Uzbekistan: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
+kurta texto. + imaji |
kelka korektigi |
||
Lineo 44:
[[Islamo]] arivis dum [[7ma yarcento]]. En [[8ma yarcento]] [[Arabia|Arabi]] konquestis la regiono ed en [[9ma yarcento]] [[Transoxania]] divenis parto di Samanida stato. Dum [[13ma yarcento]] [[Mongolia|Mongola]] hordi komandita da [[Chingiz-kano]] okupis la regiono. la Mongoli iniciis [[genocido]] qua preske exterminis la Persa ([[Skitia|Skita]]) populi di la regiono. Lokala kulturo e heredaji esis remplasita da Mongola-Turka kulturo. Pos la morto di Chingiz-kano, lua duesma filiulo [[Chagatai Khan]] asumis la dominaco di la regiono.
En la yaro [[1876]] [[Rusian imperio]] okupis la regiono. Cirkum [[1912]] preske {{formatnum:210316}} Rusi vivis en Uzbekistan<ref>[http://books.google.com/books?id=Bg-dn0g0SikC&pg=PA108&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false ''The modern diaspora: Russian minorities in the former Soviet republics''] Vladimir Shlapentokh, Munir Sendich,Emil Payin (1994). p.108</ref>. Pos la [[Rusiana revoluciono]], malgre kelka rezisti kontre [[Bolsheviko|bolsheviki]], Uzbekistan divenis la [[Republiko Socialista
Uzbekistan deklaris sua nedependo de [[Sovietia]]
=== Politiko ===
[[Arkivo:Oliy_Majlis_(Parliament_of_Uzbekistan).jpg|thumb|160px|Parlamento di Uzbekistan.]]
Pos Uzbekistan deklarar nedependo de [[Sovietia]] en [[1991]]
Uzbekistan esas prezidantala [[republiko]]. La [[prezidanto]] esas ambe [[chefo di stato]] e [[chefo di guvernerio]], ed elektesas dal populo por 5 yari kun nefinita posibleso di rielekto, quankam l'elekti ne povas konsiderar libera. De la [[
La Supra asemblajo (''Oliy Majlis') havas 2 chambri. La legifala chambro havas 150 membri, qui elektesas dal populo por 5 yari. La Senato havas 100 membri, di qui 84 elektesas dal populo por 5 yari e 16 elektesas da la prezidanto por la sama periodo.
Lineo 58:
=== Geografio ===
[[Arkivo:Uzbekistan 1995 CIA map.jpg|thumb|180px|Mapo di Uzbekistan.]]
Uzbekistan esas la 56ma maxim granda lando
Lua [[klimato]] esas [[kontinentala klimato|kontinentala]], kun poka [[pluvo]] - 100 til 200 mm - omnayare. La maxima yarala [[temperaturo]] esas 40[[Celsius|ºC]] dum somero e la minimala esas -23 °C dum vintro.
Granda parto
=== Ekonomio ===
{{PA|Ekonomio di Uzbekistan}}
Nune Uzbekistan esas la 6ma maxim granda producero e 2ma maxim granda exportacero di [[kotono]] dil mondo. [[Agrokultivo]] employas 28% di lua habitantaro e responsas pri 24% di [[KLP]].
=== Demografio ===
[[Arkivo:IMG 6842-Buchara.JPG|thumb|180px|[[Moskeo]] en [[Bukhara]].]]
Populo esas yuna: 34,1%
La
=== Kulturo ===
Granda parto de la habitantaro di Uzbekistan (99,3%) savas lektar ed skribar. Cirkum {{formatnum:600000}} studenti finas [[universitato]] omnayare.
Jenro tradicionala di Uzbekistana [[muziko]] recevas la nomo ''Shashmaqam''. Ol aparis en la regiono di [[Bukhara]] dum la [[16ma yarcento]]. Nune [[Sevara Nazarxon]] esas la maxim famoza Uzbekistana kantistino e kompozistino.
En [[sporto]] notora [[biciklismo|biciklisto]] [[Djamolidine Abdoujaparov]] naskis en Uzbekistan, ma la maxim populala sporto esas [[futbalo]].
| |||