Batalio di Somme: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Addbot (diskutez | kontributadi)
m Bot: Migrating 53 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q132568 (translate me)
Chabi1 (diskutez | kontributadi)
Nula rezumo di redakto
Lineo 17:
perdaji2= 4 til {{formatnum:600000}} Germaniani |
}}
'''Somme-batalio''' esis uno di principueprincipua dil [[unesma mondomilito]] ube plu miliono du cent mil yunuli do duimo mortis e l’altra divenis invalida. <br />
 
'''Somme-batalio''' esis uno di principue dil [[unesma mondomilito]] ube plu miliono du cent mil yunuli do duimo mortis e l’altra divenis invalida. <br />
La forci di [[Unionita Rejio]] e [[Francia]] probas da borar tre 45 km [[Germania]] fortifika linei apud Somme rivero en triangulo inter urbi di [[Albert (Somme)|Albert]], [[Peronne]] e [[Bapaume]].
 
Lineo 24:
 
== Preliminara ==
La decido di impulsar atakado en [[Flandria]] esas prenita lor la konfero di [[Chantilly]] la 6 di decembro 1915. Ma en januaro [[Joseph Joffre|Joffre]] obtenas chanjo per [[Pikardia]] nam en dope, precipue en la politika medii, on klamas ke di trupi « repozas su ». <br />
 
Kande la germania milito atakas en [[Verdun-batalio|Verdun]] ye [[21 di februaro]] 1916 la britania komando proposas da helpo sua federito. La francia komando decidas ke ul povas stacar kontre sen ma demandita alejo per atako altraloke sur la fronto.
 
Ye 1916 la britaniaBritanian armeo en Francia mankas experienco, sua profesionala parto, sis divisioni, esas eliminita. La plu granda parto esis komposati di volonti di teritoria forci e la nova armeo di Kitchener. L'oficii esis promocita rapide e ne korespondis kon normi. Haig li mem havas obtenita fulmina promoco.
 
La federita [[aviacio]] igis di vinkar [[Fokker plago]] e esis mem supera to ke lu permisis plu bona konoco ed abatar la baloni. To esas sole en septembro ke l’endukto du nova avioni ridonus Germania ciel-kontrolo.
 
== La tereno ==
 
La germaniani okupas preske omni di alta tereno. Sua fronto komposis su di forta unesma poziciono, kun tranchei di unesma lineo, di apog-punti e rezervi, e mazo di profunda shirmili nam moderna konforto ; di duesma mediacanta lineo, min forta, proteginta kanonari. Dope truvis su di « fortifikar » boski ed urbeti konectita per streta koridoro, omna ofte betonita e profita di qualesi di roko qua tranchas su facile e rihardigas.
 
== Batalio-ordero ==
=== Britaniano ===
 
4ma armei (general Rawlinson) nam en rezervo 5ma (general Gough).
 
=== Franciani ===
 
La 6ma armei (general Fayolle) nam en rezervo la 10ma (general Micheler).
 
=== Germaniano ===
 
Facio norde britanioni, la duesma armeo (general von Below), kon sinistra alo la sisesma armeo komandita per la princo Rupprecht de Baviera. <br />
Facio ye franciani la quaresma armeo sur la Santerre.
 
== Dope-transformo ==
 
Dope havis transformita en maxime depozeyo nam to qua facis su plu bona per la voyi, la fervoyi e l’aviacado ke montras l’industrieso di milito. L’artilrio, komprenita di monstri sur fervoyi di 380 e 400 mm, atingas alta levelo.
 
== Bombardo dum sis dii ==
 
Dum sis dii, la lasta adjuntita nun da pluv-kozo, la bombardo sur la germana linei esas intensa per krear to qua aparus kom pelmelo ube tota esas apertita, ma triadek po cent di obusi esis defektoza. Pose multa mineyi esas explosita sub la fort-domo di unesma lineo.
 
== La prima dii ==
 
Dek minuti pose, ye 7h30 la 1 di julio, lor siflo-stroko, la britaniani soldati klimas sua tranchei per marchar nam sua 32 kg equipo vers to di adverso. Kelki havis sendita kon exploranto. <br />
La Germaniani gastigas lu nam mitralios-pafi qua falchar en amaso. L'oficiari es facile reperata ed esas partikulara vizita. Kande la Britaniani parvenas a teutona tranchei ul esas tro poka multi per rezistar kontra-atako. Certa uneji kom di [[Newfoundland & Labrador|Nova Tero]] (91%-ope) es quasi-eliminita.
Linio 65 ⟶ 59:
 
=== Francia bilanco ===
 
En dek dii, la 6ma franca armeo, sur fronto di proxim 20 km, havis igita sur certa punto 10 km. Ul kontrolas, komplete, di Flaucourt-platajo qua havis atribuita ad skopo e qua konstitucis la precipua defenco di Peronne. Ul havis facita, preske sen perdaji, 12&nbsp;000 kaptiti, 85 kanoni, 26 minenwerfer, 100 mitraliosi, multa materio : ta esis la plu granda venko pos la [[Marne 1ma-batalio|Marne]].
 
== Transfero di germania divizioni ==
 
35 divizioni es retro-donita di Verdun-sektoro per renforcar la fronto ante Bapaume.
 
== di 20 julio til fina agusto ==
 
La lasta semano di julio es grava e polva kaloro.
 
Linio 79 ⟶ 70:
 
== di septembro til mi-decembro ==
 
Pluvo komencas rendinta la kombat-agro fangoza. <br />
Ye 3 di septembro, quik de prima hori di atako, Guillemont esas kaptita. Ye 4, sude, la 10ma armeo prenas tota l’unesma poziciono inter Demiecourt e Vermandovilliers : Soyecourt e Chilly esas okupita nam 2&nbsp;700 kaptiti; Chaulnes esas direkta minacita per Lihons. <br />
Linio 85 ⟶ 75:
 
=== L'asalt-chari ===
Ye 15 aparas l’unesma asalt-chari qua helpas prenar Courcelette, Martinpuich, la Foureaux-bosko, l'urbeto di nam 4&nbsp;000 kaptiti. <br />
 
Ye 17, la 1ma armeo prenas Vermandovillers e Berny. <br />
Ye 15 aparas l’unesma asalt-chari qua helpas prenar Courcelette, Martinpuich, la Foureaux-bosko, l'urbeto di nam 4&nbsp;000 kaptiti. <br />
Ye 17, la 1ma armeo prenas Vermandovillers e Berny. <br />
Ye 26 finale, glorioza dio : Federati kaptas amba Combes, la « klefo » inter Bapaume e Peronne; e, altra parto, extremajo nord, Britaniani kaptas Thiepval pos uzajo mineyi. L’ataka cesas. <br />
 
Ye 26 finale, glorioza dio : Federati kaptas amba Combes, la « klefo » inter Bapaume e Peronne; e, altra parto, extremajo nord, Britaniani kaptas Thiepval pos uzajo mineyi. L’ataka cesas. <br />
== Retraito ==
 
== Retraito ==
Ye 24 di februaro [[1917]] la germania armeo facas strategia retraito en destruktinta tota dop ulo pro plukortigar sua defenco-lineo ([[Hindenburg-lineo]]).