Milito en Vietnam: Diferi inter la revizi
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m r2.7.2) (roboto modifikas: cy:Rhyfel Fietnam; cosmetic changes |
mNula rezumo di redakto |
||
Lineo 19:
== Epoko di Usana partopreno ==
* [[1955]] - Usa komencas edukar l’armeo di Suda-Vietnam. Diem deklamas, ke Geneve-pakto ne koncernas Suda-Vietnam, do on ne mustas organizar general elekti en Suda-Vietnam.<br />▼
[[1956]] - Vice-prezidisto di Usa [[Nixon, Richard|Richard Nixon]] vizitas Saigon, chef-urbo di Suda-Vietnam
▲[[1955]] - Usa komencas edukar l’armeo di Suda-Vietnam. Diem deklamas, ke Geneve-pakto ne koncernas Suda-Vietnam, do on ne mustas organizar general elekti en Suda-Vietnam.<br />
▲[[1956]] - Vice-prezidisto di Usa [[Nixon, Richard|Richard Nixon]] vizitas Saigon, chef-urbo di Suda-Vietnam.<br />
▲[[1958]] - Rebeli unesme atakas objekto apud Saigon.<br />
* [[1960]] - En Suda-Vietnam agrokultivisti e membri di religionala minoritati e sekti objecionas kontra rejimo di Diem. Fondesas ''Nacionala Liberiginta Frontiero'' (FNL) di Suda-Vietnam.
▲[[1959]] - Unesma Usana “mentori” mortas dum kombato di Bien Hoa.<br />
[[1961]] - Vice-prezidisto di Usa [[Johnson, Lyndon B.|Lyndon B. Johnson]] vizitas Saigon e promizas plusa helpo a Suda-Vietnam. Usa sendas plue e plue specala soldati, ed ante la fino dil yaro la quanteso di “mentori” esas plu kam 3.000. Depos 1955 Usa donabis helpo a Suda-Vietnam per 1.300 milioni dolari.
▲[[1960]] - En Suda-Vietnam agrokultivisti e membri di religionala minoritati e sekti objecionas kontra rejimo di Diem. Fondesas ''Nacionala Liberiginta Frontiero'' (FNL) di Suda-Vietnam.<br />
* [[1962]] - Esas fondita stabo di Usana helpo militala en Saigon direktita da generalo Harkins. Usa anuncas unesma oficala numeri pri perdinti: dum 10 monati 46 Usana soldati mortabis.
▲[[1961]] - Vice-prezidisto di Usa [[Johnson, Lyndon B.|Lyndon B. Johnson]] vizitas Saigon e promizas plusa helpo a Suda-Vietnam. Usa sendas plue e plue specala soldati, ed ante la fino dil yaro la quanteso di “mentori” esas plu kam 3.000. Depos 1955 Usa donabis helpo a Suda-Vietnam per 1.300 milioni dolari.<br />
* [[1963]] - Budhisti demonstras plu forte kontre rejimo di Diem. En Suda-Vietnam komencas serio di kombusto-suocidi. Diem deklaras militala stando, ma Usa oficale blamas lua politiko. Pose Suda-Vietnamana oficeri represas ed exekutas Diem, e samatempe Usa silence aceptas
▲[[1962]] - Esas fondita stabo di Usana helpo militala en Saigon direktita da generalo Harkins. Usa anuncas unesma oficala numeri pri perdinti: dum 10 monati 46 Usana soldati mortabis.<br />
* [[1964]] - Ye agosto Usa asertas, ke Norda-Vietnamana torpedo-bateli atakis en [[Tonkin-bayo]] Usana destruktisto-navi. Lo esas la motivo por kontra-agi, ed Usana senato komisas a prezidisto vasta yuri. Usa sendas en oktobro 20.000 soldati plue. Norda-Vietnam negas omna eventi en Tonkin-bayo, e segun posa studio l’ atako esis inventita.
▲[[1963]] - Budhisti demonstras plu forte kontre rejimo di Diem. En Suda-Vietnam komencas serio di kombusto-suocidi. Diem deklaras militala stando, ma Usa oficale blamas lua politiko. Pose Suda-Vietnamana oficeri represas ed exekutas Diem, e samatempe Usa silence aceptas l’ agi.<br />
* [[1965]] - FNL atakas militala bazo di Usa en Pleiku. Prezidisto Johnson imperas totala bombardo di Norda-Vietnam. Johnson elektesas nove prezidisto.
