Gruzia: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m Removing Link FA template (handled by wikidata) - The interwiki article is not featured |
kelka korektigi. +kurta texto, imajo |
||
Lineo 12:
| Guvernerio = [[Republiko]]
| Nomo_listo_chefo_stato = Listo di prezidanti di Gruzia
| Titulo_chefo_stato =
| Chefo_di_stato = [[
| Nomo_listo_chefo_guverno = Listo di chefministri di Gruzia
| Titulo_chefo_guverno = Chefministro
Lineo 34:
=== Historio ===
{{PA|Historio di Gruzia}}
Homo habitas kontinue la regiono di nuna Gruzia de la [[petr-epoko]]. La regiono esis okupita da [[Anciena Grekia|Greki]] e pose da [[Persian imperio|Persiani]]. Nuna chef-urbo, Tbilisi, fondesis en [[380 aK]].▼
[[Arkivo:Earlycaucasus655.jpg|thumb|left|200px|Mapo di la regiono di [[Kaukazo]], kun le stati di [[Kolchido]] ed Iberia.]]
▲Homo habitas kontinue la regiono di nuna Gruzia de la [[petr-epoko]]. La regiono
[[Roman imperio|Romani]] konquestis la regiono komplete en 66 aK, e lua dominacajo lastis preske 400 yari. Li introduktis [[kristanismo]] dum la [[4ma yarcento]], e rejulo [[Mirvan 3ma di Iberia]] deklaris lu l'oficala religio di lando en [[327]]. Ta akto proximigis Iberia e la [[Bizanciana imperio]].▼
▲[[Roman imperio|Romani]] konquestis la regiono komplete en 66 aK, e lua dominacajo
[[Arkivo:Queen_Tamara_of_Georgia.jpg|thumb|left|180px|Rejino [[Tamar di Gruzia]].]]
[[Arabia|Arabi]] okupis Tbilisi en [[645]], ma Gruziani konservis granda autonomeso sub l'Araba rejio<ref>"Christianity and the Georgian Empire" (early history) Library of Congress, marto 1994</ref>. Dum la komenco di la [[12ma yarcento]] rejulo [[Davit 4ma di Gruzia]] gradope ekpulsis [[Seljuk-imperio|Seljuka turki]] de la regiono, e vinkis l'importanta [[Didgori-batalio]], en [[12 di agosto]] [[1121]]. Gruziana rejio atingis lua zenito dum lasta yari de la [[12ma yarcento|12ma]] e l'unesma yari de la [[13ma yarcento]], epoko en ke religiala tolero kreskis e la [[filozofio]] expansis su, ma en [[1292]] [[Mongolia|Mongoli]] okupis la regiono. Mongola okupeso lastis til [[1310]].
En [[1783]] Gruzia okupesis da [[Rusian imperio]] signatis [[Georgievsk-kontrato]] en ke [[Rusian imperio|Rusia]] defendus la mikra rejio di Kartli-Kakheti, restajo di anciena rejii di Gruzia.
De [[1803]] til [[1878]] kom konsequo di diversa militi kontre [[Otoman imperio|Otomani]] e [[Persa imperio|Persiani]], Gruziana teritorio kreskis. [[Abkhazia]], por exemplo, esis okupita komplete en [[1864]]. Dum [[Rusiana Revoluciono]] komencis movemento di nedependo ma en februaro [[1921]] la Sovieta [[Reda Armeo]] okupis la lando e retrodonis la teritorio a Turkia.
Lineo 50:
Gruzia divenis nove nedependanta pos falo di [[Sovietia]], ye la [[9ma di aprilo]] [[1991]]. En la [[26ma di mayo]] sam yaro, [[Zviad Gamsakhurdia]] esis elektita prezidanto. Gamsakhurdia pariis pri Gruziana nacionalismo, e deklaris ke [[Abkhazia]] e [[Sud-Osetia]] sejornus sub Gruzian autoritato.
De [[22 di decembro]] [[1991]] til [[6 di januaro]] [[1992]]
En [[2008]]
=== Politiko ===
Gruzia esas [[demokratio|demokratiala]] parlamentala [[republiko]]. La [[chefo di stato]] esas la [[prezidanto]], qua elektesas dal populo por 5-yara periodo. La [[chefministro]] esas la [[chefo di guvernerio]], ed elektesas dal prezidanto.
La [[legifala povo]] kompozesas da la parlamento,
[[Arkivo:Georgia high detail map.png|thumb|right|Mapo di Gruzia kun Abkhazia (en verda) e Sud-Osetia (en violea).]]
Lineo 90:
=== Demografio ===
[[Arkivo:Qartvelebi_poloneti.jpg|thumb|200px|Gruziana viro kun tradicionala vestaro.]]
Quankam lua etniala grupo ne existas en altra parti de [[Europa]] ecepte en [[Kaukazo]], Gruziani konsideras su [[kulturo|kulturale]] Europani. Gruziani esas cirkum 84% de la habitantaro. [[Abkhazia]]ni, Osetiani, [[Armenia]]ni, [[Azerbaijan]]i, Greki de Kaukazo, [[Judo|Judi]] e [[Rusia|Rusi]] esas minoritati.
[[Gruziana linguo]] ne apartenas ad [[Indo-Europana linguaro|Indo-Europana]], [[Turka lingui|Turka]] o Semitika grupi. Ol parolesas da cirkum 71% de la habitantaro kom matrala linguo. [[Abkhaziana linguo]] parolesas en Abkhazia. Altra lingui parolata esas [[Rusa linguo|Rusa]] (9%), [[Armeniana linguo|Armeniana]] (7%), [[Azerbaijana linguo|Azerbaijana]] (6%), e 7% parolas altra lingui.
Cirkum 83% de la habitantaro praktikas [[Ortodoxa kristanismo]], 9.9% esas [[Islamo|Islamana]], 3.9% esas Armeniani apostoliki, e 0.8% esas [[katolikismo|katoliki]].
* Lekto-saveso: 99 %.▼
* Postulata vivo-duro: 61 yari (por viri), 68 yari (por mulieri)
Lineo 103:
=== Kulturo ===
▲* Lekto-saveso: 99 %.
* Propralinguala nomo: Sakartvelo
| |||