Centrafrika: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
+mikra texto. Bezonas gramatikala revizo.
+mikra texto (historio). Bezonas gramatikala revizo, tota la texto.
Lineo 46:
 
Kolingba guvernis kom militarala diktatoro til [[1986]], kande il prizentis nova [[konstituco]] a populala refer-voto. Nova konstituco esis aprobita, ed okuris prezidantala elekto, en qua Kolingba esis elektita por guvernar de 1986 til [[1992]].
 
En [[1993]] okuris elekti kun la helpo di internaciona komuneso, e [[Ange-Félix Patassé]] vinkis. Nova [[konstituco]] aprobesis en [[28 di decembro]] [[1994]]. En [[2003]] generalo [[François Bozizé]] komandis [[stato-stroko]] e renversis Patassé, malgre il havis suporto de 1,000 [[Libia]]na soldati.
 
En [[2012]] komencis [[interna milito]], kontre la rejimo di [[François Bozizé]]. En [[24 di marto]] [[2013]] rebeli marchis aden [[Bangui]] e renversis Bozizé.
 
=== Politiko ===
Lua legala sistemo esas bazata en Franca legi. L'elektanti aprobis nuna [[konstituco]] ye la [[5ma di decembro]] [[2004]]. Segun ol, Centrafrika esas [[parlamento|parlamentala]] [[republiko]]. La [[chefo di stato]] esas la prezidanto, nune [[Catherine Samba-Panza]]. La [[chefo di guvernerio]] esas la [[chefministro]]. Provizore, esas [[André Nzapayeké]].
 
La [[parlamento]] havas 1 chambro: ''Assemblée Nationale'', kun 105 membri.
 
En [[2012]] komencis [[interna milito]], kontre la rejimo di [[François Bozizé]]. En [[24 di marto]] [[2013]] rebeli marchis aden [[Bangui]] e renversis Bozizé.
 
=== Geografio ===
[[Arkivo:Central African Republic Map.jpg|thumb|160px|Mapo di Centrafrika.]]
Linio 58 ⟶ 65:
=== Ekonomio ===
{{PA|Ekonomio di Centrafrika}}
Malgre lando rezervi di [[uranio]] en Bakouma, [[petrolo]] en Vakaga, [[oro]], [[diamanto|diamanti]], ligno e kultivebla suli, Centrafrika sejornas un di la maxim povra landi dil mondo. En la [[Indexo pri humana developeso]] Centrafrika okupas la 179ma pozeso, inter 187 landi.
 
=== Demografio ===
La populo di landohabitantaro-quanto kreskis plu kam 3 foyi pos la nedependeso. En [[1960]] Centrafrika havis {{formatnum:1232000}} lojantihabitanti. En [[2008]] ol ja esis aproximecirkum {{formatnum:4302360}}. ''Noto: moderna estimi konsideras l'efekto di granda mortado kauzata da [[AIDS]]''. [[Unionita Nacioni]] konsideras ke cirkum 11% di la populo de 15 til 49 yari evo havas l'AIDS viruso<ref name=UN>http://www.unaids.org/en/CountryResponses/Countries/central_african_republic.asp</ref>.
 
Lando havas 80 rasala grupi. La precipua esas Baya 33%, Banda 27%, Mandjia 13%, Sara 10%, Mboum 7%, M'Baka 4%, Yakoma 4%, e 2% altra grupi, precipue Franciani. La precipua [[religio|religii]] esas [[kristanismo]] (51
 
La precipua urbo di lando esas la chef-urbo, [[Bangui]]. Altra importanta urbi esas Berbérati, Bouar, Bambari e Carnot.
Linio 70 ⟶ 77:
Granda parto di Centrafrikana habitantaro havas [[Bantuo|Bantua]] origino, e bantua kulturo esas un di la precipua di lando. Ja la[[Pigmeo|pigmei]] vivas en la regiono di foresti.
 
La precipua Centrafrikana skriptisti esas Etienne[[Pierre GoyémidéMakombo Bamboté]] (n. [[19421932]]), PierreEtienne Makombo BambotéGoyémidé (n. [[19321942]]), Blaise N'Djehoya, e Cyriaque Robert Yavoucko.
 
[[Futbalo]] esas la maxim populala sporto di lando.