Uruguay: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m Removing Link FA template (handled by wikidata) |
+kurta texto. +imajo |
||
Lineo 12:
| Nomo_listo_chefo_stato = Listo di prezidanti di Uruguay
| Titulo_chefo_stato = Prezidanto
| Chefo_di_stato = [[
| Surfaco = {{formatnum:176220}}
| Rango_surfaco = 90
| Surfaco_aquo = 1,5
|
|
| Yaro = 2009
| Lojanto-denseso
| Reto_kodo = .uy
| Nomo_himno = ''Orientales, la Patria o la tumba''
| Pekunio = [[Uruguayana peso]]
| Religii = [[katolikismo]] (51%)
}} '''Uruguay''' jacas en [[Sud-Amerika]]. Lua vicina landi esas:
* en nordo [[Brazilia]],
Lineo 35:
Ante [[Europa]]ni arivar en Uruguay, la regiono habitesis da Charrua e Guarani indijeni. [[Hispania]]ni tervenis en [[1516]], ma la difikultesi por koloniigar la regiono pro la rezistado di indijeni, e la manko di [[oro]] ed [[arjento]] limitis la koloniigo dum la [[16ma yarcento|16ma]] e [[17ma yarcento|17ma]] yarcenti. Lua teritorio disputesis da [[Hispania]]na e [[Portugal]]an imperii. En [[1603]] Hispaniani enduktis [[bovo|gebovi]] a la regiono. Villa Soriano, l'unesma urbo di la regiono, fondesis nur en [[1624]].
En [[1680]] [[Portugal]]ani fondis forto en [[Colonia del Sacramento]] en sudo di la regiono, avan [[Buenos Aires]].
En [[1807]] [[Unionita Rejio|Britaniani]] okupis Montevideo e pos atakis Buenos Aires, ma
Uruguay okupesis da Portugalani e depos da [[Brazilia]]ni de [[1816]] til [[1827]].
De [[1864]] til [[1870]] Uruguay, kun [[Arjentinia]] e [[Brazilia]], kombatis en [[Triopla Alianco Milito]] kontre [[Paraguay]]. [[Montevideo]], uzita kom navala bazo por Braziliana mar-armeo experiencis periodo di prosperado e tranquileso dum ta epoko.
Lineo 52:
De [[1973]] til [[1985]] lando sufris [[diktatoreso]]. Cirkum 180 Uruguayani ocidesis dum ta periodo. En [[1 di marto]] [[1985]] [[demokratio]] riestablisesis. [[Julio María Sanguinetti]] de ''Colorado'' partiso elektesis, e guvernis de [[1985]] til [[1990]].
Ye la [[11ma di decembro]] [[2013]] Uruguay divenis l'unesma Sud-Amerikana lando qua legaligis la plantaco e vendo di [[marihuano]].
=== Politiko ===
[[Arkivo:Palacio_Legislativo.JPG|thumb|
[[Arkivo:Tabaré26022007.jpg|thumb|left|160px|Prezidanto [[Tabaré Vázquez]].]]
Uruguay esas prezidantala [[republiko]]. La prezidanto esas [[chefo di stato]] ed anke [[chefo di guvernerio]], ed elektesas dal populo da 5-yari periodo. [[Exekutiva povo]] exercesas dal prezidanto e da 13 ministri.<ref name="biz-guide">{{cite web|url=http://www.uruguayxxi.gub.uy/innovaportal/file/528/1/business_guide_uruguay_xxi_-_november_2009.pdf|archiveurl=http://web.archive.org/web/20110501084128/http://www.uruguayxxi.gub.uy/innovaportal/file/528/1/business_guide_uruguay_xxi_-_november_2009.pdf|archivedate=2011-05-01|title=Business Guide|publisher=Uruguay XXI|accessdate=25 di februaro 2011}}</ref>
La [[parlamento]] ''(Asamblea General)'' havas 2 chambri: la Chambro di Deputati ''(Cámara de Diputados)'', kun 99 membri qui elektesas proporcionale a la populo de la 19 departmenti por 5 yari; e la Senato ''(Cámara de Senadores)'' kun 31 membri, di qui 30 membri elektesas dal populo por 5 yari e l'altra esas la viceprezidanto, qua prezidas la Senato.
Linio 63 ⟶ 66:
=== Geografio ===
[[Arkivo:Uruguay fisico.png|thumb|Mapo dil reliefo di Uruguay.]]
[[Arkivo:Pradera_y_bosque_de_ribera_Uruguay.JPG|thumb|left|200px|Naturala pasturajo en la departmento di San José.]]
Kun {{formatnum:176214}} km² di totala surfaco, Uruguay esas la 2ma min granda lando di [[Sud-Amerika]], pos [[Surinam]]. Ol havas 660 km di [[litoro]]. Ol dividas la surfaco di [[Laguno Merín]] kun [[Brazilia]].
La maxim alta monto di Uruguay esas ''Cerro Catedral'', kun 513 metri. Granda parto di lando (regiono konocata kom ''pampas'') kovresas da naturala [[pasturajo]]. La maxim importanta fluvio di lando esas [[Uruguay (fluvio)|Uruguay]]. Plata Fluvio (''Río de la Plata'') ne esas fluvio, ma un granda [[estuario]].
La [[klimato]] esas [[subtropikala klimato|subtropikala]], kun granda influo dil [[Atlantiko]].
Uruguay havas dek naciona parki, di qui 5 jacas en la marshi dil esto, 3 en la centro di lando ed un en la marjino di Uruguay fluvio.
=== Ekonomio ===
{{PA|Ekonomio di Uruguay}}
Segun enonomiala statistiki, 59% de la tereni en Uruguay uzesas por [[
=== Demografio ===
Preske 88% de Uruguayana habitanti havas [[Europa]]na acendenti, precipue [[Hispania]]ni, [[Italia]]ni (1/4 de la habitanti), [[Francia|Franci]], [[Germania|Germani]] ed altra, specale enmigranti qui arivis dum la [[19ma yarcento]].
Populo-kresko esas un di la min granda de [[
Metropolala regiono di [[Montevideo]] koncentras cirkum 1.3 milion habitanti. La restajo koncentras su precipue en 20 altra urbi. Altra importanta urbi esas [[Salto (Uruguay)|Salto]] e [[Paysandú]]. Lando havas basa lojanto-denseso kande komparata a [[Brazilia]] ed [[Arjentinia]].
Linio 82 ⟶ 90:
[[Arkivo:Candombe_Montevideo_Uruguay.jpg|thumb|left|''[[Candombe]]'' parado en [[Montevideo]].]]
[[Karnavalo]] en Montevideo havas
[[Arkivo:Eduardo Galeano 2009.jpg|thumb|140px|Eduardo Galeano.]]
En la [[literaturo]], [[José Enrique Rodó]] esas la precipua Uruguayana skriptisto. Altra importanta nomi esas teatral skriptisto [[Florencio Sánchez]], poeto [[Juan Zorrilla de San Martín]], autorini [[Juana de Ibarbourou]] e [[Delmira Agustini]], ed autori [[Horacio Quiroga]], [[Juan Carlos Onetti]] e specale historiisto [[Eduardo Galeano]], por lia libro ''Las venas abiertas de América Latina'' ("L'apertita veini di
[[Futbalo]] esas la maxim
== Extera ligili ==
| |||