Uzbekistan: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
kelka korektigi +plusa texto |
kelka korektigi/modifiki |
||
Lineo 8:
| Lojanti_chefurbo = {{formatnum:2154649}} ([[2003]])
| Precipua_urbo = [[Tashkent]]
| Oficala_lingui = [[
| Guvernerio = [[Republiko]]
| Nomo_listo_chefo_stato = Listo di prezidanti di Uzbekistan
| Titulo_chefo_stato = Prezidanto
| Chefo_di_stato = [[
| Nomo_listo_chefo_guverno = Listo di chefa ministri di Uzbekistan
| Titulo_chefo_guverno = Chefa ministro
| chefo_guverno = [[
| Surfaco = {{formatnum:447400}}
| Rango_surfaco = 56
| Surfaco_aquo = 4,9
| Habitanti = {{formatnum:
|
| Yaro = 2009
| Denseso di habitantaro = 61,4
Lineo 28:
| Religii = [[islamo]], 76,2%
}}
'''Uzbekistan''' esas lando qua jacas en
'''Bazala fakti pri Uzbekistan.'''
Linio 39 ⟶ 35:
Homi ja habitis la regiono di nuna Uzbekistan cirkum [[2000 aK]]. Kaukaziana populi, qui probable originis de la nordo o la westo di la regiono e parolis prototokariana lingui habitis la regiono di Tarin. Mil yari pose, nomadi de la nuna Iran establisis [[irigaco]]-sistemi apud fluvii, e fondis l'urbi Bukhoro ([[Bukhara]]) e [[Samarqand]]. Ta urbi richeskis pro divenir importanta komercala nuklei en [[Silko-voyo]], inter [[Chinia]] ed [[Europa]].
[[Arkivo:Greco-BactrianKingdomMap.jpg|thumb|left|
[[Alexandros la Magna]] konquestis [[Sogdiana]] e [[Baktria]]
[[Islamo]] arivis dum la [[7ma yarcento]]. Dum la [[8ma yarcento]] [[Arabia|Arabi]] konquestis la regiono e dum la [[9ma yarcento]] [[Transoxania]] divenis parto di
[[Arkivo:KarazinNN_VstRusVoyskGRM.jpg|thumb|left|250px|Rusi prenas [[Samarqand]], 1868.]]
En la yaro [[1876]] [[
Uzbekistan deklaris sua nedependo de [[Sovietia]] ye la [[31ma di agosto]] [[1991]], kun [[Islom Karimov]] kom prezidanto. En [[1992]] lando adoptis [[konstituco]], ma proskriptis opozanta partiso ''Birkik''. Un referendo en [[1995]] plulongigis fino dil ofico di Karimov de [[1997]] til [[2000]]. En [[2000]] ed en [[2007]] Karimov rielektesis, ma
=== Politiko ===
[[Arkivo:
[[Arkivo:Oliy_Majlis_(Parliament_of_Uzbekistan).jpg|thumb|left|250px|La parlamento di Uzbekistan.]]
Pos Uzbekistan deklarar nedependo de [[Sovietia]] en [[1991]] eventis prezidantal elekto e [[Islom Karimov]] elektesis prezidanto, quankam l'elekto ne esis demokratiala. L'unesma elekto por la parlamento (''Oliy Majlis'') nur eventis en [[1994]].
Uzbekistan esas prezidantala [[republiko]]. La [[prezidanto]] esas ambe [[chefo di stato]] e [[chefo di guvernerio]], ed elektesas dal populo por 5 yari kun nefinita posibleso di rielekto, quankam l'elekti ne povas konsiderar libera.
La Supra asemblajo (''Oliy Majlis'') havas 2 chambri. La legifala chambro havas 150 membri, qui elektesas dal populo por 5 yari. La Senato havas 100 membri, di qui 84 elektesas dal populo por 5 yari e 16 elektesas da la prezidanto por la sama periodo.
=== Geografio ===
[[Arkivo:Uzbekistan 1995 CIA map.jpg|thumb|180px|Mapo di Uzbekistan.]]
[[Arkivo:Sand dessert on Khorezm, Uzbekistan-01.jpg|left|thumb|250px|[[Dezerto]] en Khorezm, Uzbekistan.]]
Uzbekistan esas la 56ma maxim granda lando del mondo
Lua [[klimato]] esas [[kontinentala klimato|kontinentala]], kun poka [[pluvo|pluvi]] - 100 til 200 mm - omnayare. La maxima yarala [[temperaturo]] esas 40[[Celsius|ºC]] dum la somero e la minima esas -23 °C dum la vintro.
Granda parto del teritorio di
=== Ekonomio ===
{{PA|Ekonomio di Uzbekistan}}
Pos la [[krulo di Sovietia]] Uzbekistan gradope komencis adoptar l'[[ekonomio di merktato]], quankam la maxim multa granda entraprezi
=== Demografio ===
[[Arkivo:IMG 6842-Buchara.JPG|thumb|180px|[[Moskeo]] en [[Bukhara]].]]
La habitantaro di Uzbekistan esas yuna: 34,1% evis min kam 14 yari en [[2008]]<ref name=CIA>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uz.html ''The World Factbook - Uzbekistan'']</ref>. Segun oficala fonti, 80% esas
La habitantaro esas 88% [[islamo|islamani]], 9% [[ortodoxa kristanismo|ortodoxi]] e 3% praktikas altra religii. La maxim granda urbo segun la totalo di habitanti esas [[Tashkent]]. Altra importanta urbi esas Namangan e [[Samarqand]].
=== Kulturo ===
Granda parto de la habitantaro di Uzbekistan (99,3%) savas lektar ed skribar.
Jenro tradicionala di Uzbekistana [[muziko]] recevas la nomo ''Shashmaqam''. Ol aparis en la regiono di [[Bukhara]] dum la [[16ma yarcento]]. Nune [[Sevara Nazarxon]] esas la maxim famoza Uzbekistana kantistino e kompozistino.
|