New York: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Dexbot (diskutez | kontributadi)
m Removing Link FA template (handled by wikidata) - The interwiki article is not featured
+shablono:Urbi
Lineo 1:
{{Urbi
[[Arkivo:5 Boroughs Labels New York City Map Julius Schorzman.png|thumb|right|300px|La distrikti di New York: '''[[Manhattan|<font color=#2a3d94>1:&nbsp;Manhattan</font>''']] [[Brooklyn|'''<font color=#f4b30b>2:&nbsp;Brooklyn </font>''']] [[Queens|'''<font color=#ef7b2c>3:&nbsp;Queens</font>''']] [[Bronx|'''<font color=#dc382c>4:&nbsp;The Bronx</font>''']] [[Staten Island|'''<font color=#8a3687>5:&nbsp;Staten Island</font>''']]]]
| nomo= New York
'''New York''' (oficale ''City of New York'', ofte en l'Angla ''New York City''), surnomizita «The Big Apple» (la granda pomo), esas la maxim populoza urbo en [[Usa]], plu kam 8,336,697 habitanti (2012). Ol esas portuala urbo an [[Atlantiko|Atlantika]] litoro, ed esas tre importanta financala centro. La chef-stabeyo di [[Unionita Nacioni]] esas en New York.
| Flago= Flag_of_New_York_City.svg
| Blazono= Seal_of_New_York_City.svg
| Imajo = NYC_Montage_2014_4_-_Jleon.jpg
| TextodilImajo = Kelk imaji de New York.
| Mapo = Map_of_New_York_Highlighting_New_York_City.svg
| Shablono_lando= {{USA}}
| Regiono=
| Tipodisubdividuro = [[Stati di Usa|Stato]]
| Regiono2 = [[Nova-York (stato)|Nova-York]]
| Urbestro= Bill de Blasio (D)
| Latitudo= 40°40' N
| Longitudo= 73°56' W
| Altitudo= 10
| Surfaco= (lando) 789.4
| Lojanti= {{formatnum:8336697}}
| Yaro= 2012
| Lojanto_denseso= 10,560.8
| Horala_zono = -5
| Reto= www.nyc.gov
}}[[Arkivo:5 Boroughs Labels New York City Map Julius Schorzman.png|thumb|rightleft|300px250px|La distrikti di New York: '''[[Manhattan|<font color=#2a3d94>1:&nbsp;Manhattan</font>''']] [[Brooklyn|'''<font color=#f4b30b>2:&nbsp;Brooklyn </font>''']] [[Queens|'''<font color=#ef7b2c>3:&nbsp;Queens</font>''']] [[Bronx|'''<font color=#dc382c>4:&nbsp;The Bronx</font>''']] [[Staten Island|'''<font color=#8a3687>5:&nbsp;Staten Island</font>''']]]]
'''New York''' (oficale ''City of New York'', ofte en l'Angla ''New York City''), surnomizita «The Big Apple» (la granda pomo), esas la maxim populoza urbo en [[Usa]], kun plu kam 8,336,697 habitanti (2012). Ol esas portuala urbo an [[Atlantiko|Atlantika]] litoro, ed esas tre importanta financala centro. La chef-stabeyo di [[Unionita Nacioni]] esas en New York.
 
New York situesas en la stato [[Nova-York (stato)|Nova-York]] e dividesas aden kin distrikti (''boroughs''): [[Manhattan]], [[Brooklyn]], [[Queens]], [[Bronx]] e [[Staten Island]].
Linio 6 ⟶ 27:
== Historio ==
 
YeLa [[88ma di marto]] [[1817]], la Borso di New York esisapertesis. apertata;La statuti esis redaktata didil organizuro nomizatanomizita ''New York Stock & Exchange Board'' redaktesis. La L'unesma prezidanto di la borso, Anthony Stockholm, esis elektataelektesis. Olua origino esis en 1792, kande 24 bors-agenti signatis konkordo ye Wall-strado en [[Manhattan]]. La borso situesis en chambro, lokacata depos 1792, ye 40 Wall-strado, til ke ol esislua destruktatadestrukto en la Granda Fairo di New York en 1835.
 
[[arkivoArkivo:Charles Henry Dow.jpg|thumb|left|upright|Charles Dow]]
En [[1882]], jurnalisti Charles Dow ed Edward Jones fondis agenterio en New York por financalafinancal informeso, e kelka yari pose lia editajo ''Wall Street Journal'' aparis. Dum ta periodo, granda kompanii esis kreatakreesis e spekulado kreskis. YeEn [[26 di mayo]] [[1896]] la UsanaUsan indiko di industriala stando, la ''Dow Jones Industrial Average'', aparis unesmafoye en la jurnalo. La ''Dow Jones''-indiko, qua esis mez-valoro di dek-e-du precipua kompanii, aparis diale en la jurnalo por furnisar informeso pri komercala agadi. En 1928 la nombro di kompanii inkluzata en la indiko augmentesis a triadek.
 
YeLa [[2424ma di mayo]] [[1883]] la Brooklyn-ponto esis apertataapertesis. Ol konektaskonektis [[Manhattan]] kun la l'estala distrikto Brooklyn. La ponto esis desegnatadesegnesis da John Augustus Roebling; dum surveyado di la konstruktado-loko, il sufris vunduro e mortis kurte pose. La projeto esis pose direktatadirektesis da lua filiulo Washington Roebling. Debiligita pro deskompreso-maladeso, il direktis la projeto de sua apartmento de qua il povis spektar la laboro. IlLia esisspozino multeEmily helpatahelpis damulte sua spozino Emilyilu, qua studiis la teorio di materii, kablo-konstruktado ed altraji necesa por la projeto. YeEn la aperto-ceremonio, Emily Roebling esis la l'unesma qua iris trans la ponto per veturo.
 
[[arkivoArkivo:Reloj - Grand Central Station - NYC (4421768222).jpg|left|thumb|La horlojo super la informeso-kiosko en la centrala asembleyo]]
YeLa [[22ma di februaro]] [[1913]] en New York apertesis nova [[fervoyo]]-staciono ''Grand Central Terminal''. (Ol kustumale nomizesas ''Grand Central Station'', qua esis la nomo di la antea strukturo di [[1871]].) Konstruktado komencis enEn [[1903]] komencis konstruktado di la staciono en la mezo dimeze Manhattan-insulo. La nova staciono, nur por elektrala lokomotivi, havis [[urbala fervoyo|subtera fervoyi]], por qui granda exkavado esis facatafacesis. La staciono kovras 19 hektari ed ol havas 44 embarkeyi, ye du sub-tera niveli. La centrala asembleyo havas longeso 84 m e larjeso 37 m. La horlojo super la informeso-kiosko ye la centro di ca spaco havas quar facii, facita de opalo.
 
YeLa [[1212ma di decembro]] [[1914]] la Borso di New York, klozita de 30 di julio, esis ri-apertata. La borso esis klozitaklozesis por preventar plunjanta preci yedum la komenco di la l'[[unesma mondomilito]]; esison timis timoesis ke multa Europani vendus acioni por furnisar pekunio por la milito. Ca klozita periodo esis la maxim longa ende la historio di la Borso di New York. Dum la unesma dio di komercado ye la ri-aperto, la ''Dow-Jones''-indico falis per 24-procento: frue dum la milito, esis granda necerteso pri la futuro di komercado. Quankam necerteso duris, New York remplasis [[London]] pos la milito kom la precipua borso en ladil mondo.
 
==Videz anke:==
* [[Nova-Nederlando]].
* [[Atenti ye 11 di septembro 2001]].
 
[[Kategorio:UrbiNew en Nova-York| ]]