Versiono ye 02:17, 25 sep. 2012 redaktar Joao Xavier (diskutez \| kontributadi) Administreri 115 956 redaktoj +mikra texto (historio). Bezonas gramatikala revizo ← Plu anciena versiono		Versiono ye 12:58, 25 sep. 2012 redaktar desfacez Joao Xavier (diskutez \| kontributadi) Administreri 115 956 redaktoj fino dil rejimo Plu recenta versiono →
Lineo 52: * [[Soviet-Uniono]] anke mantenis diplomacala relati kun la rejimo di Pétain til [[30 di junio]] [[1941]]. Ta relati esis suspensita kande Vichy Francia deklaris suporto a l'[[Operaco Barbarossa]]. * [[Kanada]] mantenis diplomacala relati kun Francia pro Britana postulo e por ne afektar la sentivesi di Franca parolanti en Kanada, til novembro [[1942]]. * [[Australia]] anke mantenis diplomacala relati kun Vichy Francia til fino dil rejimo, e pos mantenis diplomacala relati kun Libera Francia. * [[Unionita Rejio]] atakis Franca mar-armeo en [[Mers-el-Kebir]] imediate pos la kapitulaco ye [[22 di junio]] [[1940]], e kom rezulto 1,297 navani mortis. Vichy Francia ruptis diplomacala relati kun Unionita Rejio. Lineo 62: == Invado da nacisti == Pos desembarki di trupi de Westala Federiti en nordo di [[Afrika]] ye [[8 di novembro]] [[1942]] kun l'enkarcerigo di generalo [[Alphonse Juin]] e di l'admirado [[François Darlan]]], Hitler desquietesis pri un atako kontre la sudo di Francia. Pos konversi kun Pierre Laval, Hitler imperis l'okupeso di [[Korsika]] til [[11 di novembro]] e di Vichy Francia til la sequanta dio. Dum la nokto di [[10 di novembro]] [[Italia]]na trupi okupis [[Azur-rivo]], ed ye 11 di novembro Germana trupi atingis [[Mediteraneo]]. Vichy armeo atemptis defendar la portuo di [[Toulon]], ma kande recevis ordeni por dispersar, kapitulacis. Malgre to, oficiri de Franca mar-armeo havis suficanta tempo por destruktar 38 surfaca navi e 20 [[submarala navo\|submarala navi]] ante ke nacisti povis uzar ol. Dum ke German oficiri esis deceptita kun la perdajo di navi, Hitler konsideris l'elimino di Franca mar-armeo un suceso<ref>Deist, Wilhelm; Klaus A. Maier et al. (1990). ''Germany and the Second World War''. Oxford University Press. p. 827</ref>. Samatempe ke okuris German invado di Vichy Francia da nacisti, Usana generalo [[Dwight D. Eisenhower]] imperis la libereso di generalo [[François Darlan]], qua signatis paco-pakto kun Westala Federiti. Generalo [[Henri Giraud]], ke eskapis de Germana karcero proxim [[Dresden]], arivis en nordo di Afrika ed aceptis subordino a [[François Darlan]], lore komandinto di Franca trupi en Afrika ja unionita a Westala Federiti kontre la trupi dil [[Axo Roma-Berlin-Tokio\|Axo]]. Pos la morto di Darlan, Henri Giraud divenis lia sucedinto en Afrika. Nacist okupeso en tota Francia afektis precipue le judi: de cirkum 350,000 judi en [[1940]], 76,000 esis deportita e mortigita en [[koncentreso-kampeyo\|koncentreso-kampeyi]], segun l'historiisto Robert Paxton<ref>''Le rôle du gouvernement de Vichy dans la déportation des juifs'', noti skribita dum konfero da Robert Paxton en Lyon, ye 4 di novembro 2000 </ref>. Pierre Laval imperis la deporto di [[puero\|pueri]], kontr explicita German ordeni. De [[22 di januaro\|22]] til [[24 di januaro]] [[1943]] proxim [[Marseille]] Vichy polico komandita da René Bousquet organizis inkurso por identifikar ed arestar judi e "teroristi". Cirkum 2,000 personi esis arestita e finale sendita a koncentreso-kampeyi. La regiono vicina a l'olda portuo di Marseille, konsiderita "ideala por velizar teroristi" esis komplete destruktita. == Fino dil rejimo == Ye [[6 di junio]] [[1944]] Westala Federiti komencis desembarkar en [[Normandia]], [[Francia]] kun skopo di liberigar [[Paris]]. Ye [[15 di agosto]] sam yaro li komencis ataki en [[Provenco]], sudo di Francia ("Operaco Dragono"). Ye [[25 di agosto]] Paris esis liberigita, ed ye [[7 di septembro]] sam yaro Germani transportis Pétain e la membri di lua rejimo vers [[Sigmaringen]], urbo en sudo di Germania, ube esis establisita un "guverno-en-exilo" qua lastis til aprilo [[1945]]. ~~{{Nekompleta}}~~ La provizora guverno di Libera Francia, establisita pos l'ekpulsado di Germani quick riestablisis legala sistemi en omna parto di Francia. La majoritato di l'agi e legi establisita da Vichy rejimo esis konsiderita nelegala e [[konstituco\|ne-konstitucala]], specale la legi kontre judi, kontre "sekret organizuri" kom la [[framasonaro]], e tota l'agi ke kreis specala tribunali.<ref>Jean-Pierre Maury [http://mjp.univ-perp.fr/france/co1944-1.htm "Ordonnance du 9 août 1944 relative au rétablissement de la légalité républicaine sur le territoire continental".] Mjp.univ-perp.fr</ref> Organizuri kreita por kunlaborar kun nacisti anke esis extingita. [[Arkivo:Bundesarchiv Bild 146-1971-041-10, Paris, der Kollaboration beschuldigte Französinnen.jpg\|thumb\|200px\|Paris, [[1944]]: mulieri akuzita di kunlaborar kun nacisti recevis publika humiligo en la stradi.]] Pos libereso, Francia vivis periodo di populala venjo kontre kunlaboranti di nacisti e di Vichy rejimo. Multa ex-kunlaboranti esis exekutita e [[muliero\|mulieri]] suspektita di havar aferi kun nacisti havis lia hari komplete razita e pos esis obligita a pedirar en stradi, ube esis reprochita. Kande tribunali esis riestablisita e la guverno komencis judiciar kunlaboranti por trahizo, populala revolto kontre kunlaboranti esis kontrolita. De Gaulle kalkulis ke cirkum 10,000 kunlaboranti esis exekutita da populo. Marshalo Pétain retroiris a Francia ye [[24 di aprilo]] [[1945]], dio di lia aniversario. Il esis judiciita e kondamnita a [[morto-puniso]], ma [[Charles De Gaulle]] reduktis lia verdikto vers enkarcerigo dumvivo. Joseph Darnand, ex-chefo di la milico favorebla a Vichy rejimo e l'ex-chefministro [[Pierre Laval]] esis judiciita e recevis morto-puniso ye [[10 di oktobro\|10]] e [[15 di oktobro]] [[1945]], respektive. Royalisto [[Charles Maurras]], chefo di ''Action Française'' ed intelektualo di Vichy rejimo recevis enkarcerigo dumvivo. Multa altra kunlaboranti recevis amnestio. == Referi ==

Francia di Vichy: Diferi inter la revizi