Angla linguo: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
MerlIwBot (diskutez | kontributadi)
Chabi1 (diskutez | kontributadi)
Nula rezumo di redakto
Lineo 19:
Esas forte uzita kom internacionala linguo en [[komerco]] inter nacioni, en komunikaji, [[aviono|aviacado]], en Inter-reto, ed en multa internaciona organismi.
 
Historie, l'anglianaAngliana originis ek la fusiono di lingui e dialektim hodie nomesita antiqu anglianaAngliana, qui esis portita a l'estala kosto di Britania per germanana kolonizadi, verso la 5ma yarcento. Grava numero di vorti konstruesas sur latina radiki, char ol esis la linguo dil [[katolik eklezio]] e dil intelektal europana vivo dum yarcenti. L'anglianaAngliana anke ricevis influi da l'antiqua nordiko pro la vikinga invadi di Britanio ye la 8ma e 9ma yarcenti.
 
La normanda konquisto di Anglio en 11ma yarceto donacis multa pruntaji dil normanda e la chanji en vortaro donacis ad ol latinida mieno a lo que lore esis mezanglianaMez-Angliana. La displaso dil vokali qua komencis en la sdo di Anglio en la 15ma yarcento esas la komenco dil modern anglianaAngliana.
 
== Historio ==
L'anglianaAngliana esas probable la triesma linguo dil mondo en numero di parolanti qui havas lo kam matrala linguo (inter 300 e 400 milioni di personi), e la triesma la plu parolata, pos la chiniana se on anke kontas qui havas lo kam duesma linguo (200 milioni di personi).
 
L'anglianaAngliana, kam Anglio extensis lua linguo tra la mondo (Britaniana imperio), e kam Usa divenis la pli granda ekonomiala e militala potenco, divenis la lingua di internaciona komunikado hodie.
 
Malgre l'existado di altra internaciona lingua e di lingui kam Ido o Esperanto qui serchas l'uzado di plu neutrala linguo, l'anglianaAngliana esas hodie la principua linguo di internaciona komunikado. To esas pro dominanta "civilizado" ne adoptas altra linguo e ol impozas lua; ta esas la kauzo pro qua en multa landi di Europa parolesas latinida lingui, char lu esis la linguo dil Romana Imperio.
 
Prezente ol existas propozi por la neutraleso en l'uzado di helpolinguo; quankam, ek l'ekonomiala vidpunto oni perdus granda quantesi di arjento pro pagar dum la proceso di docado-lernado; ta esas, exemple, la preci dil libri, de plus l'exameni di certifiko ke on devas rinovigi singla certa tempo. To esas la kauzo dil repulso a adoptar un internaciona linguo diferanta di l'anglianaAngliana da qui obtenas profito di ta negocio.
 
== Linguaro ==
L'anglianaAngliana esas Indo-Europana linguo dil germana lingui. Quamkam la sociolinguistiko dil Britaniana insuli ek l'invadi dil vikingi e dil normandi, ricevis grava pruntaji dil nordala germana lingui e dil franciana, e granda parto di lua lexiko esis rekreita ek latinala kultismi. La du lasta influi facas ke l'anglianaAngliana esus probable unu dil germana lingui plu atipa tam en vortaro kam en gramatiko.
 
La viva parento plus simila a l'anglianaAngliana esas la Friziana, linguo parolata da mezmiliono di perzoni en la provinco di Frizia (Nederlando), proxime Germania e altra insuli en Norda Maro. Lua simileso esas plu klara kam on komparas l'antiqua anglianaAngliana kun l'antiqua Friziana, char la ristruktureso di l'anglianaAngliana pro la stranjera influo facis dil modern anglianaAngliana linguo notbale min simila a la Friziana kam lo esis en antiqua epoki.
 
== Konstruita varietati di l'Angliana ==
Lineo 44:
 
== Dialekti ==
Ol esas multa dialekti di l'anglianaAngliana. En Britania la diversa dialekti devenas regionala variadi di l'anglosaxona e meza anglianaAngliana. En diversa landi esas diversa variadi dil linguo, kun gramatikala e lexikala diferenci.
 
== Statistiki ==
[[Arkivo:Knowledge English EU map.png|300px|right|thumb|Savo di l'anglianaAngliana en l'[[Europana Uniono]].]]
Proxime 375 milioni di personni parolas l'anglianaAngliana kam unesma linguo. L'anglianaAngliana hodie esas probable la triesma linguo plus granda per numero di parolanti kam matrala linguo, pos la mandarina e la hispaniana. Tamen, kande on kombinanta la ennaskita e la neennaskita parolanti ol esas probable la linguo plus parolata en la mondo.
 
Evalui qua includas la parolanti kam duesma linguo varia ek 470 milioni a la biliono dependanta di kam esas mezurata. La linguistiko-instruisto David Crystal kalkulas ke la numero di neennaskita parolanti dominaca en nombro a la ennaskita en proporciono di 3 a 1.