Chipro: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
+mikra texto (bezonas gramatikala revizo, tota la texto)
+mikra texto (bezonas gramatikala revizo)
Lineo 27:
'''Chipro''', en longa formo '''Republiko di Chipro''' (en greka ''Kýpros'', ''Κύπρος'' e ''Kipriakí Dimokratía'', ''Κυπριακή Δημοκρατία'', literale « Republika chiprala », en turka ''Kıbrıs'' e ''Kıbrıs Cumhuriyeti''), esas insulana lando situita en l'esto di [[Mediteranea maro]], en l'orientala baseno. Quankam Chipro esas geografiala plu proxima de la regiono mez-oriento, la lando esas ligita kulturala e politikala a [[Europa]] ed esas membro di EU. Depos 1974, la nordala parto di insulo, situita ultra di la verda lineo kontrolita per la trupi di [[UN]], jacas sub turkiana armeala okupado, ed en 1983 ta teritorio autoproklamis [[nedependo]] sub la nomo [[Turkiana republiko di nordala Chipro]]. La nedependo ne esis agnoskita da l'internaciona komuneso, ecepte [[Turkia]].
 
Republiko di Chipro esas membro di ONU depos 20 di septembro 1960, di Commonwealth, di UE depos 2004, di OMC, di OSCE, di movado di ne-rektigita e di [[organizurointernaciona internacionalaorganizuro dipri frankofonio]]. Chipro integrigis [[Eurozono]] ye 1 di januaro 2008.
 
'''Bazala fakti pri Chipro.'''
Lineo 50:
 
== Politiko ==
Chipro esas prezidantala [[republiko]]. La prezidanto en Grekiana sektoro elektesas dal populo por 5-yara periodo. On ne existas chefministro. Nune la prezidanto di Greka sektoro (konsiderata l'oficala prezidanto di tota insulo ecepte da Turkia) esas [[DimitrisNikos ChristofiasAnastasiades]].
 
La parlamento ''(Vouli Antiprosópon/Temsilciler Meclisi)'' havas 1 chambro kun 59 membri.
Lineo 58:
Chipro esas la 3ma maxim grand [[insulo]] en [[Mediteraneo]], pos [[Sicilia]] e [[Sardinia]]. La longeso de esto til westo esas 240 km, dum ke la longeso de nordo til sudo esas 100 km. [[Turkia]] jacas 75 km norde. Du mikra montari - Troodos montaro en sud-westo, e Kyrenia montaro en la nordo - dominacas la teritorio, e la plana regiono di Mesaoria jacas en la centro. Pedieos-flubio, kun 100 km di extenso, esas la precipua fluvio dil insulo. La Republiko di Chipro kovras 59.74% de l'insulo, dum ke la Turkiana republiko okupas 34.74%, la Verda Lineo kontrolata da Unionita Nacioni okupas 2.67% de l'insulo e du [[Unionita Rejio|Britaniana]] militala bazi, [[Akrotiri]] e [[Dhekelia]], okupas la lasta 2.74%.
 
Chipro havas [[subtropikala klimato|subtropikala]] e [[miarida klimato|miarida]] klimati, kun moderema vintri en la westo e varma someri. En la litoro, l'yarala mezvalora temperaturo esas 24ºC. Dum [[vintro]] povas okurar nivosturmi en Troodos montaro.
 
Chipro havas poka [[aquo]] e dependas multa de [[pluvo|pluvi]] por provizar aquo a la domi.
 
== Ekonomio ==
{{APPA|Ekonomio di Chipro}}
Chipro adoptis [[Euro]] kom [[pekunio]] depos [[1 di januaro]] [[2008]].