Albania: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto
Nula rezumo di redakto
Lineo 36:
La [[Otomana imperio|Otomani]] komencis konquestar la regiono dum la[[14ma yarcento]]. Dum la [[15ma yarcento]] [[Gjergj Kastrioti Skanderbeg]] konquestis la nedependanteso di parto de ca regiono del Otomana imperio e divenis rejulo, ma en [[1478]] l'Otomani rikonquestis komplete ica areo.
 
Granda parto del populo adoptis l'[[islamo]] kom [[religio]], e l'Albaniani esis la lasta populo qua deziris separar su del Otomana imperio<ref>Raymond Zickel and Walter R. Iwaskiw, editors. (1994). "NATIONAL AWAKENING AND THE BIRTH OF ALBANIA, [mut.us/albania/index.htm]"</ref>. Malgre to, dum la fino didil [[19ma yarcento]] okuris multa revolti kontre la Turka dominacajodominaco. Finale, Albania deklaris sua nedependanteso del Otomana imperio ye la[[28ma di novembro]] [[1912]]. Ol adoptis la [[republiko]] kom formo di guvernerio en [[1920]]. En [[1928]] [[Ahmet Zogu]], lua unesma prezidanto, adoptis la rejala titulo di [[Zog 1ma]], ed ica lando divenis [[monarkio]].
 
L'[[Italia]]ni invadis Albania en [[1939]] ed okupis ca lando til [[1943]], kande li esis remplasita da [[Germania]]ni, qui okupis ca lando til oktobro [[1944]]. La[[Nacionalismo|Nacionalista]] grupi, qui inkluzis [[komunismo|komunista]] partisani kombatis unesme kontre l'Italiani e pose kontre Germaniani, sen [[Soviet-Uniono|Sovietana]] helpo. [[Enver Hoxha]], chefo dil Albaniana Partiso di Laboro (komunista) divenis chefo di ca lando. Ilu esis federito kun la Sovietani til [[1960]], ma ruptis l'aliancoica federuro kande [[Nikita Hrushchev]] denoncis la krimini di [[Yosif Stalin|Stalin]]. Do, Hoxha federis su kun la [[Populala Republiko di Chinia]].
 
Ye la [[11ma di aprilo]] [[1985]] Hoxha mortis. Lua sucedanto, [[Ramiz Alia]] gradope komencis politikala aperturoaperto. Dum marto [[1991]] on organizis elekto en ita lando, e Ramiz Alia vinkis lor la prezidantala elekto. Malgre to, un generala striko forcis la guvernerio abandonar la [[komunismo|komunista rejimo]]. Ica lando esis guvernita da Ramiz Alia til la [[3ma di aprilo]] [[1992]], kande il renoncis. On okurigis elekti, e [[Sali Berisha]] esis elektita kom prezidanto.
 
Ye [[4 di aprilo]] [[2009]] Albania divenis membro di [[NATO]].
Lineo 49:
La parlamento (''Kuvendi i Republikës së Shqipërisë'' - Nacional Asemblajo di Albania) havas 1 chambro kun 140 membri. La nuna [[konstituco]] esis adoptita ye la [[28ma di novembro]] [[1998]].
 
La [[Judiciala povo]] esas kompozata daek konstitucala korto, korto di kasaco, korti di apelo, e distriktala korti. La membri didil konstitucala korto esas elektata dadal parlamento por maximala periodo de 9 yari.
 
== Geografio ==
Lineo 57:
Ica lando esas kompozata ek monti, kolini e mikra planaja landi. La maxim alta monto esas [[Golem Korab]], kun 2.754 metri di [[altitudo]]. La maxim longa [[rivero]] di ca lando esas [[Drin fluvio]], kun 335 km di extenso.
 
An la litoro la [[klimato]] esas MediteraneaMediteraneal, kun averaja temperaturi di 7º [[Celsius]] dum [[vintro]] e 24º dum [[somero]]. En montala regioni, la klimato esas kontinentala.
 
== Politikala subdividuro ==
Lineo 107:
== Ekonomio ==
{{PA|Ekonomio di Albania}}
Albania kontinuas esar povra lando kande komparata ad altra Europana stati<ref>[http://www.dfat.gov.au/GEO/albania/country_brief.html Albania Country Brief] Department of Foreign Affairs and Trade (Australia)</ref>. Lua [[KLP]] per persono esas 26% de l'averajaloaverajo di Europana Uniono ye [[2010]]<ref>[http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_PUBLIC/2-25062009-BP/EN/2-25062009-BP-EN.PDF "Albania's GDP per capita in PPS (2008)"]] eurostat.eu</ref>.
 
== Demografio ==
L'averaja evo di Albaniana populo esas 28.9 yari,<ref>[http://www.instat.gov.al/graphics/doc/downloads/publikime/femrameshkuj2006.pdf Women, Men and shefit's in Albania 2006]</ref> yuna kande komparata ad altra Europana landi. De [[1991]] til [[2004]] cirkum {{formatnum:900000}} Albaniani ekmigris, de qui aproxime 600,000 establisis su en [[Grekia]]<ref>[http://www.migrationinformation.org/Profiles/display.cfm?ID=239 Albania:looking beyond borders]. Migration Policy Institute</ref>. La majoritato de lua populo esas Albani, kun minoritati de Greki, Macedoni, Bulgari, ed altra.
 
Ne exitas oficala statistiki pri [[religio]]: ''The World Factbook'' de CIA kalkulas ke cirkum 70% esas [[islamo|islami]], 20% [[ortodoxaortodoxista kristanismo|ortodoxiortodoxisti]] e 10% [[katolikismo|katoliki]]<ref name=CIA/>. Segun ''World Christian Encyclopaedia'' en [[2009]] 38.8% esis islamiislamani, 16.1% ortodoxi, 16.8% katoliki ed altra 16.8% ne havis religii<ref>http://religiousfreedom.lib.virginia.edu/nationprofiles/Albania/rbodies.html</ref>.
 
La maxim granda urbo esas [[Tirane]]. Altra importanta urbi esas [[Durrës]] ed [[Elbasan]].