Historio di Turkia: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
mNula rezumo di redakto
Nula rezumo di redakto
Lineo 1:
[[Arkivo:Flag of TurkeyGöbekli_Tepe,_Urfa.svgjpg|250pxthumb|thumbnail200px|right|Flago di[[Göbekli TurkiaTepe]].]]
La [[peninsulo di Anatolia]], komprenitaqua komprenis granda parto di moderna [[Turkia]], esis un di la maxim anciena kontinue habitita regioni dil mondo. [[Neolitiko|Neolitika]] kolonierikolonieti, komexemple [[Çatal Höyük]], [[Çayönü]] e Nevalı Çori, esas un di la maxim anciena homala kolonierikolonieti en tota mondo.
 
[[Arkivo:Odrysian.svg|thumb|left|180px|[[Trakia]], de 431 til 424 aK.]]
Cirkum [[1200 aK]] [[Anciena Grekia|Greki]] koloniigis la litoro di [[Anatolia]], e fondis la l'urbi [[Miletus]], Efesus, Smyrna (nune [[İzmir]]) e BizantiaBizanco (pos [[Konstantinoplo]] e nune [[Istanbul]]). YeEn [[324]] RomanaRoman imperiestro [[Constantinus 1ma]] selektis Bizantia[[Konstantinoplo|Bizanco]] kom chef-urbo di [[RomanaRoman Imperioimperio]]. Pos la falio di l'[[Ocidenta RomanaRoman Imperioimperio]], BizantiaBizanco divenis la chef-urbo di l'OrientaOrientala Romana Imperioimperio ([[BizantinaBizancana Imperio]]).
 
YeEn [[1037]] aparis [[Seljuk-imperio]], establisita da [[islamo|islama]] turka e persa populi. L'imperio kreskis, e til la yaro [[1092]] konquestis granda parto di la nuna [[Azia]]na Turkia. Ye [[1243]] [[Mongolia|Mongoli]] vinkis la Seljuki, e Seljuk-imperio komencis disintegrigar aden mikra princii. Un di ta mikra princii, guvernita da [[Osman 1ma Gazi]] evolucionis, dum sequanta 200 yari, en l'[[Otoman imperio]].
 
YeEn [[1453]] l'Otomani finis lia konquesto di [[BizantinaBizancana Imperio]], kande li kaptis Bizantina chefurbo, [[Konstantinoplo]]. Pose, li kontinuis lia expanso tra la [[Balkani]], la nordo di Afrika e [[Proxim-Oriento]].
 
{{PA|Otoman imperio}}
Ye [[24 di julio]] [[1923]] [[Lausanne kontrakto]] agnoskis la nuna frontieri di Turkia kun [[Grekia]], [[Bulgaria]], finis la postulo di Turkia sur [[Chipro]], ed agnoskis la [[republiko]] di Turkia, proklamita ye [[23 di oktobro]] [[1923]], kom sucedinto di Otoman imperio. [[Mustafa Kemal Atatürk]], lua unesma prezidisto, adoptis radikala reformi e transformis lando en laika stato.
 
Ye la [[24ma di julio]] [[1923]] [[Lausanne kontrato]] signatesis. Segun ol, nuna frontiero inter Turkia, [[Grekia]] e [[Bulgaria]] agnoskesis, e la postulo di Turkia pri la kontrolo di [[Chipro]] finis. Turkia ratifikis la kontrato ye la [[23ma di agosto]] sam yaro.
Dum [[duesma mondomilito]] Turkia sejornis neutrala, ma ye [[23 di februaro]] [[1945]] ol deklaris milito a [[Nacista Germania]], kom simbolala gesto. Anke ye [[1945]] ol signatis la charto di fondeso di [[Unionita Nacioni]]<ref>[http://www.un.org/Overview/growth.htm Growth in United Nations' membership (1945-2005)]</ref>. Desfacilesi afrontita da [[Grekia]] pos milito kontre [[komunismo|komunista]] rebeliono, e [[Sovietia|Sovietana]] demandi por instalar militarala bazi en Turkiana stretaji instigis Usana prezidisto [[Harry Truman]] por furnisar ekonomiala e militarala helpo a Turkia e Grekia<ref>Houston, James A (1988)[http://books.google.com/?id=ID4E3Lm8TsgC&pg=PA198&lpg=PA198&dq=turkey+cold+war ''Outposts and Allies:US Army Logistics in the Cold War (1945-1953)'']</ref>.
 
[[Arkivo:Flag of Turkey.svg|200px|thumbnail|left|Flago di Turkia.]]
Pos partoprenar en [[Korea milito]], Turkia eniris [[NATO]] ye [[1952]]. Ye [[1974]] lando invadis [[Chipro]], e non yari pose ol helpis la kreado di [[Turkiana republiko di nordala Chipro]]. Dum lua recenta historio, Turkia sufris militarala [[stato-stroko|stato-stroki]] ye [[1960]], [[1971]], [[1980]] e [[1997]]<ref>Hale, William Mathew (1994). ''Turkish Politics and the Military''. Routledge, UK</ref>.
Ye la [[23ma di oktobro]] [[1923]] [[Mustafa Kemal Atatürk]] proklamis la [[republiko]] di Turkia, qua sucedis Otoman imperio. Atatürk divenis lua unesma prezidanto, adoptis radikala reformi e transformis lando en laika stato.
 
Dum la [[duesma mondomilito]] Turkia sejornis neutrala, ma ye [[23 di februaro]] [[1945]] ol deklaris milito akontre [[Nacistanacional-socialista Germania]], kom simbolala gesto. Anke yeen [[1945]] ol signatis la charto di fondeso di [[Unionita Nacioni]]<ref>[http://www.un.org/Overview/growth.htm Growth in United Nations' membership (1945-2005)]</ref>. Desfacilesi afrontita da [[Grekia]] pos milito kontre [[komunismo|komunista]] rebelionorevolto, e [[Sovietia|Sovietana]] demandi por instalar militarala bazi en Turkiana stretaji instigis Usana prezidistoprezidanto [[Harry Truman]] por furnisar ekonomiala e militarala helpo a Turkia e Grekia<ref>Houston, James A (1988)[http://books.google.com/?id=ID4E3Lm8TsgC&pg=PA198&lpg=PA198&dq=turkey+cold+war ''Outposts and Allies:US Army Logistics in the Cold War (1945-1953)'']</ref>.
 
Pos partoprenar en [[Korea milito]], Turkia eniris [[NATO]] yeen [[1952]]. YeEn [[1974]] lando invadis [[Chipro]], e non yari pose ol helpis la kreado di [[Turkiana republiko di nordala Chipro]]. Dum lua recenta historio, Turkia sufris militarala [[stato-stroko|stato-stroki]] yeen [[1960]], [[1971]], [[1980]] e [[1997]]<ref>Hale, William Mathew (1994). ''Turkish Politics and the Military''. Routledge, UK</ref>. En [[1984]] [[Kurdi|Kurda]] grupo PKK komencis revolto kontre Turkiana guverno pri la nedependo di [[Kurdistan]]. Til nun cirkum 40,000 personi mortis kom rezulto di la konflikto.
 
== Videz anke ==
Linio 18 ⟶ 24:
 
== Referi ==
{{reflist}}
<references/>
 
{{Historio di Europa}}
 
[[Kategorio:Historio di Turkia| ]]