Norvegia: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Lojanti_chefurbo |
+kelka korektigi. + kurta texto |
||
Lineo 1:
{{Landi
| Nomo = Norvegia
| Lokala_nomo = Kongeriket Norge<br />Kongeriket Noreg
Lineo 13:
| Titulo_chefo_stato = Rejo
| Chefo_di_stato = [[Harald 5ma di Norvegia|Harald 5ma]]
| Nomo_listo_chefo_guverno = Listo di
| Titulo_chefo_guverno =
| chefo_guverno = [[Erna Solberg]]
| Surfaco = {{formatnum:385186}}
Lineo 26:
| Nomo_himno = ''Ja, vi elsker dette landet''<br />[[File:Norway (National Anthem).ogg]]
| Pekunio = [[Krona di Norvegia]]
| Religii = [[kristanismo]], 94%
}} '''Norvegia''' esas lando qua jacas en nord [[Europa]]. Lua vicina landi esas:
* en nord-esto, [[Rusia]] e [[Finlando]],
Lineo 36:
=== Historio ===
{{PA|Historio di Norvegia}}
Arkeologiala deskovraji indikis ke populi
Dum [[vikingo|Vikingi]] epoko ([[8ma yarcento|8ma]] til [[11ma yarcento]]) okuris expanseso ed enmigrado di populo. Vikingi koloniigis [[Islando]], [[Faero]], [[Grenlando]] e parti di [[Britania]], [[Irlando]] e [[Francia]]. Nuna [[Limerick]], [[Dublin]] e Waterford, en Irlando,
▲Arkeologiala deskovraji indikis ke populi vivas en la regiono di nuna Norvegia depos {{formatnum:10000}} yari a.K. Multa historiisti opinionas ke [[Skandinavia]]na populi originis de nuna [[Germania]].<ref>http://hpgl.stanford.edu/publications/EJHG_2002_v10_521-529.pdf</ref> Til komenco di [[9ma yarcento]] multa mikra rejii existis en nuna Norvegia. [[Harald 1ma|Harald Hårfagre]] unionis ol e divenis rejulo di Norvegia ye [[872]].
Dum 14ma e 15ma yarcenti, [[Dania]], [[Suedia]] e Norvegia [[monarkio|monarkii]] unionis e formis [[Kalmar-Uniono]]. Suedia abandonis l'uniono
▲Dum [[vikingo|Vikingi]] epoko ([[8ma yarcento|8ma]] til [[11ma yarcento]]) okuris expanseso ed enmigrado di populo. Vikingi koloniigis [[Islando]], [[Faero]], [[Grenlando]] e parti di [[Britania]], [[Irlando]] e [[Francia]]. Nuna [[Limerick]], [[Dublin]] e Waterford, en Irlando, esis fondita da Norvegiana Vikingi.<ref>RF Foster: "The Oxford History of Ireland", Oxford University Press, 1989</ref>
Norvegia divenis nedependanta de [[Dania]]
▲Dum 14ma e 15ma yarcenti, [[Dania]], [[Suedia]] e Norvegia [[monarkio|monarkii]] unionis e formis [[Kalmar-Uniono]]. Suedia abandonis l'uniono ye [[1523]], ma Norvegia sejornis til [[1814]].
Norvegia divenis nedependanta de [[Suedia]]
▲Norvegia divenis nedependanta de [[Dania]] ye [[17 di mayo]] [[1814]] e nominis Daniana princo [[Christian Fredrik]] kom rejulo. Ica fakto esis motivo de Suediana-Norvegiana milito. Norvegia ne povis ganar milito, ed aceptis uniono kun Suedia.
[[Einar Gerhardsen]] divenis l'unesma
▲Norvegia divenis nedependanta de [[Suedia]] ye [[7 di junio]] [[1905]]. Dum [[Unesma mondomilito]] lando sejornis neutrala, ma ye [[1940]] [[Nacista Germania]] invadis ol dum [[Duesma mondomilito]]. [[Vidkun Quisling]] instalis guverno kunlaboranta kun Germaniani, ma parto di la populo ne aceptis l'okupeso, e developis rezisto ed aktivesi di saboto kontre Germaniani. Ye [[1945]] Germaniani esis vinkita, e Vidkun Quisling esis arestita ye [[9 di mayo]] [[1945]] ed exekutita ye [[24 di oktobro]] sam yaro.
▲[[Einar Gerhardsen]] divenis l'unesma chefa ministro di lando pos la milito, e guvernis de [[25 di junio]] [[1945]] til [[9 di novembro]] [[1951]]. Il adoptis [[John Maynard Keynes|Keynesana]] teorii por rikonstruktar l'ekonomio.
En du referendi - [[1972]] e [[1994]] - Norvegiana populo
▲Ye [[1969]] [[petrolo]] esis deskovrita en Norvegiana litoro. Ye [[1973]] lando fondis su propra petrolo-kompanio, Statoil.
▲En du referendi - [[1972]] e [[1994]] - Norvegiana populo deziris ne partoprenar en [[Europana Uniono]]. Malgre ta, lando partoprenas en komuna merkato ed en [[Schengen konkordo]] kun EU. Ye [[1981]] lando elektis lua unesma chefa ministrino: [[Gro Harlem Brundtland]].
=== Politiko ===
Segun lua [[konstituco]], adoptita
La parlamento (''Stortinget'') havas unika chambro kun 169 membri
=== Geografio ===
[[Arkivo:Norway-map.png|thumb|170px|Norvegia kun lua precipua urbi.]]
Norvegia havas {{formatnum:2542}} km di
Granda parto di lando esas montoza e kovrata da [[glaciero|glacieri]].
Norvegia havas richa [[biodiverseso]]: 450 speci di [[ucelo|uceli]], 90 speci di [[mamifero|mamiferi]], cirkum 16,000 di insekti, e 2,800 speci di vaskulala planti existas en la lando.
▲Granda parto di lando esas montoza e kovrata da [[glaciero|glacieri]]. Sudo di Norvegia havas plu varma klimato e recevas plu [[pluvo|pluvi]] ke nordo. Dum [[somero]] en sudo, la regioni di [[fyordo|fyordi]] e vali marfora recevas min [[vento|venti]] e havas la maxim alta averajala temperaturi (17ºC en Oslofjord). Sud-westo e sudo di lando recevas multa [[pluvo|pluvi]], qua superigas 3,500 mm dum yaro. Dum [[printempo]] la diferi di temperaturi inter nordo e sudo di lando esas maxim granda.
=== Ekonomio ===
Linio 72 ⟶ 73:
=== Demografio ===
Lando havas cirkum 4.9 milioni
La maxim granda urbo esas la chef-urbo, [[Oslo]], kun plu kam 870,000
=== Kulturo ===
Linio 84 ⟶ 85:
{{Reflist}}
[[Kategorio:Norvegia|
{{Link FA|af}}
|