Karbo: Diferi inter la revizi

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m r2.7.1) (roboto modifikas: zh-min-nan:Thoàⁿ-sò͘
mNula rezumo di redakto
Lineo 19:
'''Karbo''' esas la [[kemiala elementi|kemiala elemento]] kun simbolo '''C''' ed [[atomala nombro]] 6. Ol esas nemetalo qua, dependante di la kondicioni dum olua formacado, povas trovesar en la [[naturo]] kom [[grafito]] (Amorfa karbo) o [[diamanto]] (Kristalizita karbo). La kombinebleso di '''karbo''' esas grandega. Aktuale, konocesas cirkum 10 milioni de kemiala kompozuri qui kontenas ol. Karbo esas anke la bazo dil [[organika kemio]] nam ica elemento trovesas en omna vivanta enti.
 
Karbo komprenas 4 [[elektrono|elektroni]] en externaextera strato (2s<sup>2</sup>, 2p<sup>2</sup>) e povas formar junto <math>\sigma</math> e tri junti <math>\pi</math> : question-esas do di quar-mem-valori (ecepte en la kazo di certa mediacanta reagi o en la familio di ''carbeni'', kun du-mem-valori karbo, la du elektroni 2s ne parto-preninta di junto). Ol havas granda afineso per altra lejera [[atomo|atomi]], do lu, e sua mikra staturo permisas lu pri formar di multa junti per orbit-hibridito (sp o « triopla junto », lineala ; sp<sup>2</sup> o « duopla junto », planala kun di 120° anguli ; sp<sup>3</sup> o « unopla junto », quar-mem-anguli).
 
Maxim ordinara formo di karboxo esas [[karboduoxo]] CO<sub>2</sub>, qua esas minora kompozanto dil [[tero|tera]] atmosfero produktas e metabolisas per viva esti. CO<sub>2</sub> esas majora kompozanto dil altra planeti kom [[Venuso]].