Aragonana linguo: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto
mNula rezumo di redakto
Lineo 1:
{{Revizo}}
{{Linguo
|Nomo_en_Ido = Aragonana linguo
Linio 18 ⟶ 17:
'''Aragonana linguo''' esas Latinida linguo parolata en nordal [[Aragon]].
 
Dum la [[Reconquista]], la linguo expandisexpansis sude. L'uniono didil [[Rejio di Aragon]] kun la [[Komtio di Barcelona]] por formacir la [[Krono di Aragon]], havis granda influo inter Aragona ed [[Hispana linguo|Hispana]].
 
== Historio ==
Aragonana linguo naskis cirkume la 8ma yarcento kom unu de multa Latinida dialekti developita en centrala e nordala [[Pirinei]], ed esto di valo di Ebro en [[La Rioja (Hispania)|La Rioja]], sudo ed esto di Navara e Alta Aragon.
 
[[Reconquista|Rikonquesto]]La teritorio di zono da AragonaniAragonana e NavaraniNavarana facislingui keexpansis pro la linguo''[[Reconquista]]'' extensis- (porto codivenis helpisplu kefacila olpor existisexistir altra linguo, parolita dadal [[Kristanismo|kristani]] enqui vivis islamana zono, qua semblis tre semblantamulte a l'Aragonana e, kun poka chanji,diferi olinter nela esis desfacila di "aragonigar")du. QuankamTamen, pro l'extensionoexpanso di l'Aragonana facis keAragonan, ol komencis influesorecevar diinflui de altra Latinida linguolingui, kamexemple Ocitaniana[[Okcitana linguo|Okcitana]], Hispana e Kataluniana. L'Aragonana parolita en La Rioja e Soria komencis desaparar dum ta epoko.
 
[[Arkivo:Evolución Aragonés - Aragón.svg|300px|right|thumb|EvoluoEvoluciono didil l'Aragonana linguo.]]
 
== Dialekti ==
[[Arkivo:Grupos de parlas de l'aragonés.svg|290px|right|thumb|La propozoquar dialekti di quarAragonana, dialektisegun propozis facitala dastudiisto Francho Nagore.]]
 
Quale preske omna lingui, Aragonan anke havas dialekti. On povas dicar ke en omna vali parolesas diferanta dialekti.
 
Linio 36 ⟶ 34:
* Ocidentala
* Orientala
* SudaSudala
 
Por kelka linguisti, ta grupi esas komplexa dialektala formacita di kelka paroladi. Por altri, ta quar grupi esas la dialekti di l'Aragonana e la Chesiana e la Chistabinana esus komarkala paroladi.
Linio 42 ⟶ 40:
== Gramatiko ==
=== Fonologio e grafio ===
La fonemi esas inter obliqua stangi / /, lalofoniPronunco di fonemola fonemi esas inter quadrata krampi [ ], l'ortografio esas en kursivo ol adaptesas a l'ortografio di l'[[Akademio di l'Aragonana Linguo]].
 
==== <u>Vokali</u> ====
Linio 485 ⟶ 483:
 
== Bibliografio ==
* [[Jean Joseph Saroïhandy]], [http://ifc.dpz.es/recursos/publicaciones/25/19/13Saroihandy.pdf "Dialectos aragoneses"], ''Archivo de Filología Aragonesa'', LXI-LXII (2005-2006), Zaragoza, Institución "Fernando el Católico" -[[ Consejo Superior de Investigaciones Científicas|, CSIC]], págs.pagini 363-375. (Con prólogo de [[Joaquín Costa]]). ISSN 0210-5624 (Versión electrónica en formato PDF). Es reedición del artículo publicado originalmente en el ''Annuaire'' de 1901 de la Escuela Práctica de Estudios Superiores (Sección de Ciencias Históricas y Filológicas), París, Imprenta Nacional, 1900, 106.
*{{es}} [[Manuel Alvar]], ''Dialectología hispánica'', ''Université nationale d'enseignement à distance'' - UNED, Madrid, 1977
* Günter Holtus, [[Michael Metzeltin]], Christian Schmitt (edd.): [[Lexikon der Romanistischen Linguistik|''Lexikon der Romanistischen Linguistik (LRL)'']], Tübingen, Niemeyer, 1988-2005 (12 Bände); Band VI,1: ''Aragonesisch/NavarasischNavarresisch, Spanisch, Asturianisch/Leonesisch'', 1992. ISBN 3-484-50236-3
 
{{Indo-Europana linguaro}}