Vikingo: Diferi inter la revizi

'''Vikingo''' esis habitanto di anciena [[Skandinavia]], do Vikingi esis ancestri di [[Suedia|Suedi]], [[Dania|Dani]] e [[Norvegia]]ni, pose [[Islando]]. En ocidentala landi on parolas pri [[Normandia]] e nuntempe en [[Rusia]] ed antee en [[Konstantinoplo|BizantoBizanco]] pri [[Varyago|Varyagi]]. Antee en Rusia Vikingi esis ''Rusi'' (‘remeri’) , ma senco di vorto ''Ruso'' alternis samatempe kande l'efekto di Vikingi finis en Rusia. La vorto ''Vikingo'' venas de anciena vorto Skandinaviana ''vik'' qua signifikas ‘[[bayo]]’ o ‘`[[fyordo]]’´.

Vikingi facis voyaji en mikra navi (nominita ''knörr'' kun pruo dragona, en Sueda ''drake'') ad [[Europa]] inter [[789]]ma e [[1066]]ma yaro. Voyaji finis kande Vikingi koncesionis a [[Kristanismo]] e koncentrita povo di rejo. Produkti por komerco esis furi, qui chanjesis a glaso-vari e stofi, anke a moneti. Primara motivo por voyaji esis komerco, ma komerco povis rapteskar. Kelkafoye facesis unsenca rapto-voyaji. Profesionala milito-Vikingo nomizesis ''berserko''. On rakontas ke li mastikis toxika [[fungo|fungi]] pro freneziesko hipnotala por batalio. Ma reale Vikingo ne havis korni sur lua helmo.

La socio di Vikingi esis demokrata. Anke mulieri havis importanta stando en socio, precipue kande viri esis sur voyo. Omna homuli e homini libera povis partoprenar a ''ting''. Maxim anciena kunveno nacional –- ''allting'' –- kunvenis depos [[902]] en Islando.

[[Mitologio]] e [[religio]] di Vikingi esis tre multa-laterala. Konocata esas i.a. [[Odin]], deo di milito, [[Tor]], deo di tondro, e [[Frey]], deo di fertileso, e [[Valhalo]] –- halo di selektiti –- adube celibini di Odin guidis militanti mortigita en batalio.

* a [[Francia]]. –- Li atakis i.a. [[Rouen]], [[Nantes]] e [[Paris]]. Ye [[911]] [[regnanto di Francia|rejo di Francia]] [[Karl la Simpla]] donacis komtio di Rouen, posa [[Normandia]], a vikingestro [[Rollo]], pro ke li finez raptado e protektez Francia kontre altri Vikingi. Ye [[11ma yarcento]] parto di propaganti di Vikingi (Normandi) kaptis sulo en sudala [[Italia]] e fondis ube normandana rejio di [[Sicilia]].

* ad [[Anglia]] (segun Vikingi ''Danelagen, Danelaw''). –- Precipua komenco di Vikinga ero konsideresas rapto di [[Lindisfarne]] [[monakeyo]] en la estala rivo di Anglia ye [[793]]. Antea [[Ebocarum]], York, (segun Vikingi Jorvik) divenis komerco-placo di Vikingi. Dana [[Sven la Brakio-Barbo]] kaptis Anglia ye [[1013]] e lua filio [[Knud 2ma la Granda]] esis rejo di Anglia de [[1014]] e rejo di Dania de [[1018]] til [[1035]] e regnanto di sudala Norvegia [[1028]]–-[[1035]]. Normandiana (i.e. Normando) [[William la Konquestero]], propaganto di Rollo, konquestis Anglia ye [[1066]].

* ad [[Irlando]]. –- En kolekto-placo di sklavi di Vikingi naskis [[Dublin]] (segun Vikingi Dyflinn). Vikingi administris anke [[Limerick]] e [[Cork]].

* a [[Rusia]]. –- Rurik fondis ye [[862]] cirkum Kiev e [[Novgorod]] imperii, qui efektis –- pos multa fazi –- a nasko di [[Rusia]].

* a [[Dnyepr]]. –- Vikingi fondis [[Kiev]] (segun Vikingi Kjönugård). Alonge Dnyepr voyajesis anke trans [[Negra maro]] a [[BizantoBizanco]], [[Konstantinoplo]] (segun Vikingi Miklagård).