Pakistan: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
+kurta texto, tradukita de en.wiki |
+texto (historio), imaji |
||
Lineo 35:
=== Historio ===
{{PA|Historio di Pakistan}}
Homi ja vivis en la teritorio di nuna Pakistan cirkum 1.9 milion yari ante nun, en la regiono di la valo di Soan. L'[[Indus-kulturo]] evolucionis en la regiono de cirkum 3300 aK til cirkum 1900 aK. Dum yarcenti diversa nedependanta rejii existis en la regiono.
[[Arkivo:Mbq.jpg|thumb|left|170px|Generalo [[Muhammad bin Qasim]] komandas trupi en batalio.]] En [[712]] [[Arabia|Araba]] generalo [[Muhammad bin Qasim]] konquestis granda parto di la regiono ed introduktis [[islamo]]. La regiono divenis provinco de l'Araba imperio, kun chef-urbo en Al-Mansurah, urbo 72 km norde de nuna [[Hyderabad, Sindh]]. En [[997]] Mahmud de Ghazni konquestis la regiono, ed en [[1206]] la decendanti di Muhammad Ghori - qua konquestis la regiono en [[1160]] establisis la [[Kalifio di Delhi]]. En [[1526]] Mughal-imperio establisesis en la regiono da Babur, un decendanto di [[Chingiz-kano]]. En [[1843]] pos Miani-batalio, [[Unionita Rejio|Britaniani]] komencis okupar la regiono. En [[1857]] okuris [[Sepoy-sedicio]], kontre Britaniani.
Linio 46 ⟶ 49:
En [[1937]] okuris provincal elekti en India, e la Muslimana Ligo ne obtenis la majoritato inkluzite en la provinci ube Mohamedani esis la majoritato. En [[1940]] [[Muhammad Ali Jinnah]] kunvokis renkontro di la Ligo por diskutar la situeso pos l'eniro di India en la [[duesma mondomilito]]. Jinnah kritikis Indiana Kongreso e la nacionalisti, e defendis l'ideo pri Du Separita Nacioni, e la motivi por demandar separita nacioni por Hindui e por Mohamedani.<ref name="wolpert">{{cite book|last=Wolpert|first=Stanley A.|authorlink=Stanley Wolpert|title=Jinnah of Pakistan|publisher=Oxford University Press|year=1984|location=New York |isbn=978-0-19-503412-7}}</ref> Sikandar Hayat Khan, chefa ministro di [[Punjab]], skribis l'originala decido, ma repudiis la finala texto,<ref name="tinker">{{cite book|last=Tinker|first=Hugh|title=Men who overturned empires : fighters, dreamers, and schemers|publisher=University of Wisconsin Press|year=1987|location=Madison|page=50 |isbn=978-0-299-11460-2}}</ref> qua senambiguale rejektis l'ideo pri un India unionita, pro la kreskinta religiala violento.
En l'elekti qui okuris en l'[[Indiana subkontinento]] en [[1946]] Mohamedana Ligo ganis 425 de la 496 ofici rezervita por Mohamedani en la parlamento. Britaniana chefministro [[Clement Attlee]] sendis ministrara komisiono ad India por mediacar la situeso. Kande komisiono faliis en lia skopo, Attlee sendis [[Louis Mountbatten|Lord Mountbatten]] kom lasta vicerejo di India. Mountbatten decidis donar nedependo a Pakistan ye la [[14ma di agosto]] [[1947]] ed a [[India]] la sequanta dio.
[[Arkivo:Partition of India.PNG|thumb|left|180px|Divido di Indiana subkontinento.]]
Imediate pos la nedependo, Pakistan divenis membro di [[Commonwealth]], ma religiala violento rapide explozis. Milioni di personi vivis en la "nekorekta latero" di la nova frontieri; plu kam 2 milioni ekmigris ad l'altra latero e plu kam 100,000 mortigesis en serii di masakri en la vilaji. La violento esis plu granda dum la divido di [[Punjab]], [[Kashmir]] e [[Bengal]], e to rezultis en l'unesma milito inter India e Pakistan.
En [[Estala Bengal]] tensi komencis kande Ali Jinnah deklaris ke [[Urdu linguo]] divenus oficala en tota lando, quankam ilu dicis ke [[Bengali linguo|Bengali]] esus oficala en Bengal. La tensi kreskis en [[1952]], pos la polico mortigar studenti qui demandis egala stando por Urdu e Bengali, proxim la medikala fakultato di [[Dhaka]]. En [[1953]] okuris religiala konflikti en [[Lahore]], ube 200 til 2,000 membri di religiala movemento ''Ahmadiyya'' mortigesis.
En [[1958]] Pakistan divenis [[republiko]] pos [[stato-stroko]]. En marto [[1971]] komencis militeto por nedependo en [[Est-Pakistan]]. Fine en decembro sam yaro [[Bangladesh]] divenis nedependanta kun militala helpo di India. On kalkulas ke la nombro di morti rezultanti de la milito esis preske 3 milion personi.
Deskreditinda, lore Yahya Khan renoncis ye la [[20ma di decembro]] [[1971]] e [[Zulfikar Ali Bhutto]] asumis povo. Ali Bhutto developis la nukleara programo di Pakistan, e guvernis til [[1977]], kande generalo [[Muhammad Zia-ul-Haq]] revokis ilu de povo. Pos kontroversa judicio Bhutto recevis [[mortopuniso]] en [[1979]].
Zia-ul-Haq plufortigis diplomacala relati kun [[Usa]], recevis miliardi di dolari en militala helpo e permisis financar [[Afganistan]]ana rebeli tra Pakistan. Ilu mortis misterioze en aviono-acidento la [[17ma di agosto]] [[1988]]. Pos lia morto, Pakistan nove divenis [[demokratio]]. Pos elekto, [[Benazir Bhutto]] divenis l'unesma chefministrino di lando.
En [[2001]] generalo [[Pervez Musharraf]] divenis prezidanto di lando. Ilu guvernis til [[2008]], e suportis [[Usa]]n operaci en [[Afganistan]] pos l'atenti de la [[11ma di septembro]] [[2001]]. En 2008 la longa e nepopulala milito en Afganistan, la stato di urjanteso e l'interveno en judiciala povo tra revoko dil chefa-judiciisto febleskis la rejimo di Musharraf. Tra nedirekta elekto [[Asif Zardari]] sucedis Musharraf en la prezidanteso, e la demokratiala rejimo kontinuas til nun.
=== Politiko ===
| |||