Autobuso: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
mNula rezumo di redakto
+kurta texto. Bezonas revizo.
Lineo 9:
== Historio ==
[[Arkivo:Plan_de_la_ville_de_Paris_représentant_les_nouvelles_voitures_publiques_-_Entreprise_générale_des_Dames_Blanches.jpg|thumb|200px|Autobuso de Paris, 1828.]]
La vorto ''omnibus'' kreesis en [[1823]] en [[Francia]], e la vehili tiresis da [[kavalo|kavali]]. Kelka historiisti konsideras ke Britaniana John Greenwood kreis l'unesma autobuso-sistemo en [[1824]], kande ilu kompris charioto kun plura sidili e komencis transporto-servo inter Pendleton e [[Manchester]]. Lia servo esis diferanta de la komuna dilijenco-servo pro ne oportar facar rezervo, e la duktero kolektuspovus kolektar e pozuspozar pasajeri irgaloke segun la demando.
 
La sistemo di autobuso en [[Paris]] komencis en [[1828]], ma en [[Francia]] ol komencis en [[Nantes]], [[1826]]. Lua kreinto, Stanislas Baudry, pioniris la sistemo en la du urbi. Lia staciono en Nantes esis avan un chapelo-fabrikerio nomizita "OmnesOmnès", qua havis Latina frazo "Omnes Omnibus" (signifikante "omna por omni") kom devizo. Balde la habitanti di Nantes komencis surnominar la vehili "omnibus".<ref name="amtuir">{{cite web |url=http://www.amtuir.org/03_htu_generale/htu_1_avant_1870/htu_1.htm |title=Histoire générale des transports |publisher=French transportations Museum Website |accessdate=16 di septembro 2010|language={{fr}}}}</ref> Kande iluBaudry komencis lua transporto-servo en Paris, ilu kreis laentraprezo entraprezonomizita ''Enterprise des Omnibus''.
 
[[Arkivo:Marcopolo_Senior_minibús.jpg|250px|left|thumb|Mikr autobuso kun korpo "Marcopolo" en [[Valparaíso]], [[Chili]].]]
Kande motorizita veturi remplasis kavali en [[1905]] on komencis uzar la nomo por ta veturi. En altramulta urbi dil mondo, sistemi tirita da kavali komencis desaparar en fino di la [[19ma yarcento]] o komenco di la [[20ma yarcento]], pos l'invento di [[interna kombusto motoro]] en [[1895]] da [[Karl Benz]]. En [[1906]] ''omnibus automobile'' (motorizita autobusi) komencis remplasar kavali, e lasta autobuso tirita da kavali vehis la 11ma di januaro [[1913]]. En [[London]], sistemo tirita da kavali desaparis komplete enla [[4ma di agosto]] [[1914]].
 
Paralele a l'uzado di [[Interna kombusto motoro|motori di interna kombusto]] eventis l'invento di troleo-autobusi, qui uzis [[elektro]] kom energio-fonto. L'unesma troleo-autobuso prizentesis publike en [[1882]] en Halensee, [[Berlin]], [[Germanian imperio]].<ref>[http://www.siemens.com/history/en/innovations/transportation.htm#toc-2 ''Elektromote''], retsituo pri la historio di Siemens, vidita la 28ma di agosto 2011</ref> L'unesma sistemo por pasajeri inauguresis en [[1901]] en [[Dresden]].
 
Autobusi kontinuis evolucinar dum la [[20ma yarcento]]. Dum la [[1950a yari]] [[London]] adoptis la notora modelo ''Routemaster'', qua divenis un ikono dil urbo. Nune un kompanio povas konstruktar la framaro e la motoro di un autobuso (exemple: [[Volvo]], [[Mercedes Benz]]) dum ke altra konstruktas la korpo (quale "Marcopolo", en [[Brazilia]]), od unika kompanio povas konstruktar ambe, la framaro e la korpo (quale [[Hyundai Motor Company]], kun lua modelo "Hyundai Universe").
 
== Referi ==
{{reflist}}
 
{{Wikivortaro}}