▲[[1964]] - Ye agosto Usa asertas, ke Norda-Vietnamana torpedo-bateli atakis en [[Tonkin-bayo]] Usana destruktisto-navi. Lo esas la motivo por kontra-agi, ed Usana senato komisas a prezidisto vasta yuri. Usa sendas en oktobro 20.000 soldati plue. Norda-Vietnam negas omna eventi en Tonkin-bayo, e segun posa studio l’ atako esis inventita.<br />
* [[1966]] - Ye januaro en Suda-Vietnam esas 190.000 Usana soldati. La bombardo di Norda-Vietnam duras, e kom objekti esas i.a. oleo-magazini e portuo di Haiphong. Ye septembro on Suda-Vietnam esas 308.000 Usana soldati, ye fino di yaro 400.000.
▲[[1965]] - FNL atakas militala bazo di Usa en Pleiku. Prezidisto Johnson imperas totala bombardo di Norda-Vietnam. Johnson elektesas nove prezidisto.<br />
* [[
* [[1968]] - Ye februaro partizani facas ''Tet ''-atako en tota Suda-Vietnam, ed anke en Saigon esas severa kombati. Usa e Norda-Vietnam tastas paco-posibleso, Usa finas la bombardo en nordo de 20ma latitudo, e negocio pri paco komencas en Paris. En Usa Johnson ne kuras por prezidanteso pro komuna opiniono, e Richard Nixon esas elektita prezidisto. Usa havas en Vietnam c. 543.000 soldati.
[[Arkivo:Dead man and child from the My Lai massacre.jpg|thumb|Personi mortigita dum [[My Lai masakro]].]]
▲[[1968]] - Ye februaro partizani facas ''Tet ''-atako en tota Suda-Vietnam, ed anke en Saigon esas severa kombati. Usa e Norda-Vietnam tastas paco-posibleso, Usa finas la bombardo en nordo de 20ma latitudo, e negocio pri paco komencas en Paris. En Usa Johnson ne kuras por prezidanteso pro komuna opiniono, e Richard Nixon esas elektita prezidisto. Usa havas en Vietnam c. 543.000 soldati.<br />
* [[1969]] - Nixon anuncas, ke milito esos Vietnamizita, altre dicante Usa pokope retretos sua trupi e komencos helpar Suda-Vietnamani nur per pekunio, edukado ed equipado. [[Ho Chi Minh]] mortas. En Suda-Vietnam FNL fondas temporala revoluciono-rejimo.
* [[1970]] - La milito expansas aden [[Kambodja]], ma la quanteso di Usana soldati diminutas en Vietnam. La stabo di partizani ne esas trovita en Kambodja ed Usa retretas.
* [[1971]] - Usa atakas en [[Laos]] kontra Norda-Vietnamana trupi. En Suda-Vietnam la sola kandidato Thieu esas ri-elektita prezidisto (per 94,3 % de voti). En Paris la negocio pri paco duras.
▲[[1970]] - La milito expansas aden [[Kambodja]], ma la quanteso di Usana soldati diminutas en Vietnam. La stabo di partizani ne esas trovita en Kambodja ed Usa retretas.<br />
* [[1972]] - Usa diminutas la quanteso di sua trupi, ma aceleras bombardo en Nordo. En Suda-Vietnam esas exekutita plu kam 40.000 homi dum “paciginta operaco” tendensante extirpar
▲[[1971]] - Usa atakas en [[Laos]] kontra Norda-Vietnamana trupi. En Suda-Vietnam la sola kandidato Thieu esas ri-elektita prezidisto (per 94,3 % de voti). En Paris la negocio pri paco duras.<br />
* [[1973]] - Ye [[27 di januaro]] en [[Paris]] la paco-pakto esas subskribita da Usa, Suda-Vietnam e Norda-Vietnam. Usa e lua unioninti retretas ek Vietnam dum du monati. Quankam la kombati duras anke pos paco-pakto. La bombardo di Kambodja finas ye [[15 di agosto]].▼
▲[[1972]] - Usa diminutas la quanteso di sua trupi, ma aceleras bombardo en Nordo. En Suda-Vietnam esas exekutita plu kam 40.000 homi dum “paciginta operaco” tendensante extirpar l’ organizuro di FNL. Kontraste FNL atakas dum multa semani. Usa prolongas la bombardo en Norda-Vietnam per B-52 bombo-aeroplani. Omna portui e kanali esas minilizita de aero. Ye oktobro en Paris la paco esas obtenita, ma Usa forlasas ol en lasta momento. Nixon komencas nove bombardo en tota Norda-Vietnam ye decembro.<br />
▲[[1973]] - Ye [[27 di januaro]] en [[Paris]] la paco-pakto esas subskribita da Usa, Suda-Vietnam e Norda-Vietnam. Usa e lua unioninti retretas ek Vietnam dum du monati. Quankam la kombati duras anke pos paco-pakto. La bombardo di Kambodja finas ye [[15 di agosto]].
=== Lasta yaro: 1975 ===
| |||