Hungaria: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m +Texto (historio). Bezonas gramatikala revizi |
mNula rezumo di redakto |
||
Lineo 6:
| Imajo_mapo = EU-Hungary.svg
| Chefurbo = [[Budapest]]
| Lojanti_chefurbo =
| Precipua_urbo = [[Budapest]]
| Oficala_lingui = [[Hungariana linguo|Hungariana]]
Lineo 16:
| Titulo_chefo_guverno = Chefa ministro
| chefo_guverno = [[Viktor Orbán]]
| Surfaco =
| Rango_surfaco = 109
| Surfaco_aquo = 0,74
Lineo 38:
== Historio ==
{{PA|Historio di Hungaria}}
Kelti (pos cirkum 450 aK) e [[Romana Imperio|Romani]] (9 ak til [[430]]) vivis en la regiono di nuna Hungaria. Dum
Ye [[1241]] [[Mongolia|Mongoli]] invadis ed okupis Hungaria til [[1242]]. Ye [[1533]] rejio di Hungaria esis formita, sub [[Habsburgo|Habsburga]] dominacajo, ma ye [[1541]] centro e sudo di lando esis okupita da [[Otoman imperio]]. Dum fino di [[17ma yarcento]] Hungari komencis ekpulsar Otomani kun la helpo di Austriani. [[Budapest|Buda]] esis rikonquestita ye [[1686]]. Ye [[1718]] Otomani esis komplete ekpulsita.
[[Karl 6ma, Santa Romana Imperiestro]] pregis ke Hungariana Dieto aprobis Pragmatiko, dekreto ke limitis povo di monarko. Malgre ol esis aprobita, Karl 6ma e lia sucedanti guvernis Hungaria autokrate. Habsburgi divenis agnoskita kom reji di Hungaria.
Lineo 51:
Dum la rejio di [[Joseph 2ma, Santa Romana Imperiestro|Joseph 2ma]] Hungaria vivis sub racional-absolutismo: Joseph permisis religiala libereso por [[protestantismo|protestanti]]. Lia sucedanto, Leopold 2ma, kontinuis ta politiko, ma Franz 1ma (1792 til 1835) havis nenormala antipatio por chanji. Il akuzis filozofo [[Ignác Martinovics]] di trahizo e kondemnis li a morto.
Kande [[
Pos krular la revoluciono, imperiestro Franz Josef 1ma revokis Hungariana [[konstituco]] e dividis lando en quar regioni: [[Transilvania]], Hungaria, Kroatia-Lavonia e [[Voivodina]]. [[Germaniana linguo]] divenis la linguo di administro e di alta instruktado. Kelka Hungari komencis pensar en kompleta separo de [[Austriana Imperio]], ma altra kontinuis aceptar Austriana dominacajo.
Lineo 62:
Dum periodo inter la du mondo-militi, politikala forci di dextra kreskis en lando. Admiralo [[Miklós Horthy]] divenis regento, e guvernis til [[16 di oktobro]] [[1944]]. Il developis alianco kun [[Adolf Hitler]], e partoprenis kun trupi en l'invadi di [[Yugoslavia]] e [[Soviet-Uniono]] ye [[1941]]. Pos perdar multa soldati dum milito, Horthy atemptis abandonar milito e negociar la paco ye [[1944]], ma [[Nacista Germania]] invadis ed okupis lando. [[Ferenc Szálasi]], chefo di la [[Kruco di Fero]], asumis povo e guvernis til abandonar Budapest ed instalar su en [[Wien]] ye marto [[1945]].
Kun la falio di [[Nacista Germania]], Sovieta trupi graduale okupis Hungaria, e lando divenis [[komunismo|komunista]]
{{PA|Hungaria-revolto ye 1956}}
Ye marto [[1990]] pos falio di [[Berlin-murego]] Hungaria abandonis la titulo "socialista republiko" havis lua unesma libera elekti. Partiso di centra-dextra "Alianco di libera demokrati - SZDSZ - ganis ta elekti, e defendis graduala transito vers [[kapitalismo]]. [[Árpád Göncz]] devenis l'unesma prezidisto pos fino di komunista rejimo.
Lineo 106:
|}
La ''' komoni ''' esas entote c.
La komonani elektas por su komonestro por quar yari. La komonestro laboras anke kom prezidisto di akredititaro(?). Tale lu esas samatempe akreditita e komonal administranto.
Lineo 124:
En la nacionala parko di Bükk esas grandioza querko- e fago-foresti en montario. En la nacional parko di Aggtelek on povas vizitar stalaktital e stalagmitala groti.
La maxim granda urbi
''' Dunántúl ''' (“Dop-Danubio”) konsistas ek la tota westala parto di Hungaria del Danubio til la frontiero. En Dunántúl existas la maxim granda lago di Hungaria, [[Balaton]]. Dunántúl esas kolinala ed en la nordo esas anke monto-kateni. Quankam apud la westala frontiero en areo di Sopron e Szombathely esas plana Kisalföld (“Mikra Alföld”), qua duras til la radiko di Alpi (en [[Austria]]).
Lineo 138:
* [[Szeged]] – 163 699
* [[Pécs]] – 159 794
* [[Győr]] – 130
* [[Nyíregyháza]] – 114
* [[Székesfehérvár]] – 109
* [[Kecskemét]] – 102
Maxim longa ''' riveri ''' (longeso en l'areo di Hungaria)
|