Historio di nia linguo: Diferi inter la revizi

 

==Historio di Ido da profesoro [[Jespersen, Otto|Otto Jespersen]]==

 

La konto di la vot-folii kontrolesis da la konocata Franca generalo Sebert. En oktobro di la sama yaro la tale elektita komitato kunvenis en Paris, ube eventis sume 18 kunsidi longa e fatiganta. Ne omna elektiti aparis; kelki uzabis la yuro grantita a li da la statuti sendar supleanto kom prokuraco. La membri asistanta havis la sequanta patrala lingui: [[Franciana linguo | Franciana]], [[Germaniana linguo | Germaniana]], [[Angliana linguo | Angliana]], [[Daniana linguo | Daniana]], [[Italiana linguo | Italiana]], [[Poloniana linguo | Poloniana]] (Rusiana). La sequanta cienci esis reprezentata: [[Linguistiko]], [[astronomio]], [[matematiko]], [[kemio]], [[medicino]], [[filozofio]]. Kom honor-prezidanto elektesis la astronomo Förster de [[Berlin]], qua tamen povis partoprenar nur poka kunsidi; kom prezidanto la kemiisto [[Wilhelm Ostwald|Ostwald]] de [[Leipzig]] ([[Nobel-premio|Nobel-premiizita]]); kom vice-prezidanti la du profesori di linguistiko, [[Baudouin de Courtenay]] de [[St Peterburg]] e me. Kun la maxim granda zelo e persistemeso partoprenis la diskuti ultre la jus mencionita linguisti la sekretario profesoro [[Louis Couturat|Couturat]] de [[Paris]], rektoro Boirac de [[Dijon]] (prezidanto di ''Esperantistala Lingva Komitato''), la supleanto di ica, sro [[Gaston Moch]] (a qua on permisis partoprenar anke ta kunsidi, en qui sro Boirac ipsa povis asistar), sro P. Hugon (reprezentanto di W. T. Stead) e la matematikisto profesoro Peano de [[Torino]]. La diskuti duktesis preske la tota tempo en Franca; kelkafoye tamen prof. Baudouin de Courtenay preferis parolar Germane e poka foyi sro Peano parolis en sua Latina sen flexiono. La diskuti pri Parla di sro Spitzer (videz infre) duktesis segun sua deziro tote en Germana. La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, qua esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di la pasioni, e qua per sua specala sintezo-filozofiala talento havis remarkinda kapableso sizar la principi e granda chefa vidpunti ed impedar la debati perdar su en detaleti.

Preske samtempe segun propozo da [[Wilhelm Ostwald|Ostwald]] e kun programo aprobita da il e da altra membri di la komitato fondesis la revuo [[Progreso (revuo)|Progreso]]. En ol on diskutis libere e de multa vidpunti la principi e detali di nia linguo; e balde aparis ke to, kontre quo la maxim multa kritikanti de multa landi maxime objecionis, esis vorti e formi di Esperanto, quin ni lasis durar, kelkafoye kontre nia propra principi. Pos ke Uniono di la amiki di linguo internaciona formacesis, la membri di ol elektis Akademio por decidar pri la linguala questioni diskutita en Progreso, e ta akademio dum la yari pasinta plubonigis multa punti di la linguo, tale ke nun tre mikra laboro restas, se on abstraktas de selekto di vorti por tote specala o teknikala nocioni. Multa Idisti de multa landi helpis rezultigar linguo qua en preske omna relati esas vere ecelanta; inter la maxim serioza e laborema kunlaboreri me volas mencionar nia nefatigebla sekretario e redaktero L. Couturat en Paris, Paul de Jankó en Konstantinopel e Birger Jönsson en [[København]]. Esas tre grava emfazizar ke la nuna linguo Ido ne esas laboruro da un individuo, ma rezumo di l'esforci di multa yari e di multa homi por produktar linguo tam facila, klara e richa kam posibla - linguo quan e ciencisti e praktikisti povas fidoze rekomendar a la maxim ampla uzo en omna internaciona relati.

 

 

== Vidar anke ==