Angla linguo: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Dexbot (diskutez | kontributadi)
m Removing Link FA template (handled by wikidata) - The interwiki article is not featured
kelka korektigi
Lineo 1:
{{revizo}}
{{Linguo|
|Nomo_en_Ido = Angliana linguo
|Nomo_linguo = English
Linio 15 ⟶ 16:
|Videz_anke =
}}
L''''Angliana''' (''English'', pronuncata /ˈɪŋɡlɪʃ/) esas la linguo qua originas de la lando di [[Anglia]]. L'Angliana esas oficala en 73 landi, ed esas un di la maxim parolata lingui di la mondo.
 
Esas forte uzitauzata kom internacionalainternaciona linguo en [[komerco]] inter nacioni, en komunikaji, [[aviono|aviacado]], en Inter-retoInterreto, ed en multa internaciona organismi.
 
Historie, l'Angliana originis ekde la fusionofuziono di lingui e dialektimdialekti hodienune nomesitanomizita antiquancien AnglianaAngla linguo, qui esisqua portitaadportesis a l'estala kostorivo di Britania perda germananaGermana kolonizadikoloniigo, versodum la 5ma yarcento. GravaGranda numeronombro di vorti konstruesaskonstruktesis sur latina radiki, charpro ol esis la linguo dildi [[katolik eklezio]] e dildi intelektal europanaEuropana vivo dum yarcenti. L'Angliana linguo anke ricevisinfluesis influidal da l'antiqua nordikoNordala linguo pro la vikinga[[Vikingo|Vikinga]] invadi di BritanioBritania yedum la 8ma e 9ma yarcenti.
 
LaNormanda normanda konquistokonquesto di AnglioAnglia en la 11ma yarcetoyarcento donacisadportis multa pruntaji dilde normandaNormanda e la chanji en vortaro donacis ad ol latinida mieno a lo que lore esis Mez-AnglianaAngla. La displaso dil vokali qua komencis en la sdo di Anglio en la 15ma yarcento esas la komenco dil modern Angliana.
 
== Historio ==
L'Angliana esas probable la triesma linguo dil mondo en numeronombro di parolanti qui havas lo kam matrala linguo (inter 300 e 400 milioni di personi), e la triesma la plu parolata, pos la chiniana se on anke kontas qui havas lo kam duesma linguo (200 milioni di personi).
 
L'Angliana, kam Anglio extensis lua linguo tra la mondo (BritanianaBritanian imperio), e kam Usa divenis la pli granda ekonomiala e militala potenco, divenis la lingua di internaciona komunikado hodie.
 
MalgreQuankam l'existadoexisto di altra internaciona lingualingui e di lingui kamquale Ido o Esperanto qui serchas l'uzado di plu neutrala linguo, l'Angliana esasnune hodieesas la principuaprecipua linguo di internaciona komunikado. To esas pro dominanta "civilizado" ne adoptas altra linguo e ol impozasimpozis lua; ta esas la kauzo pro qua en multa landi di Europa parolesas latinida lingui, char lu esis la linguo dil RomanaRoman Imperioimperio.
 
Prezente ol existas propozi por la neutraleso en l'uzado di helpolinguo; quankam, ek l'ekonomiala vidpunto oni perdus granda quantesi di arjento pro pagar dum la proceso di docado-lernado; ta esas, exemple, la preci dil libri, de plus l'exameni di certifiko ke on devas rinovigi singla certa tempo. To esas la kauzo dil repulso a adoptar un internaciona linguo diferanta di l'Angliana da qui obtenas profito di ta negocio.
 
== Linguaro ==
L'Angliana esas Indo-Europana linguo dil germana lingui. Quamkam la sociolinguistiko dil BritanianaBritanian insuli ek l'invadi dil vikingi e dil normandi, ricevis grava pruntaji dil nordala germana lingui e dil franciana, e granda parto di lua lexiko esis rekreita ek latinala kultismi. La du lasta influi facas ke l'Angliana esus probable unu dil germana lingui plu atipa tam en vortaro kam en gramatiko.
 
La viva parento plus simila a l'Angliana esas la Friziana, linguo parolata da mezmiliono di perzoni en la provinco di Frizia (Nederlando), proxime Germania e altra insuli en Norda Maro. Lua simileso esas plu klara kam on komparas l'antiqua Angliana kun l'antiqua Friziana, char la ristruktureso di l'Angliana pro la stranjera influo facis dil modern Angliana linguo notbale min simila a la Friziana kam lo esis en antiqua epoki.
 
== Konstruitakonstruktita varietati di l'Angliana ==
* Basic English
* E-Prime
Linio 48 ⟶ 49:
== Statistiki ==
[[Arkivo:Knowledge English EU map.png|300px|right|thumb|Savo di l'Angliana en l'[[Europana Uniono]].]]
Proxime 375 milioni di personni parolas l'Angliana kam unesma linguo. L'Angliana hodie esas probable la triesma linguo plus granda per numeronombro di parolanti kam matrala linguo, pos la mandarina e la hispaniana. Tamen, kande on kombinanta la ennaskita e la neennaskita parolanti ol esas probable la linguo plus parolata en la mondo.
 
Evalui qua includas la parolanti kam duesma linguo varia ek 470 milioni a la biliono dependanta di kam esas mezurata. La linguistiko-instruisto David Crystal kalkulas ke la numeronombro di neennaskita parolanti dominaca en nombro a la ennaskita en proporciono di 3 a 1.
 
LaEn [[1990]] la landi kun la plimaxim granda populationinombro di ennaskitainata parolanti esasdi (1990)Angliana:
# '''223 900 000''' [[Usa]]
# '''60 000 000''' [[NijeriaNigeria]]
# '''53 300 000''' [[Britania]]
# '''32 000 000''' [[Filipini]]
Linio 62 ⟶ 63:
# '''5 500 000''' [[Malaizia]]
# '''3 700 000''' [[Tanzania]]
# '''3 500 000''' [[Sud-AfrikaSudafrika]]
# '''3 300 000''' [[Irlando]]
# '''3 200 000''' [[Nova-Zelando]]
Linio 70 ⟶ 71:
# '''1 000 000''' [[Singapur]]
 
== Notora skriptisti en Angliana ==
== Fama autori ==
{{Multicol}}
* [[Geoffrey Chaucer]]
Linio 93 ⟶ 94:
 
== Referi ==
{{reflist}}
<references/>
 
== Extera ligili ==