Historio di Republiko Chinia: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m Bot: Migrating 21 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q378008 (translate me) |
kelka korektigi + kurta texto + imajo/imaji |
||
Lineo 1:
[[Taiwan]] unionesis al kontinento dum [[Pleistoceno]], til l'elevo dil oceano cirkum 10,000 yari ante nun. Lore [[marala nivelo]] esas 140 metri min basa kam nun. Kelka homala restaji de [[Paleolitiko]] (20,000 til 30,000 yari ante nun) trovesis en l'insulo.
Unesma habitanti di Taiwan esis aborijeni qua arivis en l'insulo ante 4.000 yari aK. L'insulo esis konocita da Chiniani pos Kristana Epoko, ma nur esis okupita da Chiniani dum la [[17ma yarcento]]. Ante, ye [[1590]], [[Portugal]]ani establisis komercala bazo en l'insulo, qua divenis konocata kom Formosa. Pos, [[Hispania]]ni okupis ol, ma esis ekpulsita da [[Nederlando|Nederlandani]] ye [[1642]]<ref name=ABRIL2010>Almanaque Abril 2010, p.605</ref>.▼
[[Arkivo:Tsou_youth_of_Taiwan_(pre-1945).jpg|thumb|180px|Tsou-aborijeno.]]
Plu kam 8,000 yari ante nun [[Austronezia]]ni koloniizis l'insulo. La linguo di lua decendanti, konocita kom Taiwanana aborijeni, apartenas ad Austroneziana grupo, qua inkluzas Malayo-Polineziana lingui.
[[Arkivo:Zeelandia_from_Dutch.jpg|thumb|180px|left|Fuorto Zeelandia, konstruktita dal Nederlandani de 1624 til 1634.]]
▲
=== Recenta historio ===
En [[1662]] Zheng Cheng-gong vinkis Nederlandani ed okupis l'insulo en nomo di [[Ming dinastio]]. Taiwan divenis parto di Chinian imperio til [[1895]], kande [[Japonia]] sizis lu. Japonia sukombis en [[Duesma mondomilito]], e pos milito en Chinia komencis interna milito inter povo di Kuomintang e komunisti. En l'interna milito la komunisti vinkis en [[1949]] e [[Chiang Kai-sek]] kun sua armeo e [[Kuomintang]]-partiso fugis a Taiwan.
Taiwan duris esar kom '''Republiko di Chinia''' ed ol ganis anke la membreso di [[Unionita Nacioni]]. Segun nova '''[[Populala Republiko di Chinia]]''', Taiwan esas nur teritorio di (Republiko Populala di) Chinia.
En [[1971]] Taiwan perdis lua sideyo en Unionita Nacioni a komunista Chinia. Do Taiwan falis en diplomatal izoleso. En [[1979]] [[Usa]] ligis diplomacala relati kun Chinia, ma samatempe Usa promisis suportor la defenso di Taiwan.
Dum existeso di du Chinii, la relato inter la parti esabas tensa, ma nula milito komencis. Quankam anke nun centi di fuzei apuntas la kontrea rivo che [[Taiwan-stretajo]]. En [[1992]] komencis kurta periodo amikala inter Chinii: la du parti aceptis l'ideo di un Chinia, ma amba parti havis sua kontenajo dil penso. Amikala periodo finis [[1999]], kande prezidanto Lee demandis ke on mustus procedar kam stato relate Taiwan.
Taiwan esis unpartisala (mi)stato til [[1988]], kande politikal opozantaro permisesis dal nova prezidanto [[Lee Teng-hui]]. En [[2000]] la periodo di Kuomingtang en povo finis, kande [[Chen Shui-bian]] elektesis prezidanto. Chen Shui-bian suportas l'ideo di du Chinia.
== Referi ==
{{reflist}}
{{Historio di Azia}}
[[Kategorio:Historio di Taiwan| ]]
| |||