Autobuso: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
+kurta texto. Bezonas revizo.
kelka modifiki +refero
Lineo 3:
'''Autobuso''' esas granda [[veturo]] projetita por transportar pasajeri. L'origino di la vorto esis [[latina linguo|latina]] ''omnibus'', qua signifikas "por tota (personi)".
 
Autobusi povas havar singla fordeko o duopla fordeko, e povas havar rigida framo od esar artikulita autobusi. Anke existas mikr-autobusi (kun 8 o 11 metri di longeso) ed autobusi kun apertita tekto, ta lasta uzataplu generalekomune uzata por [[turismo]]. Autobusi, segun modelo, povas transportar de 10 til 240 personi.
 
Autobusi uzesas kom publika transporto en urbi, kom transporto di [[studento|studenti]], ed anke por vehar longa distanci, en regulala linei kun fixa trajeti, o por turismo. Pos la [[1920a yari]], la majoritatomaxim dimulta autubusi uzas [[dieselodizelo]]* kom [[kombusteblajokombustivo]], ma altra modeli povas uzar [[elektro]], [[gazolino]], edc.
 
== Historio ==
Lineo 11:
La vorto ''omnibus'' kreesis en [[1823]] en [[Francia]], e la vehili tiresis da [[kavalo|kavali]]. Kelka historiisti konsideras ke Britaniana John Greenwood kreis l'unesma autobuso-sistemo en [[1824]], kande ilu kompris charioto kun plura sidili e komencis transporto-servo inter Pendleton e [[Manchester]]. Lia servo esis diferanta de la komuna dilijenco-servo pro ne oportar facar rezervo, e la duktero povus kolektar e pozar pasajeri irgaloke segun la demando.
 
La sistemo di autobuso en [[Paris]] komencis enye la [[30ma di januaro]] [[1828]],<ref>{{cite web|url=http://www.france-pittoresque.com/spip.php?article7300 |title=30 janvier 1828 : naissance des omnibus parisiens |publisher= La France pittoresque|language{{Fr}}|accessdate=30ma di januaro 2016}}</ref> ma en [[Francia]] oll'unesma komencissistemo inauguresis en [[Nantes]], en [[1826]]. Lua kreinto, Stanislas Baudry, pioniris la sistemo en la du urbi. Lia staciono en Nantes esis avan un chapelo-fabrikerio nomizita "Omnès", qua havis Latina frazo "Omnes Omnibus" (signifikante "omna por omni") kom devizo. Balde la habitanti di Nantes komencis surnominar la vehili "omnibus".<ref name="amtuir">{{cite web |url=http://www.amtuir.org/03_htu_generale/htu_1_avant_1870/htu_1.htm |title=Histoire générale des transports |publisher=French transportations Museum Website |accessdate=1616ma di septembro 2010|language={{fr}}}}</ref> Kande Baudry komencis lua transporto-servo en Paris, ilu kreis entraprezo nomizita ''Enterprise des Omnibus''.
 
[[Arkivo:Marcopolo_Senior_minibús.jpg|250px|left|thumb|Mikr autobuso kun korpo "Marcopolo" en [[Valparaíso]], [[Chili]].]]
Lineo 18:
Paralele a l'uzado di [[Interna kombusto motoro|motori di interna kombusto]] eventis l'invento di troleo-autobusi, qui uzis [[elektro]] kom energio-fonto. L'unesma troleo-autobuso prizentesis publike en [[1882]] en Halensee, [[Berlin]], [[Germanian imperio]].<ref>[http://www.siemens.com/history/en/innovations/transportation.htm#toc-2 ''Elektromote''], retsituo pri la historio di Siemens, vidita la 28ma di agosto 2011</ref> L'unesma sistemo por pasajeri inauguresis en [[1901]] en [[Dresden]].
 
Autobusi kontinuis evolucinar dum la [[20ma yarcento]]. Dum la [[1950a yari]] [[London]] adoptis la notora modelo ''Routemaster'', qua divenis un ikono dil urbo. Nune un kompanio povas konstruktar la framaro e la motoro di un autobuso (exemple: [[Volvo]], [[Mercedes Benz]]) dum ke altra konstruktas la korpo (qualeexemple la kompanio "Marcopolo", ende [[Brazilia]]), od unika kompanio povas konstruktar ambe, la framaro e la korpo (quale [[Hyundai Motor Company]], kun lua modelo "Hyundai Universe").
 
== Referi ==