Finlandana linguo: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Chabi1 (diskutez | kontributadi)
Nula rezumo di redakto
Chabi1 (diskutez | kontributadi)
Nula rezumo di redakto
Lineo 21:
== Historio ==
La bazala formo di la Baltika-Fina lingui, altre dicante la Baza-Fina linguo – a qui apartenas anke la nuna Finlandana linguo – parolesis an la amba rivi di la Finlandana Gulfo ja ante la Kristana yarkontado. Ed adavane, on povas duktar la Baza-Fina linguo e la nuna Laponiana lingui a komuna formo linguala, qua nomesas la Pre-Baza-Fina linguo o la Fina-Lapona bazolinguo. La Baltika-Fina lingui (altre dicante la Pos-Baza-Fina linguo) e la Lapona lingui separeskis una de l'altra cirkume 1000–1500 yari a.Kr. La Finlandana linguo separigis su de la Pos-Baza-Fina linguo pos la komenco di la Kristana yarkontado.
 
Ante la 16ma yarcento, en tale dicita fru-Fina periodo, la Finlandana linguo ne uzesis kom skribita linguo. De ca tempo on savas nur poka nomi, vorti e frazoparti. La skribita linguo Finlandana naskis konseque de la religiala reformo ye la 16ma yarcento. Episkopo Mikael Agricola editis l'unesma Fina-linguala libri ''Abc-kiria'' (Abc-libro) 1543 e ''Se Wsi Testamenti'' (La nova Testamento) 1548 pro ke la populani povis ipsa audir e komprenir la santa vorti. La modelo dil ortografio Agricolana esis ilca di Latina, la Germaniana e la Suediana. L'importanta diferi inter la soni, exemple la longeso di la vokali e konsonanti o la separeso di ''ä'' ed ''e'' esis nereguloza. Depos ica tempo, ye la old-Fina periodo (de la fino di la 16ma til la komenco di la 19ma yarcento) la stilo di la skribado divenis plu reguloza, ma l'uzo di la linguo ne expansis exter la preliminara docado e l'eklezial uzo. Per la Finlandana linguo skribesis precipue religiala texti e la maxim importanta administrala texti (edikti, statuti, edc.) por la civitani ed la rurani. Lore la populo ofte savis lektar, ma tre rare skribar la linguo.
 
== Gramatiko ==