Aeroportuo: Diferi inter la revizi

[[Arkivo:Changi Airport.jpg|thumb|180px|[[Aviono|Avioni]] en un termino dedi l'aeroportuo di [[Singapur]].]]

'''Aeroportuo''' od '''aerodromo''' esas loko ube [[aviono|avioni]], [[helikoptero|helikopteri]] od [[aeronavo|aeronavi]] deprenasdepartas e/o tervenas. Un aeroportuoAeroportuo havas adminime un forkurantovoyo preparita por aeroplani deprenardeparto o tervenar,terveno edi generaleaeroplani ed ordinare inkluzas edifici, komexemple turmi, por kontrolo didil aerala trafiko, [[hangaro|hangari]] e terminalitermini por embarko e/o disembarkodesembarko di voyajanti. Un militalaMilitala aeroportuo esas nomata anke konocata kom aerala bazo.

La vorto '''aerodromo''' esas plu generaleordinare uzata por nomar simpla aeroportui, sen multa substrukturosubstrukturi por voyajanti. TotaOmna aeroportui esas aerodromi, ma ne totaomna aerodromi esas aeroportui. GeneraleOrdinare, por esar konsiderata un ''aeroportuo'' e recevar ofta komercala flugi, un aerodromo mustas plenigarsatisfacar obligi e normi pri sekureso kontrolata da lokala od internaciona autoritati.

Un aeroportuoAeroportuo povas recevar kargajo, voyajeri, od ambaambi. GeneraleOrdinare ol esaskomunikas konektata ad una vicina urbo od urbi daper voyichosei, fervoyi od urbala fervoyi. La maxim granda aeroportui povas recevar mili dide personi singladiisingladie. Segun raporto deda CIA, en [[2009]] existis cirkumcirkume 44,000 aeroportui od aerodromi "videbla de l'aero" en la tota mondo, diinter qui 15,095 ensituita [[Usa]].

MikrMikra aeroportui - la maxim multa aeroportui delen la mondo - generaleordinare havas singlaun forkurantovoyo kunpor departo o terveno longa de 1,000 metri (cirkumcirkume 3,300 futi) o minmine. La forkurantivoyi en larjgranda aeroportui generaleordinare havasesas longa de 2,000 metri (6,600 futi) o pluseplue.

La maxim multa ankeaeroportui ne havas anke turmo por kontrolar l'aerala trafiko, ma la granda aeroportui havas ol. La kontrolisti uzas [[radaro]] por lokizar la pozicionositueso dil avioni e komunikas su kun l'avioni e kun la krui ensur sulo daper [[radio]], por organizar la terveni e la departi.

===Precipua aeroportui (ensegun nombro di voyajanti - 2012<ref>{{cite web|url=http://www.aci.aero/Data-Centre/Monthly-Traffic-Data/Passenger-Summary/Year-to-date|title=Year to Year Passenger Traffic}}</ref>)===

| Internaciona Aeroportuo Hartsfield-Jackson Internaciona Aeroportuo

| Beijing-Aeroportuo di Beijing

| Heathrow Aeroportuo Heathrow

| Aeroportuo O'Hare Aeroportuo

| Tokyo Internaciona Aeroportuo di Tokyo

| Los Angeles Internaciona Aeroportuo Los Angeles

| Paris-Charles -de -Gaulle Paris

=== Kelka notindaremarkinda aeroportui ===

La L'<nowiki/>'''aeroportuo ''Charles de Gaulle''-aeroportuo''' apertesisimauguresis ye la [[8ma di marto]] [[1974]]. La konstruktado di la aerportuoaeroportuo, ye 25 km nord-este de [[Paris]], komencis en 1966. Termino 1, qua existisexistas de la apertoinauguro, havas ronda edifico diek dek etaji, kun sep satelitala strukturi konektatakomunikanta a la centrala strukturo per sub-tera pedovoyi; la arkitekto esis [[Paul Andreu]]. Nuntempe esasexistas tri termini. Ol esas la maxim granda aeroportuo en Francia. En 2012 ol esis la sepesma aeroportuo en la mondo, egardesegun nombriaeroplano-trafiko die voyajantinombro ede aeroplano-trafikovoyajanti.

LaL' '''aeroportuo''' '''''John F. Kennedy''-aeroportuo''', qua anteantee havis la nomo '''aeroportuo''' '''''Idlewild''-aeroportuo''' ed esis konocitakonocata kom "New York Internaciona Aeroportuo di New York", inauguresis en [[1943]]. Ol konstruktesis por helpar l'aeroportuo ''La Guardia'' aeroportuo, inaugurita en [[1939]] ma lore ja plenoplena. Nune plu kam 70 aerolinei operacasfuncionas ibe. Ol havas 6 terminalitermini e 151 pordi. Du anciena terminalitermini (la 6ma e la 3ma) demolisesis.

[[Arkivo:Kansai closeup.jpg|thumb|left|250px|SatelitaSatelitala fotografuro pri l'aeroportuo di Kansai aeroportuo.]]

'''''Kansai L'Internaciona aeroportuo''''' '''di''' '''''Kansai''''' en [[Japonia]] konstruktesis ensur artificala [[insulo]] ed inauguresis enye la [[4 di septembro|4ma di septembro]] [[1994]]. La konstrukturo komencis en [[1987]], por helpar l'aeroportuo di [[Osaka]], lore ja plenoplena. Ol recevas domestikainterna ed anke internaciona flugi. Nune ol havas du terminalitermini, e la triesma esas en konstruktokonstruktata. Du expresa [[trenoespreso]]-linei servas l'aeroportuo. L'artificala insulo havasesas longa de 4 km die extensolarja ede 2.5 km di larjeso. Un [[ponto]] kunlonga de 3 km di extenso unionasligas l'artificala insulo a [[Honshu]].

[[Arkivo:Paro_Airport.jpg|thumb|250px|Aeroportuo Paro-aeroportuo, en [[Bhutan]].]]

'''Paro-L'aeroportuo Paro''', un dide la quar aeroportui deen [[Bhutan]] e l'unika internaciona deen la lando, konsideresasjudikesas kom un dide la maxim danjeroza por deprenardeparto o tervenarterveno. SituitaOl situesas ye 2,235 metri super la [[mar-nivelo]], meze dil montaro [[Himalaya]]-montaro, e nur 8 pilotisti konsideresasjudikesas kom suficantesat kapabla por tervenar ibe.<ref>{{cite web|url=http://www.dailymail.co.uk/news/article-2079836/The-Himalayan-airport-dangerous-pilots-qualified-land-there.html |title=Now might be time for the brace position! The Himalayan airport so dangerous only eight pilots are qualified to land there |language=Angla|publisher=Dailymail.co.uk}}</ref>

'''L'aeroportuo''' '''Juancho E. Yrausquin-aeroportuo''' en [[Saba]] havas la maxim kurta forkurantovoyo dilpor mondodeparto e terveno por uzo komercala, kunen 396la metrimondo: diol extenso.esas Turboreaktorlonga avionide nenur povas396 uzarmetri. laLa forkuranto,voyo esas uzebla nur da avioni propulsita daper [[helico]], ma ne da turboreaktor-avioni.