Historio di Madagaskar: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m Bot: Migrating 19 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q769743 (translate me) |
+kurta texto, imaji |
||
Lineo 1:
[[Arkivo:Migraciones_austronesias.png|thumb|180px|Ekmigro di [[Austronezia]]ni tra [[Indiana oceano]].]]
[[Arkeologio|Arkeologiisti]] kalkulas ke homi de [[Borneo]] arivis en [[Madagaskar]] da [[kanoo|kanoi]] kelkatempe inter 200 aK e la yaro 500. Veninti komencis tranchegachar e brular foresti por komencar [[agrokultivo]]. Ta populi renkontris mega-animalaro, kom giganta lemuriani e [[elefant-ucelo|elefant-uceli]], qua extingis ante l'arivo di [[Europa]]ni. [[Zebuo]]
[[Arkivo:COLLECTIE_TROPENMUSEUM_De_Batang_Rawas_bij_Bingin-Telok_TMnr_3219-14.jpg|thumb|left|170px|Austroneziana vilajo kun tradicionala domi, posible simila a qui existis dum l'unesma yarmilo pos Kristo.]]
Skribita historio komencis dum la [[7ma yarcento]] kande [[arabo|araba]] komercisti arivis ed introduktis [[islamo]] ed Araba skribajo. Unesma [[Europa]]no en l'insulo esis Diogo Dias, en voyo por [[India]]. Dum la sequanta du yarcenti [[Francia]]ni ed [[Anglia]]ni atemptis nesucesoze establisar urbeti en l'insulo.
En [[1810]] [[Radama 1ma]] divenis rejulo di Madagaskar e unigis preske tota la mikra reji qui existis en l'insulo. Ilu finis l'unigo qua komencis dum la regno di lia patro, [[Andrianampoinimerina]].
Dum [[19ma yarcento]] Merina monarkio atemptis mantenar sucesoze la nedependeso dil insulo til [[1897]] kande militeto kontre Franciani esis vinkita e rejino [[Ranavalona 3ma]] esis sendita ad exilo en [[Réunion]].▼
▲Dum la [[19ma yarcento]] Merina monarkio atemptis mantenar sucesoze la
[[Unionita Rejio|Britaniani]] aceptis Franca protektorato en Madagaskar ye [[1890]] kambie de Britana kontrolo en [[Zanzibar]]. Dum [[duesma mondomilito]] Madagaskarana trupi kombatis en [[Francia]], [[Maroko]] e [[Siria]]. Kande Francia esis okupita da [[Nacista Germania]] [[Vichy Francia]] administris Madagaskar til [[1942]] kande Britani okupis l'insulo por preventar [[Japonia]]na okupeso.▼
▲[[Unionita Rejio|Britaniani]] aceptis Franca protektorato en Madagaskar
Ye [[1947]] okuris revolto kontre Franca administro, qua rezultis 80,000 til 90,000 Madagaskarani morti dum un yaro di bitra kombati. Ye [[1956]] Francia graduale reformis institucuri por movar vers pacifika nedependeso. Finale, ye [[26 di junio]] [[1960]] Madagaskar divenis nedependanta de Francia. [[Philibert Tsiranana]] esis l'unesma prezidisto.▼
▲
Lando nomesis Malagasy-Republiko de [[1960]] til [[1975]].
[[Arkivo:2009_Malagasy_political_crisis.png|thumb|200px|Protesti en [[Antananarivo]] dum la politikala krizo en [[2009]].]]
En [[17 di marto]] [[2009]] okuris [[stato-stroko]] e militestri instalis [[Andry Rajoelina]] en povo.
{{Historio di Afrika}}
[[Kategorio:Historio di Madagaskar| ]]
| |||