Albania: Diferi inter la revizi

{{Landi|

| Religii = [[islamo]] 65-70%, [[Kristanismo]] 20-25%
}}

Cirkum 3.000 a.K. la Greki mencionis [[Iliria]], regiono partale okupata per la teritorio di nuna Albania, unesmafoye. Dum la periodo dil [[RomanaRoman Imperioimperio]] la teritorio di nuna Albania esis parto de la provinci di [[Dalmatia]], Macedonia (specale [[Epirus Nova]]) e Supra Moesia. La teritorio esis sub Romana e pose sub [[BizantinaBizancana Imperio|BizantinaBizancana]] dominacajo til la [[7ma yarcento]], kande [[slavo|slavi]] enmigris vers la regiono. Albania divenis parto del [[Unesma Bulgara Imperio]] dum la [[9ma yarcento]].

La L'[[OtomanaOtoman imperio|Otomani]] komencis konquestar la regiono dum la [[14ma yarcento]] e transformis ol en ''Sanjak'' (provinco). Dum la [[15ma yarcento]], de [[1443]] til [[1468]], [[Gjergj Kastrioti Skanderbeg]] konquestis la nedependantesonedependo dipor parto de ca regiono del OtomanaOtoman imperio e divenis rejulo, ma en [[1478]] l'Otomani rikonquestis komplete ica areo.

Granda parto delde populola habitantaro adoptis l'[[islamo]] kom [[religio]], e l'Albaniani esis la lasta populo qua deziris separar su del OtomanaOtoman imperio<ref>Raymond Zickel and Walter R. Iwaskiw, editors. (1994). "NATIONAL AWAKENING AND THE BIRTH OF ALBANIA, [mut.us/albania/index.htm]"</ref>. Malgre toTamen, dum la fino dil [[19ma yarcento]] okuriseventis multa revolti kontre la Turka dominaco. Finale,Fine Albania deklaris sua nedependantesonedependo del OtomanaOtoman imperio ye la [[28ma di novembro]] [[1912]]. Ol adoptis la [[republiko]] kom formo di guvernerio en [[1920]]. En [[1928]] [[Ahmet Zogu]], lua unesma prezidanto, adoptis la rejala titulo di [[Zog 1ma]], ed ica lando divenis [[monarkio]].

L'[[Italia]]ni invadis Albania en [[1939]] ed okupis ca lando til [[1943]], kande li esis remplasita da [[Germania]]ni, qui okupis ca lando til oktobro [[1944]]. La [[Nacionalismo|Nacionalista]] grupi, qui inkluzis [[komunismo|komunista]] partisani kombatis unesme kontre l'Italiani e pose kontre Germaniani, sen [[Sovietia|Sovietana]]na helpo. [[Enver Hoxha]], chefo dil Albaniana Partiso di Laboro (komunista) divenis chefo di ca lando. Ilu esis federito kun la SovietaniSovietiani til [[1960]], ma ruptis ica federuro kande [[Nikita Hrushchev]] denoncisdenuncis la krimini di [[Yosif Stalin|Stalin]]. Do, Hoxha federis su kun la [[Populala Republiko di Chinia]].

Ye laLa [[11ma di aprilo]] [[1985]] Hoxha mortis. Lua sucedanto, [[Ramiz Alia]] gradope komencis politikala aperto. Dum marto [[1991]] onelekti organizis elektoorganizesis en ita landoAlbania, e Ramiz Alia vinkis lor la prezidantala elekto. Malgre toTamen, un generala striko forcis la guvernerio abandonar la [[komunismo|komunista rejimo]]. Ica lando esis guvernitaguvernesis da Ramiz Alia til la [[3ma di aprilo]] [[1992]], kande il renoncisrenuncis. OnElekti okurigis elektieventis, e [[Sali Berisha]] esis elektita komelektesis prezidanto.

YeLa [[44ma di aprilo]] [[2009]] Albania divenis membro di [[NATO]].

La parlamento (''Kuvendi i Republikës së Shqipërisë'' - Nacional Asemblajo di Albania) havas 1unika chambro kun 140 membri, qui elektesas dal populo por 4 yari. La nuna [[konstituco]] esis adoptita yeadoptesis la [[28ma di novembro]] [[1998]].

La [[Judiciala povo]] esas kompozatakompozesas ek konstitucala korto, korto di kasaco, korti di apelo, e distriktala korti. La membri dil konstitucala korto esas elektataelektesas dal parlamento por maximala periodo deadmaxime 9-yara yariperiodo.

Albania havas 172 km de [[frontiero|frontieri]] kun [[Montenegro]], 115 km kun [[Kosovo]]<ref>Kosovo ne esas agnoskataagnoskesas kom nedependanta stato da [[Serbia]]. Ye laLa [[17ma di februaro]] [[2008]] la Nacional Asemblajo di Kosovo unlatere deklaris lua nedependantesonedependo.</ref>, 151 km kun la [[Republiko Macedonia]] e 282 km kun [[Grekia]]. Lua [[litoro]] havas 487 km di extenso. [[Oronto stretajo]] separas Albania de [[Italia]] e havas min kam 100 km di totala extenso.

Ica lando esas kompozatakompozesas ek monti, kolini e mikra planaja landi. La maxim alta monto esas [[Golem Korab]], kun 2.754 metri di [[altitudo]]. La maxim longa [[rivero]] di ca lando esas [[Drin fluvio]], kun 335 km di extenso.

Albania kontinuas esar povra lando kande komparata ad altra Europana stati<ref>[http://www.dfat.gov.au/GEO/albania/country_brief.html Albania Country Brief] Department of Foreign Affairs and Trade (Australia)</ref>. Lua [[KLP]] per persono esas 26% de l'averajo di Europana Uniono yeen [[2010]]<ref>[http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_PUBLIC/2-25062009-BP/EN/2-25062009-BP-EN.PDF "Albania's GDP per capita in PPS (2008)"]] eurostat.eu</ref>.

''Meshari'' ("la meslibro") da [[Gjon Buzuku]] publikigita yeen [[1555]] esas konsiderata kom la maxim anciena libro en [[Albaniana linguo]], ma existas evidentaji ke ca linguo ja esis skribita dum la 14ma yarcento. Dum la [[19ma yarcento]] okuriseventis "Albaniana rivivigo" kun influo dide [[romantikismo]], e kelka autoriskriptisti divenis notora en Albaniana [[literaturo]]: romanisti [[Jeronim De Rada]] e [[Naim Frashëri]], e poeti [[Ndre Mjeda]] e [[Andon Zako Çajupi]]. La maxim bone konocata nun-tempala autoruloskriptisto en Albaniana linguo esas [[Ismail Kadare]].