Historio di Moldova: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m fixing dead links |
Nula rezumo di redakto |
||
Lineo 1:
[[Arkivo:CucuteniOmega.jpg|thumb|250px|[[Ceramiko]] de Cucuteni-kulturo.]]
[[Neolitiko|Neolitika]] objekti de Cucuteni-kulturo trovesis en la regiono di nuna [[Moldova]]. La kulturo di Cucuteni existis de cirkum 5.500 aK til 2750 aK, e praktikis [[agrokultivo]], edukado di animali, chaso ed elaboris [[ceramiko|ceramikajo]]<ref>[http://web.archive.org/web/20110514095641/http://193.2.104.55/documenta/pdf34/DPConstantinescu34.pdf "Phase and chemical composition analysis of pigments used in Cucuteni Neolithic painted ceramics"], Bogdan Constantinescu e Roxana Bugoi</ref>. La kulturo di Cucuteni anke havis granda urbi, kun plu kam 15.000 habitanti.▼
[[Arkivo:Tripolye_01.jpg|thumb|250px|left|Restaji de Cucuteni-kulturo.]]
▲En [[2010]] utensili di [[silexo]] evante 800,000 til 1,2 milion yari trovesis en Bayraki, e pruvis ke homi ja habitis nuna [[Moldova]] dum [[Paleolitiko]]. [[Neolitiko|Neolitika]] objekti de Cucuteni-kulturo trovesis en la regiono
De l'[[1ma yarcento|1ma]] til la [[7ma yarcento]] la sudo di la regiono okupesis
[[Arkivo:Stefan_cel_Mare.jpg|thumb|150px|left|[[Stefan la Granda]], princo di Moldova.]]
La [[princio di Moldavia]] establisesis en [[1346]] e lastis til [[1859]], kande la regiono unionesis a nuna [[Rumania]]. Ante la fino di l'[[Unesma mondomilito]]
La [[9ma di aprilo]] [[1918]] Besarabiana parlamento, ''Sfatul Țării'' decidis per 86 voti kontre 3 aceptar l'uniono kun [[Rumania]] sub kondicioni di respekto a [[homala yuri]] e l'adopto di [[agrala reformo]] en la regiono. Parto di Besarabiana parlamento pose abandonis ta demandi, kande [[Bukovina]] e [[Transilvania]] decidis aceptar l'uniono kun Rumania.
En agosto [[1939]] [[Ribbentrop-Molotov pakto]] agnoskis [[Besarabia]] kom sub Sovietan influo. En [[1940]], dum [[Duesma mondomilito]], [[Sovietia]] demandis ke Rumania cedis la teritorii di Besarabia e la nordo di [[Bukovina]], konocata kom [[Transdniestria]]. Rumania aceptis, e la [[Socialista Sovieta Republiko di Moldova]] formesis.▼
[[Arkivo:Bundesarchiv_Bild_137-065360,_Bessarabien,_Abtransport_von_Umsiedlern.jpg|thumb|250px|Germana kolonigiisti abandonas [[Besarabia]] pos la regiono cedesar a Sovietia.]]
En [[1941]] kom parto dil invado di Sovietia da [[nacional-socialista Germania]], Rumania invadis la regioni di [[Berarabia]], [[Bukovina]] e [[Transdniestria]]. Rumania, en kunlaboro kun nacionalsocialisti, deportis od exterminis cirkum 300,000 [[judo|judi]]. Sovietiani riokupis la regiono inter februaro ed agosto [[1994]], e riestablisis [[Socialista Sovieta Republiko di Moldova|SSR Moldova]].▼
▲En agosto [[1939]] [[Ribbentrop-Molotov pakto]] agnoskis [[Besarabia]] kom sub Sovietan influo. En [[1940]], dum [[Duesma mondomilito]], [[Sovietia]] demandis
▲En [[1941]] kom parto dil invado di Sovietia da [[
[[Arkivo:Flag of Moldova.svg|200px|thumb|right|Flago di Moldova]]▼
Dum guvernerio di [[Yosif Stalin]] lokala habitanti sufris kun deporti e [[famino]]. Pos duesma mondomilito, granda nombro di Rusi, Ukraini e Bielorusi enmigris vers la regiono. Dum [[1980a yari]] kreskis la demando por nedependo. Finale, pos la falio di [[stato-stroko]] en Sovietia kontre la reformi di [[perestroika]] e [[glasnost]], Moldova deklaris lua nedependo, en [[27 di agosto]] [[1991]].▼
▲Dum la guvernerio di [[Yosif Stalin]] lokala habitanti sufris kun deporti e [[famino]]. Pos la duesma mondomilito, granda nombro di Rusi, Ukraini e Bielorusi enmigris vers la regiono. Dum [[1980a yari]] kreskis la demando por nedependo.
Pos la nedependo, Moldova signatis pakto qua kreis la [[Komuneso di nedependanta stati]] - KNS ([[Rusa linguo|Ruse]]: '''Содружество Независимых Государств''' - СНГ). Lua nedependo agnoskesis la 25ma di decembro 1991. La [[2ma di marto]] [[1992]] lando divenis membro di [[Unionita Nacioni]]. En [[1994]] Moldova establisis asociuro kun [[NATO]] e divenis membro dil [[Europana Konsilantaro]] la [[29ma di junio]] [[1995]].
[[Arkivo:TransnistrianRegionMap.png|thumb|200px|[[Rumania]], [[Moldova]] e [[Transdnistria]] (en reda).]]
En [[Transdnistria]], regiono este de [[Dniester-fluvio]] qua havas granda nombro di habitanti qui parolas [[Rusa linguo|Rusa]] ed [[Ukrainiana linguo|Ukraniana]] lingui ed ube multa divizioni de la 14ma Sovietian Armeo stacis, un nedependanta Sovietiana republiko, la "Pridnestroviana Moldoviana Socialista Sovietiana Republiko" proklamesis en marto [[1990]] kun chef-urbo en [[Tiraspol]]. La motivi por ta proklamo di nedependo esis la timi da lokala habitanti pri posiblaji di uniono inter Moldova e [[Rumania]]. Dum la vintro de 1991 til 1992 Transdnistriana forci kombatis kontre Moldovana polico en la regiono.
La [[2ma di januaro]] [[1992]] Moldova adoptis [[ekonomio di merkato]] e liberigis preci. L'[[inflaciono]] rapide kreskis, e de [[1992]] til [[2001]] lando sufris serioza ekonomiala krizo.
== Referi ==
Linio 18 ⟶ 30:
{{Historio di Europa}}
[[Kategorio:Historio di Moldova| ]]
| |||