Fairo: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto
kelka korektigi/modifiki
Lineo 1:
[[ImajoArkivo:Large bonfire.jpg|thumb|300px|]]
'''Fairo''' esas la [[produkto]] di '''flamo''' da [[redoxo|oxa]]-ektermika reakto nominita '''kombusto'''. [[Cendro]] esas la pulveratra reziduo di kombusto dil ligno ed altra organika materii.
{{wikivortaro}}
{{riskribota}}
'''Fairo''' esas la [[produkto]] di '''flamo''' da [[redoxo|oxa]]-ektermika reakto nominita '''kombusto'''.
== Kombusto ==
 
PovasLa kombusto esas kemiala reakto qua emisas [[kaloro]] e [[lumo]]. La fairo povas existar nur se tri factori esas juntar : du kemiala kompozi, kombusteblo e kombustanta, nam aktiva [[energio]].
== Kombusto (kemio e fiziko di fairo) ==
 
=== Rapida ===
 
Ta kemiala reakto emisas [[kaloro]] e [[lumo]]. <br />
Povas existar nur se tri factori esas juntar : du kemiala kompozi, kombusteblo e kombustanta, nam aktiva [[energio]].
 
Pro aktiva energio (do kaloro), la kombusteblo deskompozesas e reaktas kun la kombustanta (generaleordinare aer-[[dioxo]]).
 
La lumo venas de du origini :
* pri kambi di elektroni inter la kompozi dum la kemiala reakto ;
* de altra parto la radiado ke emisas omna korpi portita ad alta temperaturo (radiado di [[nigra korpo]]).
 
=== Lenta ===
 
[[Respiro]]
 
 
'''Cendro''' esas la pulveratra reziduo di kombusto dil ligno ed altra organika materii.
 
== Fairo e homaro ==
Domestikita daLa ''[[Homo erectus]]'' komencis usar la fairo cirkum 500&nbsp;000 yari ante nun,. fairoOl esaspovas ambaambe esar bonfaco, eo maxim povebla enemiko. PermizasOl kaloraspermisas ulu kalorar su, koquar nutrivo - to qua inter altri tuasol povas mortigar la [[mikrobo|mikrobi]] e produktaspermisas komestiblakoquar certa planti por manjar - transformas [[materio|materii]] ([[metalifo]]), lumas la nokto. Povas anke ocidar, devastar e destruktar ([[incendio]]).
 
=== Uzo ===
 
Domestikita da ''[[Homo erectus]]'' cirkum 500&nbsp;000 yari ante nun, fairo esas amba bonfaco e maxim povebla enemiko. Permizas kaloras su, koquar nutrivo - to qua inter altri tuas la mikrobi e produktas komestibla certa planti - transformas [[materio|materii]] ([[metalifo]]), lumas nokto. Povas anke ocidar, devastar e destruktar ([[incendio]]).
 
Fairo esas deigita en multa kulturi. En [[greka mitologio]], ul furtabas de dei e transportas a homaro da [[Prometeo]].
 
=== SimbolikoSimbolaro ===
Fairo destruktas domaj-besto, do havas tre frue asociita kun purig-ideo. Certa kulturi, note [[Hinduismo]] kombustas lua morti segun rituala fasono ; en [[Europa]], dum mez-epoko, pos sub [[inquiziciono]], la mortigo da fairo esis rezervita yeen [[herezio|hereziani]] e [[sorco|sorciineri]].
 
Fairo destruktas domaj-besto, do havas tre frue asociita kun purig-ideo. Certa kulturi, note [[Hinduismo]] kombustas lua morti segun rituala fasono ; en [[Europa]], dum mez-epoko, pos sub [[inquiziciono]], la mortigo da fairo esis rezervita ye [[herezio|hereziani]] e [[sorco|sorciineri]].
 
To esas anke simbolo di regenerato tra [[fenixo]]-figuro.
Linio 40 ⟶ 24:
 
Fairo esas naturala asociita kun [[Suno]], qua esas anke fonto di kaloro e lumo (savas nun ke ne esas kombusto ma [[nukleala fuzo]]. Esas anke kun [[volkano|volkani]], kom per exemplo la fairo dil forjerio di [[Hefaistos]]/[[Vulcain]] (same, on savas nun ke l'interna kaloro di [[Tero]] venas de [[nukleala fiso]]).
 
{{wikivortaro}}
 
[[Kategorio:Fairo| ]]