Paraguay: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
+kurta texto, imaji |
kelka korektigi |
||
Lineo 6:
| Imajo_mapo = LocationParaguay.svg
| Chefurbo = [[Asuncion]]
|
| Precipua_urbo = [[Asuncion]]
| Oficala_lingui = [[Hispaniana linguo|Hispaniana]], [[Guarani linguo|Guarani]]
Lineo 16:
| Rango_surfaco = 59
| Surfaco_aquo = 2,3
|
| Rango_lojanti = 101
| Yaro = 2008
|
| Reto_kodo = .py
| Nomo_himno = ''Paraguayos, República o Muerte''
Lineo 25:
| Religii = [[katolikismo]] (90,1%)
}}
'''Paraguay''' esas
Guaraní indijeni ja vivis en la regiono adminime 1,000 yari ante l'arivo di [[Hispania]]ni. [[Jezuito|Jezuiti]] portis [[kristanismo]] a la lando. En la [[19ma yarcento]] [[Paraguay-milito]] o [[Triopla alianco-milito]] mortigis 60% til 70% de lua habitanti. Dum la [[20ma yarcento]] lando havis epoki di [[diktatoreso]], la lasta komandita da [[Alfredo Stroessner]]. Pos la fino dil autoritatema rejimo, komencis [[demokratio|demokratiala]] periodo kun multa partisi, e yusta elekti
En [[2009]] on kalkulis ke lando havis 6.5 milion habitanti di qui la
'''Bazala fakti pri Paraguay'''
Lineo 36:
Ante l'arivo di Europani, Paraguay habitesis da 17 indijena kulturi di [[Guaraní]] raso. Ta kulturi kontinuas existar til nun. Unesma Hispaniani arivis en la regiono cirkum [[1516]]. L'urbo di [[Asuncion]] fondesis ye la [[15ma di agosto]] [[1537]] da Juan de Salazar y Espinosa. L'urbo divenis importanta centro por [[jezuito|jezuiti]] komencar lia verki en Sud-Amerika.
En [[1542]] Paraguay divenis parto di [[Vicerejio di Peru]], kun sideyo en [[Lima]]. En [[1604]] dum la guvernerio di Hernando Arias ("Hernandarias") de Saavedra jezuiti arivis en la kregiono. Dum plu kam 150 yari, li verkis en Paraguay ed en la regioni di [[Provinco di Corrientes|Corrientes]] (nune [[Arjentinia]]) e [[Rio Grande do Sul]] til esar ekpulsita da Hispaniani e Portugalani en [[1767]]. Anke dum la guvernerio di Hernandarias la regiono esis dividita en du administrala regioni: Paraguay y Buenos Aires. En [[1776]] Hispana rejulo [[Carlos 3ma di Hispania|Carlos 3ma]] kreis la [[Vicerejio di Plata fluvio]], ed unionis Paraguay kun ta vicerejio. Ta uniono
En [[1810]] arivis en la regiono di Buenos Aires la notico ke [[Napoleon Bonaparte]] okupis Hispania ed ekpulsis la rejulo [[Fernando 7ma di Hispania|Fernando 7ma]]. Sen la rejulo, komencis em Sud-Amerika la [[Revoluciono di Mayo]] en [[Buenos Aires]]. Paraguayani ne partoprenis en la revoluciono, por existar rivaleso inter la habitanti di [[Asuncion]] e di Buenos Aires (''Porteños'').
Lineo 46:
[[Arkivo:Solano Lopez ak.jpg|thumb|left|[[Francisco Solano López]].]]
Ye la [[14ma di marto]] [[1844]] [[Carlos Antonio López]] asumis kom unesma prezidanto di Paraguay. Lia filiulo, [[Francisco Solano López]], komencis modernigar lando, instalar [[skolo|skoli]], konstruktar [[navo|navi]] ed inauguris l'unesma [[fervoyo]] di lando. En decembro [[1864]], pos [[Bernardo Berro]], lia asociiito en Uruguay, esar ekpulsita de povo kun la helpo di
Dum la [[20ma yarcento]], de [[1932]] til [[1935]],
En [[1954]] generalo [[Alfredo Stroessner]] kaptis povo pos renversar prezidanto [[Federico Chávez Careaga]]. Stroessner
En [[1992]] Paraguay adoptis nova [[konstituco]] qua limitis ofico-tempo di prezidanteso a 5 yari. En [[1993]]
=== Politiko ===
La [[prezidanto]] di Paraguay esas [[chefo di stato]] ed anke [[chefo di guvernerio]]. Segun la [[
La parlamento havas 2 chambri: chambro di deputati (''Cámara de Diputados'') kun 80 membri elektata por 5-yara periodo, e Senato (''Senado'') kun 45 membri anke elektita por 5 yari.
Lineo 62:
[[Arkivo:Pa-map.png|thumb|right|200px|Mapo di Paraguay.]]
[[Arkivo:Chaco Boreal Paraguay.jpg|thumb|left|Peizajo en la regiono di ''Gran Chaco''.]]
[[Paraguay fluvio]] dividas lando en du parti. Estala rivo (konocata kom
Lua [[klimato]] varias de [[subtropikala klimato|subtropikala]] a [[temperema klimato|temperema]]. Lando havas du sezoni: la sika e la pluvoza. [[Vento|Venti]] influas multe en Paraguayana klimato: de oktobro til marto, varma venti suflas de [[Amazon|Amazon-baseno]], dum ke de aprilo til septembro kolda venti suflas de [[Andi]]. La [[foresto|foresti]] en esto di lando recevas omnayare cirkum 1,700 mm di [[pluvo|pluvi]], dum ke la [[Chaco]] recevas admaxime cirkum 500 mm.
Lineo 72:
Preske 95% de Paraguayana habitanti esas [[mestico|mestici]] di [[Hispania]]ni kun indijeni. Cirkum 56% de la habitantaro vivas en urbi, e la majoritato vivas en esto di lando.
Le maxim granda urbi segun la kontado di [[2002]]
=== Kulturo ===
|