Havana
Kelk imaji pri Havana.
Standardo Blazono
Lando: Kuba
Informo:
Latitudo: 23°08'N
Longitudo: 82°23'W
Altitudo: 59 m
Surfaco: 728,3 km²
Habitanti: 2 135 498 (2010)
Denseso di habitantaro: 2.932,3 hab./km²
Horala zono: UTC-5
(UTC-4 dum la somero)
Urbestro: Reinaldo García Zapata
Mapo di Havana

Havana (Hispane Ciudad de La Habana) esas chef-urbo e la maxim populoza urbo di Kuba. Segun la demografiala kontado di 2002, ol havis 2 201 610 habitanti. Lua tota surfaco esas 728,3 km². Lua metropolala regiono esas la 4ma maxim populoza di Karibiana Maro.

Panoramo di Havana, Kuba.

L'urbo fondesis dum la 16ma yarcento, ed esis "trampolino" por Hispana konquesto di Amerika. Hispana galioni sejornis en lua portuo ante retroirar ad Europa. Nun ol esas sideyo di Kubana guvernerio, e gastigas plu kam 100 exterlanda ambasadeyi. L'urbo recevas plu kam 1 milion turisti omnayare. Lua historiala quartero (La Habana Vieja) deklaresis Patrimonio di la Homaro da UNESCO en 1982.

Historio redaktar

 
Diego Velásquez de Cuellar

Havana fondesis da Hispana explorero Diego Velásquez de Cuellar, an la suda rivo dil insulo, proxim la nuna urbeto Batabanó. De 1514 til 1519, Hispani establisis du kolonieti an la norda rivo dil insulo. Un ek li, La Chorrera, originis la nuna quarteri Vedado e Miramar. La kolonieto qua originis la nuna Havana fondesis en 1519, proxim la nuna portuo di Havana. Pánfilo de Navaes nomizis la urbo San Cristobal de Habana honore Cristoforo Colombo (Cristóbal esas Hispana versiono di propra nomo Cristoforo).

Esanta komercala portuo, Havana subisis frequa ataki da bukanieri, pirati e korsari Franca. L'unesma atako eventis en 1555, en qua Jacques de Sores brulis la urbo. Pro l'ataki, Hispana krono decidis konstruktar l'unesma fuorti, ambe por kombatar pirati e korsari, e por kontrolar la komerco e diminutar kontrabando.

En 1649, epidemio mortigis 1/3 de la habitanti, ma pose la habitantaro duris kreskar. En fino di la 18ma yarcento l'urbo ja havis 70.000 habitanti ed esis la 3ma maxim populoza de Amerika, pos Lima e México, ma plu granda kam Boston e New York[1].

Ye la 6ma di junio 1762 dum la sep-yara milito Britaniani okupis Havana. L'okupeso cesis la sequanta yaro pos paco-pakto, en ke Hispania cedis Florida. Pos recevar l'urbo, Hispani konstrukti fortresi por protektar ol.

En 1898, pos Hispana-Usana milito, Hispania cedis Kuba ad Usa. Usan okupeso duris til 1902, kande Tomás Estrada Palma elektesis l'unesma prezidanto di Kuba, ed asumis povo ye la 20ma di mayo sam yaro. De 1902 til 1959 Kuba prosperis, e multa domegi konstruktesis por la richa ed apartamenti por la mez-klaso.

Geografio redaktar

 
Pluvoza dio en Havana.

La reliefo di Havana esas basa e plana norde del urbo, kun kelka kolini. Fluvio Almendares, longa de 45 km, trairas la urbo e debushas an la stretajo di Florida. La mezavalora altitudo dil urbo esas 59 metri, e lua maxim alta punto esas Tetas de Managua, havanta 210 metri di altitudo.

La klimato dil urbo esas tropikala di savano kun inlfuo dil oceano (Aw segun la klimatala klasifikuro da Köppen). La mezavalora temperaturo en januaro (vintro) esas 22,2°C, kontre ke la mezavalora temperaturo en julio (somero) esas 27,9°C. La minima temperaturo enrejistrita en la historio dil urbo esis 4°C, en januaro 2010, kontre ke la maxima temperaturo enrejistrita esis 38,2°C en septembro 2015.

La pluvoza sezono iras de la duimo di mayo til oktobro. La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 1189,2 mm, e la maxim pluvoza monato esas junio, kun mezavalore 182,3 mm. De junio til novembro uragani ordinare frapas Kuba, ed ofte produktas granda domaji.[2]

Panoramo pri Havana.

Kelka turistal atraktivi redaktar

 
Katedralo di Havana.

La regiono konocata kom "Anciena Havana" (Hispane: Habana vieja), an la centro dil urbo, deklaresis Mondala Patrimonio di la Homaro dal UNESKO en 1982. Ibe existas diversa historiala monumenti, fortresi, kirki e palaci.[3] Quar importanta placi jacas en ca regiono: Plaza de Armas ("placo di armi"), Plaza de la Catedral ("placo di la katedralo"), Plaza Vieja ("antiqua placo"), e Plaza San Francisco de Asís ("placo di Santa Franciskus de Assissi") - ca lasta esis importanta loko por exportaco ed importaco dum kolonial epoko.[3]

Plaza de la Catedral prenas su nomo de la katedralo di Santa Kristoforus de Havana, qua komencis konstruktesar dal jezuiti en 1748. Ol dedikesis a Senmakula Gravidesko, imajo qua jacas dop lua central altaro.[4]

Referi redaktar

  1. Thomas, Hugh: Cuba, A pursuit of freedom, 2nd Edition, p.1
  2. Los huracanes y el turismo en Cuba. - Publikigita da hicuba.com. URL vidita ye 18ma di novembro 2021. Idiomo: Hispana.
  3. 3,0 3,1 Visita La Habana Vieja, el maravilloso casco histórico de la capital de Cuba, y descubre su pasado colonial - Publikigita da Visitar Cuba. URL vidita ye 18ma di novembro 2021. Idiomo: Hispana.
  4. https://www.visitarcuba.org/catedral-de-san-cristobal-de-la-habana