Ex officio esas Latina expresuro signifikanta «segun (ke) l'ofico (imperas lo)» o «segun (ke) l'ofico (o la lego obligas lo)».[1] La expresuro uzesas en du diferanta situacioni, koncernanta ago o koncernanta ofico, ambe ordinare aplikata a publika aganti segun la legaro di singla lando. La duesma exemplo povas aplikesar anke a privata institucuri.

Ago ex officio redaktar

On parolas pri ago ex officio kande la publika aganto povas o mustas facar ulo por esar la "reprezentanto dil Stato" en ula situaciono, o facar ulo mem sen ke la partoprenanti en ula proceso solicitez lo, ma segun ke la legaro di la lando establisas lo. Exemple: publika aganto povas korektigar ex officio, t.e. sen bezonar solicito de la koncernata persono od entraprezo, informi pri ula persono od entraprezo en publika kadastro; o kande doganal oficisto konfiskas kontrabandata produkturi e komunikas al kontrabandisto ke lu esas arestata, segun ke lua ofico imperas lo. La expresuro ex officio uzesas kun ta signifiko exemple en Brazilia.

Ordinare, segun establiso dal konstituco di Brazilia, la judiciala povo mustas grantar yuri individuala, kolektala e sociala e mediacas konflikti inter civitani, organizuri e la Stato.[2] Segun la nuna Kodexo pri Civila Proceso di la lando (Lego 13105, publikigita en la yaro 2015), kelkafoye la judiciisti povas decidar ex officio en litijo, to esas, sen bezonar peticiono de ula parto o de la du.[3] Exemple, segun establiso dal artiklo 81ma di ta lego, kaze ke deskovresas ke un de la parti agas per mala fides en proceso, la judiciisto povas ex officio obligar lu pagar amendo ne min granda kam 1% e ne plu granda kam 10% de la afero disputata, indemnizar l'altra parto, pagar l'advokato di l'altru ed omna kusti di la proceso.[3]

Ofico okupata ex officio redaktar

On parolas pri ofico okupata ex officio kande individuo okupas ula ofico konseque nur de ke lu ja okupas altra. Exemple, la prezidanto di Francia esas anke kunprinco di Andora ex officio; e la viceprezidanto di Usa esas anke, ex officio, prezidanto dil Usana Senato.[4]

Povas existar anke membri ex officio en privata institucuri, exemple la statuto di ula organizuro ne vizanta profito povas determinar ke lua chef-administristo esas anke membro ex officio di lua Administro-Komitato.[5] Ecepte ke la statuto establisas lo kontrea, la yuri di ula membro ex officio esas exakte la sama kam olti dil cetera membri.[6]

Referi redaktar

  1. Expressões latinas - Autoro: LIMA, Máriton Silva. URL vidita ye 12ma di aprilo 2019. Idiomo: Portugalana.
  2. Conheça os órgãos que formam o Poder Judiciário - Governo do Brasil - Publikigita da Guvernerio di Brazilia. URL vidita ye 13ma di aprilo 2019. Idiomo: Portugalana.
  3. 3,0 3,1 Segundo o Novo Código de Processo Civil, o que o Juiz pode fazer de ofício? - Autoro: Enivinis Talon. Dato di publikigo: 22ma di junio 2016. URL vidita ye 13ma di aprilo 2019. Idiomo: Portugalana.
  4. Ex officio: Ex-officio? - Migalaw English - Autoro: Luciana Carvalho Fonseca. URL vidita ye 12ma di aprilo 2019. Idiomo: Portugalana.
  5. O que é um membro ex-officio de um Conselho? - Publikigita da EHow. Dato di publikigo: 17ma di aprilo 2017. URL vidita ye 12ma di aprilo 2019. Idiomo: Portugalana.
  6. Frequently Asked Questions about RONR (Question 2) - Publikigita da The Robert's Rules Association. Idiomo: Angla.