiverseso]].
 
La lando havas quar fluviala baseni: Drangme Chhu, Puna Tsang Chhu, Wang Chhu, e Amo Chhu. La quar ekfluas de Himalaya ed enfluas la [[fluvio Brahmaputra]].
 
=== Ekonomio ===
{{PA|Ekonomio di Bhutan}}
L'[[ekonomio]] di Bhutan dependas de l'[[agrokultivo]], extraktado di forestala produktiprodukturi, [[turismo]] ed en la vendo di [[hidroelektrala energio]] ad [[India]]. LandoLa lando ne havas [[fervoyoferovoyo|fervoyiferovoyi]], mae malgremankas lasubstrukturi. manko di substrukturiTamen, ollua havisekonomio fortakreskis kreskoforte dum recenta yari.
 
=== Demografio ===
CirkumCirkume 3/4 de la habitantaro esas [[Budismo|budista]], 20% esas [[hinduismo|hinduista]] e la maxim multa de l'altra esas [[islamo|mohamedana]]. L'oficala linguo esas [[dzongkha linguo|dzongkha]], un diek la 53 Tibetana lingui. [[Angla linguo|Angla]] docesas en skoli. CirkumCirkume 40% de la habitantaro esas iliterata.
 
=== Kulturo ===
Bhutanana kulturo havas forta influi de [[Budismo]]. Lua nacionala sporto esas [[arkpafado]]. LandoLa guverno di Bhutan nur adoptispermisis la transmiso di [[radio]] transmiso en [[1973]], e la transmiso di [[televiziono]] en [[1999]].
 
=== Referi ===